امام خمینی (ره) تربیت یافته مکتب حاج شیخ عبدالکریم بود / تولید علم در حوزه علمیه قم با چاشنی استکبارستیزی

استاد سیدمیرتقی حسینی‌گرگانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با تأکید بر نقش محوری آیت‌الله‌العظمی شیخ عبدالکریم حائری‌یزدی(ره) در حوزه علمیه، به بررسی تاریخچه مهاجرت ایشان به قم، بازتأسیس حوزه و پرورش چهره‌های بزرگی مانند امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله گلپایگانی(ره) و آیت‌الله اراکی(ره) پرداخت.

وی با اشاره به استقبال کم‌نظیر مردم و علما از شیخ عبدالکریم حائری‌یزدی(ره)، بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد حوزه‌های علمیه در تربیت عالمان متعهد و مردمی تأکید کرد و گفت: مرحوم حاج شیخ چندین سال در کربلا هم تدریس داشتند، هم شاگردپروری می‌کردند. پس از آن، با توجه به مسائل جامعه و درخواست علما و مردم، به اراک رفتند. علت رفتن ایشان به اراک نیز این بود که مرحوم حاج آقا مصطفی، پسر مرحوم آقا محسن اراکی که از دوستان صمیمی حاج شیخ بود در سفری که به قصد مکه داشتند، به عراق رفتند و وضعیت اراک را برای شیخ توصیف کردند. حاج شیخ به اراک علاقه‌مند شد و به آنجا رفت.

استاد حوزه علمیه قم افزود: زمانی که خبر فعالیت‌های علمی شیخ عبدالکریم حائری‌یزدی(ره) در اراک منتشر شد، امام خمینی(ره) که در آن زمان در خمین مشغول تحصیل بود و قصد داشت برای ادامه تحصیل به حوزه اصفهان برود، پس از شنیدن خبر حضور حاج شیخ در اراک، به آنجا رفت. همچنین علمای دیگری مانند آیت‌الله سید احمد خوانساری، آیت‌الله محمدعلی اراکی، آیت‌الله گلپایگانی و دیگر بزرگان به اراک رفتند و همراه شیخ به قم آمدند تا حوزه علمیه قم را تقویت کنند.

استاد حسینی گرگانی در ادامه خاطرنشان کرد: در آن زمان، شخصیت‌های بزرگی در قم حضور داشتند که هرچند از نظر علمی در جایگاه بالایی بودند، اما مقام علمی حاج شیخ عبدالکریم را نداشتند. با این حال، وقتی آیت الله حائری(ره) به قم آمد، این بزرگان از ایشان استقبال کردند. برای مثال، مرحوم آیت‌الله بافقی، شیخ ابوالقاسم کبیر و مرحوم فیض قمی از جمله کسانی بودند که برای دعوت از حاج شیخ به اراک رفتند.

وی ادامه داد: زمانی که تصمیم به هجرت حاج شیخ به قم گرفته شد، نامه‌ای به ایشان فرستادند، اما در ابتدا پاسخ روشنی نداد و گفت: «من باید مطمئن شوم که مردم و علما در قم با من همکاری خواهند کرد.» سرانجام، مرحوم آیت‌الله فیض قمی که در مسجد بالاسر حرم حضرت فاطمه‌معصومه(س) نماز می‌خواند به دیدار حاج شیخ رفت و گفت‌وگوها انجام شد. در نهایت اسفند ۱۲۹۹ شمسی (برابر با ۱۳۴۰ قمری) حاج شیخ عبدالکریم به قم آمد.

فیلم | استاد حسینی گرگانی از حاج شیخ می گوید

این استاد حوزوی با اشاره استقبال پرشور علما و مردم از حاج شیخ عبدالکریم حائری‌یزدی(ره) گفت: علما و مردم قم به استقبال ایشان رفتند و ابتدا از او در حرم مطهر شاه‌جمال(ع) استقبال نمودند و سپس با استقبالی کم‌نظیر به حرم حضرت فاطمه‌معصومه(س) آوردند. مرحوم فیض قمی(ره) که پیش از این در مسجد بالاسر نماز جماعت می‌خواند، اقامه نماز را به شیخ عبدالکریم سپرد. این اتفاق نشان‌دهنده اهمیت حضور ایشان در قم بود.

استاد حسینی‌گرگانی تأکید کرد: قم به دلیل جایگاه ویژه‌اش به عنوان "حرم اهل‌بیت عصمت‌وطهارت(ع)" و توصیه‌های معصومین(ع) درباره این شهر، همواره مرکز علمی شیعه بوده است. حاج شیخ عبدالکریم با درک این موضوع، حوزه علمیه قم را به‌گونه‌ای بازتأسیس کرد که نیازهای علمی، اخلاقی و مدیریتی جامعه را پاسخ دهد. ایشان از تجربه میرزای شیرازی در تأسیس حوزه سامرا الهام گرفته بود و می‌دانستند که برای موفقیت حوزه، باید ترکیبی از علم، اخلاق و مدیریت قوی وجود داشته باشد.

وی با اشاره به تربیت شاگردان نمونه توسط آیت‌الله حائری‌یزدی(ره) اشاره کرد و گفت: پرورش شاگردان برجسته و ممتاز از جمله امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله بهجت، آیت‌الله سیداحمد خوانساری و آیت‌الله محمدعلی اراکی می‌توان اشاره کرد. این بزرگان نه‌تنها در علم، بلکه در زهد، اخلاق و همراهی با مردم نیز نمونه بودند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ویژگی‌های منحصربه‌فرد حوزه‌های علمیه گفت: حوزه‌های علمیه تنها مراکز علمی نیستند، بلکه کارخانه‌های انسان‌سازی هستند که شخصیت‌هایی مانند امام‌خمینی(ره) را پرورش می‌دهند. در حالی که در دیگر مراکز علمی ممکن است افرادِ عالم اما فاقد اخلاق تربیت شوند.

استاد حسینی‌گرگانی افزود: حوزه‌های علمیه تربیت‌کننده عالمانی متعهد، مردمی و وارسته هستند. امروز پس از ۱۰۰ سال از بازتأسیس حوزه علمیه قم، میراث حاج شیخ عبدالکریم حائری(ره) همچنان پا برجاست. حوزه‌های علمیه نه‌تنها به تولید علم می‌پردازند، بلکه در مبارزه با استبداد، استکبار و دفاع از ارزش‌های اسلامی پیشتاز هستند.

انتهای پیام