سه‌شنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۸:۰۰
ادعیه و زیارات مهدوی

حوزه/ یکی از مهم‌ترین وسایل و دستاویزها برای پیروان امام مهدی علیه‌السلام در دوران غیبت ایشان، دُعا و ارتباط با آن امام است تا اینکه او را از یاد نبرده و در قالب ذکر، دعا و زیارت با او پیوند داشته باشند.

خبرگزاری حوزه | دوران غیبت امام مهدی علیه‌السلام، دوره‌ فتنه‌ها و خطرها و انحراف‌هاست. پیروانِ امام غایب باید در تمام فراز و نشیب عصر غیبت، هم نگهبان عقاید خود باشند و هم مراقب رفتارهای خود که مبادا از چارچوب پیروی از امام بیرون روند و گرفتار دام‌های شیاطین شوند.

یکی از مهم‌ترین وسایل و دستاویزها، دُعا و ارتباط با خدا و نیز ارتباط با امام است تا اینکه او را از یاد نبرند و در قالب ذکر، دعا و زیارت با او پیوند داشته باشند.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند:

«سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَةٌ فَتَبْقَوْنَ بِلاَ عَلَمٍ یُرَی وَ لاَ إِمَامٍ هُدًی وَ لاَ یَنْجُو مِنْهَا إِلاَّ مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ اَلْغَرِیقِ قُلْتُ کَیْفَ دُعَاءُ اَلْغَرِیقِ قَالَ یَقُولُ یَا اَللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ اَلْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَی دِینِکَ (کمال‌الدین، ج ۲، ص ۳۵۱)

شبهه‌ای به شما خواهد رسید و شما بدون راهنما و امامی هدایت‌کننده باقی خواهید ماند. از ‌آن شبهه کسی نجات پیدا نمی‌کند، مگر آن‌کس که با «دعای غریق» خدا را بخواند. راوی گوید: «دعای غریق چگونه است؟» امام می‌فرماید: «می‌خوانی: ای خدا، ای مهربان! ای بخشنده! ای دگرگون کننده‌ی قلب‌ها! قلب مرا بر دین خود [و پیروی از آن] ثابت بدار.»

در این دعا تأکید شده است که در زمان غیبتِ آن امامی که پرچم هدایت به دست اوست باید برای ثبات قدم و استواری در دین خدا دعا کنیم و این، نشان‌گر جایگاه مهمّ دعاست.

امام عسکری علیه‌السلام می‌فرمایند:

«وَ اللَّهِ لَیغِیبَنَّ غَیبَةً لَا ینْجُو فِیهَا مِنَ التَّهْلُکَةِ إِلَّا مَنْ یثَبِّتُهُ اللَّهُ عَلَی الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِیلِ فَرَجِه.» (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳)

او (امام مهدی علیه‌السلام) غیبتی طولانی خواهد داشت که در آن هیچ کس نجات نمی‏‌یابد، مگر کسی که خدای تعالی او را در اعتقاد به امامت ثابت بدارد و در دعا به تعجیل فرج، موفّق سازد.

البته از زاویه‌ دیگر، دعاکردن برای امام عصر علیه‌السلام یک وظیفه‌ مهم برای منتظران آن حضرت است که مورد عنایت ویژه ائمه علیهم‌السلام بوده است. در روایات آمده است که حضرت امام رضا علیه‌السلام به دعاکردن برای صاحب‌الامر علیه‌السلام امر می‌کردند و می‌فرمودند: این‌گونه برای او دعا کنید:

«اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَلِیکَ وَ خَلِیفَتِکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ….َ وَ احْفَظْهُ مِنْ بَینِ یدَیهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِه….َ أَیدْهُ بِنَصْرِکَ الْعَزِیزِ وَ أَیدْهُ بِجُنْدِکَ الْغَالِبِ …..وَ وَالِ مَنْ والاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ…» (بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰)

خدایا! [هر بلایی را] دور کن از ولیّت و خلیفه‌ات و حجت خود بر بندگانت… و او را از پیش‌ِرو و از پشت‌سر و از راست و چپ و از بالا و پایین، حفظ فرما… و او را به نصرتِ غالب خود، یاری کن و به لشکر پیروز خود تأیید فرما… و دوست بدار هر کس را که دوستش دارد و دشمن بدار هر که با او دشمنی ورزد.

بنابراین دعاکردن و ارتباط معنوی و روحانی با امامِ غایب، یکی از اصول رفتاری شیعه در عصر غیبت است که آثار و فواید فراوانی دارد.

ادعیه و زیارات مهدوی را می توان به دو بخش تقسیم نمود:

الف. ادعیه و زیاراتی که از خودِ امام مهدی علیه‌السلام نقل شده است و در عصر غیبت صغرا به وسیله‌ نائبان خاصّ حضرت به دست شیعه رسیده است؛ مانند «زیارت آل‌یاسین» و «دعای فرج».

ب. ادعیه و زیاراتی که از معصومان علیهم‌السلام و درباره امام مهدی علیه‌السلام نقل شده است؛ مثل «دعای عهد» و «زیارت صاحب‌الامر علیه‌السلام در سرداب مقدس سامراء».

دعا کردن برای امام مهدی علیه السلام و توسّل به آن حضرت و زیارتِ آن بزرگوار، زمان و مکان خاصی ندارد. شیعیان و منتظران آن عزیز، در هر زمان و مکانی می‌توانند با او نجوایی داشته و درود و سلام خود را به محضرش تقدیم کنند و عهد و پیمان خود را با او تجدید نمایند؛ اگرچه در میان روزهای هفته، روز جمعه، مطابقِ روایات به امام عصر علیه‌السلام اختصاص یافته است. بنابراین برای این روز، زیارتی خاص نقل شده است که با عنوان زیارت امام زمان علیه‌السلام در روز جمعه خوانده می‌شود.

در کتاب‌های ادعیه و زیارات که علمای شیعه مانند سیدبن طاووس و علامه مجلسی و شیخ عباس قمی تألیف کرده‌اند، دعاها و زیارات بسیاری برای امام زمان علیه‌السلام نقل شده است که مواردی از آن‌ها مورد توجّه و توصیه خاصّ آن عالمان بوده و در میان شیعیان شهرت بیشتری یافته است.

این بحث ادامه دارد...

برگرفته از کتاب «نگین آفرینش»، با اندکی تغییر

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha