شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۹:۵۴
حوزه علمیه، از نهاد سنتی تا کنشگر فعال جهانی

حوزه/ فعال فرهنگی گفت: مهم‌ترین بخش بیانات رهبر معظم انقلاب دعوت از حوزه علمیه برای مشارکت در ساخت تمدن نوین اسلامی بود. این امر باعث می‌شود حوزه از یک نهاد محلی به یک کنشگر جهانی که می تواند در برابر فرهنگ سلطه، الگویی نمونه ارائه کند، ارتقا پیدا کند.

مرضیه عاصی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب در همایش یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم به تبیین عناصر تشکیل‌دهنده و کارکردهای مختلف حوزه علمیه پرداختند و الزامات تحقق یک حوزه پیشرو و سرآمد را بیان کردند. رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که حوزه باید با روحیه پیشرفت و مجاهدت، به مسائل جدید پاسخگو باشد و به طراحی نظام‌های اداری جامعه کمک کند.

وی گفت: رهبر معظم انقلاب ویژگی‌هایی چون هویت انقلابی و تلاش برای پیشرفت را مورد تأکید قرار دادند و فرمودند که تلاش برای تقویت آن ها می‌تواند حوزه علمیه را پیشرو و سرآمد کند. ایشان حوزه علمیه قم را شجره طیبه‌ای معرفی کردند که از دل سختی‌ها برخواسته و به کانون انقلاب اسلامی و مقامت در برابر استعمار تبدیل شده است که نمونه آن فتوای میرزای شیرازی است که باعث لغو قرارداد امتیاز تنباکو انگلیس شد. رهبر معظم انقلاب فرمودند اکثر قراردادهایی که به بدبختی ایران در زمان قاجار و پهلوی منجر شدند، توسط غیر روحانی‌ها امضا شده‌اند.

لزوم تحول در آموزش و تبلیغ

فعال فرهنگی ادامه داد: حوزه علمیه نیازمند تحول در آموزش، تبلیغ و تعامل با جامعه است. پیام رهبر معظم انقلاب به همایش صد سالگی حوزه علمیه، علاوه بر تجلیل از پیشینه پر افتخار بود فراخوانی برای آینده ای پیش رو بود که در آن حوزه نه تنها پاسدار میراث شیعه، بلکه معمار تمدن نوین اسلامی است.

وی با تاکید بر اینکه پیام رهبر معظم انقلاب نقشه راهی برای آینده حوزه و تحقق تمدن نوین اسلامی ارائه دادند، افزود: حوزه های علمیه باید وظیفه خود را باز تعریف کنند و با نگاهی تحلیلی و آینده نگرانه، حوزه علمیه قم را به عنوان کانون، مقاومت علم و تربیت معرفی کنند.

انتظارات رهبر انقلاب از حوزه علمیه در پنج محور کلیدی

عاصی اضافه کرد: مقام معظم رهبری انتظارات از حوزه را در پنج محور کلیدی شامل مرکز علمی، تربیت نیروی کار، مقابله با دشمن، تبیین نظامات اجتماعی و نوآوری تمدنی تبیین کردند و به ابعاد تاریخی، محتوایی و راهبردی آن پرداختند.

وی با اشاره به اینکه حوزه علمیه قم همانند ستاره ای در شب ظلمانی تاریخ می درخشد، بیان کرد: رهبر معظم انقلاب یک تعریف جامع و چند بعدی از حوزه علمیه ارائه دادند که با نظرات سنتی که حوزه را فقط یک مرکز آموزشی می دانستند، تفاوت داشت. ایشان حوزه علمیه را مجموعه ای با کارکردهای علمی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی و تمدنی معرفی کردند.

فعال فرهنگی ادامه داد: با این تعریف، انتظارات از حوزه علمیه فراتر از فتوا یا تربیت طلاب است و حوزه علمیه وظیفه هدایت جامعه، مقابله با تهدیدات جهانی و طراحی الگوهای تمدنی را دارد. حوزه علمیه باید الگوهای اسلامی برای نظام های سیاسی، اقتصادی، قضایی و خانوادگی ارائه دهد.

وی با تاکید بر اینکه مهم ترین وظیفه حوزه مشارکت در ترسیم و تبیین تمدن اسلامی به عنوان جایگزین تمدن مادی غرب است، یادآور شد: حوزه علمیه باید از یک نهاد سنتی به یک کنشگر فعال در عرصه های جهانی تبدیل شود و مسئولیت خود را در برابر چالش‌های مدرن برجسته کند.

چالش‌های موجود بر سر راه تحقق جایگاه پیشرو حوزه علمیه

عاصی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب در این پیام به چالش‌هایی مانند طولانی بودن دوره‌های آموزشی، عدم اولویت‌بندی فقهی، فاصله با مردم به ویژه نسل جوان و تأثیر القاهای منفی اشاره کردند که مانع تحقق جایگاه پیشرو و سرآمد حوزه می‌شوند.

وی اضافه کرد: ساختار آموزشی و مدیریت یک حوزه باید به گونه‌ای باشد که با سرعت تحولات جهانی همگام شود. در غیر این صورت، حوزه علمیه ممکن است عقب بماند. در این بیانیه راهبردهای پیشنهادی از جمله نقشه راه برای حوزه پیشرو مطرح شد که در سه سطح ساختاری، آموزشی و فرهنگی قابل بررسی است.

مشارکت برای ساخت تمدن نوین

فعال فرهنگی گفت: مهم‌ترین بخش بیانات رهبر معظم انقلاب دعوت از حوزه علمیه برای مشارکت در ساخت تمدن نوین اسلامی بود. این تمدن بر مبنای توحید، عدالت، آزادی و تکریم انسان قرار دارد و در نقطه مقابل تمدن مادی غرب است که با استعمار، ظلم، فساد و نابرابری شناخته می‌شود.

وی یادآور شد: حوزه‌های علمیه دو نقش کلیدی دارند: اول، ترسیم خطوط تمدن اسلامی با بهره‌گیری از فقه، فلسفه و کلام برای الگوهای اجتماعی و حکومتی است. وظیفه دوم، فرهنگ‌سازی و تبلیغ این الگوها در سطح جامعه و جهان است که مصداق بلاغ مبین است. این امر باعث می‌شود حوزه از یک نهاد محلی به یک کنشگر جهانی که می تواند در برابر فرهنگ سلطه، الگویی نمونه ارائه کند، ارتقا پیدا کند.

پیام ها و دلالت های سیاسی و اجتماعی

عاصی تاکید کرد: بیانات ایشان فراتر از یک سخنرانی حوزوی بود و شامل هشدار به تحجر، تأکید بر مردم‌محوری، جهان‌شمولی انقلاب و خوش‌بینی به آینده بود. ایشان بر اهمیت تزریق امید و خوش‌بینی به طلاب جوان تأکید کردند تا این روحیه به جامعه منتقل شود. در بیانیه گام دوم نیز به امیدواری و خوش‌بینی نسبت به آینده تأکید شده بود و در این پیام بر لزوم تزریق این احساسات مثبت به طلاب تأکید کردند.

وی افزود: پیام ایشان نه تنها بیان وضع گذشته حوزه است بلکه چشم‌انداز دقیقی از آینده آن به عنوان موتور محرک تمدن دین اسلامی است. ایشان حوزه را به عنوان کانون تمدن‌سازی یاد کردند که باید در کنار اجتهاد فقاهت، در علوم انسانی اسلامی نیز تولید نظریه کند همانند امام خمینی (ره) که نظریه حکومت اسلامی را تولید کردند.

فعال فرهنگی ادامه داد: به دنبال پیشرفت علم، تکنولوژی و رسانه های گوناگون، سوالات ومسائل مستحدثه نیز زیاد شده است به همین خاطر باید حوزه های علمیه در صدد پاسخگویی به این سوالات باشند و در عرصه جهانی اثرگذار باشند. تجربه های تاریخی از امام خمینی (ره) تا مدیریت علمی انقلاب اسلامی نشان می‎دهد که حوزه‌های علمیه توانایی پرورش نظریه‌پردازان، مصلحان اجتماعی و بنیان گذاران تمدن اسلامی را دارند.

وی تاکید کرد: حوزه‌ها باید به جای خُرد اندیشی، کلان‌اندیشی کنند و به افق‌های کلان نگاه کنند تا نقش تاریخی خود را در ایجاد تمدن نوین اسلامی ایفا کنند. پیام رهبر معظم انقلاب یک فراخوان جدی برای ورود به میدان عمل است.

عاصی اضافه کرد: بر اساس پیام مقام معظم رهبری به‌عنوان یک پیام مسئولیت‌آور، حوزه های علمیه خواهران نیازمند بازنگری و تعریف جدیدی از وظایف خود هستند تا بانوانی را تربیت کنند که علاوه بر اجتهادت فقاهت بتوانند یک کنشگر تمدنی باشند.

وی تصریح کرد: بعد از این پیام تاریخی حوزه های علمیه به دو دسته تقسیم می شوند: دسته اول، حوزه‌هایی هستند که تمایل دارند در همان مسیر سنتی باقی بمانند و اسلام سکولاری یا آمریکایی را تبلیغ کنند. دسته دوم، حوزه‌هایی هستند که می‌خواهند این پیام را سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهند

فعال فرهنگی یادآور شد: اگر حوزه‌های علمیه خواهران بخواهند به‌طور مؤثر در این زمینه نقش ایفا کنند، باید بسیار بیشتر از گذشته تلاش کنند. خروجی این تلاش‌ها باید مجتهدین تمدن‌ساز باشد. یکی از وظایف مهم بانوان طلبه گفتمان‌سازی این پیام تاریخی است تا در اذهان عمومی و خصوصاً طلاب تبیین شود.

وی مراحل پنجگانه تشکیل تمدن اسلامی گفت: ما مرحله اول یعنی انقلاب اسلامی و مرحله دوم نظام سازی اسلامی را پشت سر گذاشته ایم و در مرحله سوم یعنی حکومت اسلامی قرار داریم اما با توجه اینکه گاهی برخی از مسئولین به جایی اینکه در مسیر اهداف انقلاب حرکت کنند نظریات شخصی خود را اجرا کردند به همین خاطر تحقق کامل مرحله سوم طولانی شده است.

عاصی بیان کرد: باید افرادی مسئولیت قبول کنند که همگام و همفکر با نظام جمهوری اسلامی باشند تا بتوانند دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت مرحله تمدن نوین اسلامی را محقق کنند. این امر زمینه‌ساز ظهور امام زمان (عج) خواهد بود و امیدواریم با تلاش‌های مستمر، به این هدف دست یابیم.

انتهای پیام

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha