به گزارش خبرگزاری حوزه، أمیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در نهج البلاغه نکاتی درباره «دارایی و برازندگی، فقر و تنهایی» بیان می کنند که تقدیم شما فرهیختگان می شود:
حکمت ۵۶:
«الْغِنَی فِی الْغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَ الْفَقْرُ فِی الْوَطَنِ غُرْبَةٌ.»
ترجمه:
توانگری در غربت، وطن است و فقر در وطن، غربت است.
شرح:
دامنه غنا و فقر:
امام در این کلام پربارش اشاره به آثار غنا و فقر می کند و می فرماید: «بی نیازی در غربت وطن است و نیازمندی در وطن غربت»; (الْغِنَی فِی الْغُرْبَةِ وَطَنٌ; وَالْفَقْرُ فِی الْوَطَنِ غُرْبَةٌ).
وطن جایی است که انسان در آنجا متولد شده و چشم به روی خویشاوندان و بستگان و نزدیکان گشوده و مورد علاقه آنها قرار گرفته و در هر گوشه و کنار، آشنایی دارد و غربت جایی است که انسان نه آشنایی دارد و نه دوست مهربانی و نه یار و مددکاری. امام می فرماید: شخص غنی هر جا برود به موجب غنایش پیوندهای محبت را با این و آن برقرار می سازد و به سبب بذل و بخشش یاران و مددکارانی پیدا می کند; ولی شخص فقیر حتی در وطن خویش دوستان و بستگان را از دست می دهد و گاه به صورت موجودی فراموش شده در می آید.
پیام امام در این سخن این است که مؤمنان باید بکوشند و بی نیاز شوند و به هنگام غنا و بی نیازی از مال و ثروت خویش برای جلب و جذب قلوب و کمک به نیازمندان استفاده کنند، از عواقب فقر بترسند، چراکه فقر مایه ذلت و گاه مطابق بعضی از روایات سبب کفر می شود. البته این فقر با فقری که در روایات از آن تعریف شده تفاوت آشکاری دارد; فقر ممدوح به معنای «ساده زیستن» و یا «فقر الی الله» است. در این باره در ذیل حکمت سوم شرح بیشتری داشتیم.(۱)
پی نوشت:
(۱). سند گفتار حکیمانه:
این کلام نورانی در غررالحکم با تفاوت و اضافاتی نقل شده که نشان می دهد از منبع دیگری گرفته شده است. (مصادر نهج البلاغه، ج ۴، ص ۵۰).
این سخن، در کتاب تمام نهج البلاغه در لابه لای خطبه «وسیله» آمده است (تمام نهج البلاغه، ص ۱۵۴).
منبع: کتاب پیام امام امیر المومنین (علیه السلام)، شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه
نظر شما