به گزارش خبرگزاری حوزه، آیتالله محمود رجبی در سلسله نشستهای علمی آموزشی هندسه قدرت نظام اسلامی که در سالن اجتماعات مؤسسه امام خمینی(ره) قم برگزار شد، در تبیین محور «درآمدی بر نظریه ولایت فقیه» گفت: نظریه ولایت فقیه در مقام تئوریپردازی برترین نظریه حکمرانی و نیز در مقام عمل، طبق تجربه عینی کارآمدترین نظریه حکمرانی به شما میرود.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: این نظریه فرصت گستردهای میطلبد که ابعاد آن شکافته و به خوبی تبیین شود، در این راستا یکی از وظایف اهل فکر، اندیشه، تبلیغ و ترویج این است که مساله را در سطح جامعه و جوامع اسلامی و سطح بین الملل به خوبی تبیین و گرههای فکری را باز کنند.
وی ابراز کرد: این نظریه در سطحی فراتر از فرهنگ شیعه و اهل بیت(ع) و فراتر از فرهنگ اسلام و در سطح جهانی قابل عرضه متناسب با فضای فرهنگی هر جامعهای است.
ولایت فقیه؛ نظریهای فطری، عقلانی و جهانی در حکمرانی مطلوب
آیتالله رجبی عنوان کرد: اگر بخواهیم این نظریه را در افقی وسیعتر مقولهبندی کنیم در سطح جهانی به عنوان کارآمدترین نظریه در مقام نظر و عمل نیز قابل عرضه است، یعنی ویژگیهایی که برای ولی فقیه در مقام نظریهپردازی ذکر شده ویژگیهایی برخاسته از فطرت انسان، قدرت عقلانی و معارف وحیانی است.
وی تصریح کرد: آنچه در این نظریه آمده چه ویژگیهای ولیفقیه و چه سایر اصول و بنیانهایی که راجع به این نظریه مطرح شده قابل توسعه است؛ آن بیانی که مرحوم علامه طباطبایی در واژگان قرآنی معتقد هستند که این واژهها دارای قدرت توسعهاند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی(ره) مثالی دارند که اگر در زبان عرفی چراغ آمده به معنای آن چیزی است که فضا را روشن میکند و این در طول زمان در همه جوامع کاربرد دارد.
عضو شورای عالی حوزههای علمیه گفت: نظریه ولایت فقیه اگر به درستی تحلیل شود، در همه جوامع بشری کارآمد است؛ برای مثال ویژگی عدالت در فرهنگ شیعی یک معنا دارد؛ اما یک معنای وسیعتر هم دارد چون امری فطری است و در سطح جوامع اسلامی و حتی وسیعتر در بین پیروان ادیان آسمانی و در سطحی وسیعتر در بین انسانهایی که براساس فکر و اندیشه و تعقل زندگی میکنند مطرح است.
آیتالله رجبی افزود: اگر انسانها میخواهند حاکمی براساس اصول درست و منطقی و اثرگذار در جهت رشد جامعه داشته باشند به مفهومی از عدالت در حکمرانی میرسند که در آن فرهنگ هم قابل پیاده شدن است.
وی اظهار داشت: تصور نکنیم ولایت فقیه فقط در چارچوب فرهنگ شیعی به عنوان برترین نظریه میتواند مطرح باشد، بلکه نظریهای مبتنی بر فطرت و عقل و در سطح تحلیل او و زدودن عناصری که خاص فرهنگ شیعی است و کلیت او را در نظر بگیریم در همه جوامع قابل طرح است و اگر با نظریههای رقیب مقایسه شود به خوبی قابل تبیین است و والایی این نظریه بر دیگر نظریه ها را نشان میدهد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: طبق آیه «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» دین آمده تا بر همه مکتبها حاکم شود و معنا این است که دین ظرفیتی این چنینی دارد؛ البته دشمنانی هم دارد که نمیخواهند حاکم شود. بنابراین هم دین اسلام و هم نظریه حکمرانی به عنوان یکی از نظامات اجتماعی اسلام این گونه است که میتواند بر همه نظریات رقیب فائق شود و در مقام منطق عقلانی و مقام عمل و اجرا این گونه است.
وی با اشاره به برخی از زوایای نظریه ولایت فقیه بیان کرد: یکی از عناصر بسیار مهم این است که این نظریه برای تأسیس حکمرانی مطلوب، ظرفیتها و اصول لازم را دارد و میتواند زمینهساز برپایی یک نظام حکمرانی مطلوب و کارآمد باشد، اگر ما فقط به یکی دو مورد از شرایطی که ولی فقیه باید دارا باشد نگاه کنیم، میبینیم که در عرصه تأسیس نظام بیشترین ظرفیت در درون این نظریه و در واقع ولی فقیه یک مرجع دینی است.
ولایت فقیه؛ پیونددهنده امت و امام و زمینهساز حکمرانی دینی
آیتالله رجبی تصریح کرد: در بحثهای روانشناسی و جامعهشناسی، موضوع انگیزهشناسی انسانها برای سرمایهگذاری، مطرح شده و بالاترین انگیزه را انگیزه دینی میدانند یعنی بیشترین اثر را دارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: اگر انگیزه دینی به عمق جان فردی در جامعه بنشیند بر همه انگیزههای دیگر غالب خواهد شد و اگر مردمی حاکم خود را مرجع دینی صادق برای خود بدانند نتیجه این است که به عنوان مردمی متدین و معتقد به این دین حجت شرعی و دلیل مستحکم بر حرکت خود را دارند یعنی نگران آینده خودشان از توطئه دشمنان نیستند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: شرطی که در عمل برای ولایت فقیه آمده اعتماد مردم به آن است، اینکه امام توانست مردم را به صحنه بیاورد و تکیهشان مردم بود و اگر مردم نبودند نهضت به پیروزی نمیرسید در مقام نظر این نظریه چنین ظرفیت را دارد و در مقام عمل این ظرفیت میتواند ظرفیت عینی در صحنه جامعه بیافریند.
وی افزود: پیامهای امام که مدام به دست مردم میرسید، آنان میفهمیدند چه وظیفهای دارند و حتی با همین پیامها نسبت به حکومت نظامی نیز بیاعتنا بودند، در اینجا چه چیزی میتوانست مردم را این گونه به صحنه بیاورد و جلوی توطئه دشمن را بگیرد و نهضت را به پیش ببرد جز آن مرجعیت دینی امام و اعتمادی که مردم در دین و دنیا به امام داشتند نبود چه در معرفتبخشی و یا انگیزه بخشی این گونه بود.
آیتالله رجبی گفت: محور دوم بحث رابطه امت با امام است؛ امام به خوبی توانست رابطه مستحکمی بین خود و امتش برقرار کند و این برخاسته از اعتقادی بود که امام براساس موازین دینی به عنوان متخصص در حوزه دین داشت و اعمال کرد؛ امام تعالیم قرآنی را به خوبی فراگرفته بود.
وی ادامه داد: امام(ره) میدانست اگر این نهضت میخواهد به ثمر برسد باید مردم در صحنه باشند و این گونه رابطه امام و امت مستحکم شود و از آغاز نهضت تا پیروزی و بعد از پیروزی امام مدام این رابطه را تقویت کرد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: دفاع از محرومین یکی دیگر از ویژگیهای امام بود و مدام از کوخ نشینیان سخن گفتند، این بیانات احساسی امام، پیوند بین امام و امت را مستحکم کرد و این بیانات براساس آموزه های دینی بود، در واقع امام چون پیامبر(ص) رفتار کرد و اگر مردم اطراف پیامبر(ص) آمدند به امداد و رحمت الهی و با ویژگی که در پیامبر(ص) و اخلاق ستوده ایجاد کرد.
وی عنوان کرد: این پیام دینی در این نظریه متجلی است و توانست رابطه امت با امام را مستحکم کند و اگر این رابطه در هر مقطعی دچار دمشکل میشد دچار مشکل میشدیم، رهبر نیز چنین محبوبیتی میان امت دارد و دلسوزی ایشان برای آحاد ملت بر کسی پوشیده نیست.
آیتالله رجبی خاطرنشان کرد: عرصه دیگری که نیاز نظام است در نظریه حکمرانی موفق که اگر فاقد این باشد دچار شکست می شود انسجام درونی و استحکام درونی نظام است براساس نظریه ولایت فقیه در فرهنگ دینی معتقدیم همه باید در مسیر ولایت حرکت کنند، در واقع سطوح حکمرانی ما به ولایت منتهی میشود.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: اگر بناست انسجامی در جامعه حاکم شود در سایه ولایت است، ولی فقیه به عنوان نائب امام زمان(عج) مطرح است و ما ولایتمداری را در شخصیتهایی چون سید حسن نصرالله و حاج قاسم سلیمانی و آیت الله مصباح میبینیم همه این گونه بودند که مدار حرکت درست به سوی سعادت را ولایت می دانستند و به لحاظ معرفتی و اعتقاد و محبتی و انگیزشی به آن معتقد بودند، زیرا این ولایت است که انسجام درونی را ایجاد میکند.
وظیفه حکمران دینی؛ حفظ انسجام، مقابله با دشمن، حمایت از محرومان
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) تصریح کرد: تأکید امام بر وحدت کلمه و امت و وحدت بین اقشار مختلف و قوای سهگانه برای پاسداری از انسجام درونی است، اینکه رهبر میفرمایند باید یک صدا از مجموعه نظام بیرون بیاید برای حفظ انسجام درونی است.
وی ادامه داد: هر دولتی روی کار آمده، رهبری معظم حمایت از آن را وظیفه خود دانستند؛ مردم ممکن است چیزهایی از دولت ببینند که از آن زده شوند و انسجام ممکن است دچار خدشه شود در طول انقلاب این بیانات و موضعگیریهای ولایت بوه که انسجام را حفظ و اصل وحدت توطئههای دشمنان را خنثی کرده است.
آیتالله رجبی بیان کرد: انقلاب بر اساس اصول و ارزشهایی شکل گرفته و بقای نظام براساس این اصول و ارزشها است و حاکم اسلامی در نظام یکی از وظایف اصلیاش حفظ آن است و نمود عملی ولایت فقیه این است که توطئه دشمنان را نابود کرده است.
عضو شورای عالی حوزههای علمیه ادامه داد: حفظ نظام از اوجب واجبات است و در این باره حکمران اسلامی بیشترین وظیفه را دارد، او بیش از همه مسئول است و بیش از همه باید نگران باشد و بیش از همه باید تدبیر کند.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: ما وظیفه داریم که رهنمودهای رهبری معظم را با دقت و موشکافانه و عاشقانه فهم و پیگیری کنیم؛ دستورات ایشان شبیه دستورات پیامبر(ص) در تنگه احد است؛ اگر غفلت کنیم نظام در اصول بنیادینش دچار مشکل میشود، هم امام و هم رهبر عزیز در این مسائل حساس بوده و هستند.
وی تصریح کرد: مقابله با دشمنان و مقاومت و استکبارستیزی از متن دین برخاسته و حکمران دینی یکی از وظایف اصلیاش استکبارستیزی است، جامعهای که استکبارستیز نباشد بیمار است، جامعه اسلامی اگر سالم باشد نمیتواند بیتفاوت باشد، در عرصه بینالملل هر جا دچار ضعف شدیم به دلیل ضعف در استکبارستیزی است.
آیتالله رجبی ادامه داد: جامعه اسلامی باید مدافع محرومان و مظلومان باشد؛ امام چنین بود و رهبری چنین است و چقدر موفقیت آمیز است.
عضو مجلس خبرگان رهبری عنوان کرد: شکستهایی که در عرصه بین المللی ایجاد شده چون استکبارستیزی ضعیف شده است و هر جا طمعی برای دشمن بوده استکبارستیزی رنگ باخته یا احساس کردند رنگ باخته است، در این باره یک نظریه دارم اینکه اگر دشمنان ما احساس نمیکردند و طمعی برای آنها ایجاد نمیشد از موضعگیریهای برخی از مسئولان تأکید بر مذاکره نمیکردند اگر میدانستند در مذاکره چیزی به دست نمی آورند اصرار نمیکردند، بیانات رهبری در مورد مذاکرات را مرور کنیم، متوجه خواهیم شد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اظهار داشت: هر جا در عرصه بینالملل دچار رکود شدیم، معلول رنگ باختن استکبارستیزی است.
انتهای پیام
نظر شما