شنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۴ - ۱۷:۲۲
گفتمان‌سازیِ رسانه‌ای؛ لازمه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب

فرارسیدن بیست و یکم تیرماه سالروز قیام مردم مشهد علیه قانون کشف حجاب که به عنوان روز عفاف و حجاب نامیده شده، فرصتی است ارزشمند تا بار دیگر نگاهی بیندازیم به مهم ترین الزامات و بایسته های ترویج فرهنگ عفاف و حجاب به خصوص از منظر گفتمان سازی با بهره گیری از ابزارهای رسانه ای.

به گزارش خبرگزاری حوزه، با نگاهی به تاریخ ایران به‌عنوان کشوری با تمدن غنی و دیرینه ملاحظه می‌کنیم که از دیرباز بحث "پوشش" و "حجاب" از جمله کلیدی‌ترین و مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی و سبک زندگی مردم این مرز و بوم بوده است، با این وجود متأسفانه در سالیان اخیر، به‌جهت تشدید تلاش‌های برنامه ریزی شده دشمن در عرصه تهاجم فکری و فرهنگی آن هم با ابزارهای گسترده رسانه‌ای، تا حدودی شاهد کمرنگ شدن باور و التزام به حجاب و عفاف در سطح جامعه دست‌کم در بین برخی مردم بوده ایم و بر این اساس باید گفت که تبیین بحث حجاب و عفاف و زیست عفیفانه و ارائه طرح‌ها و برنامه‌های فرهنگی در راستای نهادینه کردن فرهنگ حجاب و عفاف همچنان می بایست جزو مسائل مهم و اولویت‌دار کشور باشد.

هدف از حجاب در مکتب اسلام

قبل از هر چیز لازم است که غایت دین و شریعت از توجه به مقوله عفاف و حجاب مشخص شود، کما این که با بهره گیری از کلام نورانی سکاندار حکیم انقلاب تا حدودی می توانیم به این مهم نائل شویم، آن جا که مقام معظم رهبری می فرماید: "اسلام می‌خواهد که رشد فکری و علمی و اجتماعی و سیاسی و- بالاتر از همه- فضیلتی و معنوی زنان به حدّ اعلی برسد و وجودشان برای جامعه و خانواده بشری به‌عنوان یک عضو، حدّ اعلای فایده و ثمره را داشته‌باشد. همه تعالیم اسلام از جمله مسئله حجاب، بر این اساس است. مسئله حجاب به‌معنای منزوی کردن زن نیست. اگر کسی چنین برداشتی از حجاب داشته‌باشد، برداشتش کاملاً غلط و انحرافی است. مسئله حجاب به‌معنای جلوگیری از اختلاط و آمیزش بی‌قید و شرط زن و مرد در جامعه است. این اختلاط، به ضرر جامعه و به ضرر زن و مرد- به‌خصوص به ضرر زن – است".

استاد شهید مرتضی مطهری نیز در کتاب "مسئله حجاب"می‌نویسد: "حجاب در اسلام از یک مسئله کلی و اساسی ریشه می‌گیرد و اسلام می‌خواهد انواع التذاذهای جنسی، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر، به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد و اجتماع منحصراً برای کار و فعالیت باشد. برخلاف سیستم غربی عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذّت جویی‌های جنسی به‌هم می‌آمیزد، اسلام می‌خواهد این دو محیط را کاملًا از یکدیگر تفکیک کند".

گفتمان سازی نباید فراموش شود

نرجس شکرزاده، پژوهشگر حوزه علمیه خواهران و فعال فرهنگی معتقد است: در کنار توجه به راهکارهای فرهنگی و آموزشی یکی از مهم ترین مباحث برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه، بحث گفتمان سازی است و این که همچنان یکی از گفتمان های رایج در کشور ناظر به همین مقوله باشد.

وی افزود: در همین رابطه ما باید ضمن تلاش مستمر در رابطه با برگزاری نشست های فکری و همایش های کاربردی با هدف ایجاد فرصت‌هایی به منظور گفت‌وگو در قالب مناظره‌ها و برنامه‌های عمومی که به ارتقای سطح آگاهی و درک متقابل بینجامد، می بایست از ظرفیت عظیم فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای نشر پیام‌ها و پاسخگویی به ابهامات و سوالات و شبهات در این زمینه استفاده کنیم.

الزامات گفتمان سازی با بهره گیری از ابزار رسانه

وی همچنین ادامه داد: شاید برای مخاطب این سوال پیش بیاید که اساساً گفتمان سازی چیست و چه الزاماتی دارد که در این رابطه باید گفت گفتمان‌سازی به طور خلاصه یعنی ایجاد، توسعه و تثبیت یک گفت‌وگو و فضای فکری مشترک در جامعه حول یک موضوع خاص تا به تدریج در فرهنگ عمومی جامعه مورد قبول واقع شود.

شکرزاده گفت: در واقع گفتمان‌سازی فرآیند شکل‌گیری و ترویج یک نوع نگاه، باور یا ارزش در رسانه‌ها، فضای عمومی و در گفت‌وگوهای روزمره است که در این رابطه البته رسانه ها نقش کلیدی ایفا می کنند چرا که به این طریق هدف این است که ارزشی همچون حیا و عفاف در ذهن و زبان جامعه جایگاه متناسب خود را یافته و تبدیل به بخشی از فرهنگ عمومی گردد.

وی خاطرنشان کرد: از جمله مهم ترین بایسته ها و الزامات گفتمان سازی در این زمینه باید به اصل مهم و کلیدی مخاطب شناسی اشاره کرد چرا که به هر حال شناخت نیازها، باورها، ارزش‌ها و نگرانی‌های جامعه مخاطب از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی با اشاره به این که گفتمان‌سازی فرآیندی دائم و مستمر است و نباید پیوستگی آن از بین برود، یادآور شد: در وهله بعد ما باید به دنبال تولید پیام قوی و تأثیرگذار در سایه توجه به تولیدات فرهنگی و رسانه ای باشیم به نحوی که این تولید محتوا در سایه توجه به فرم و قالب جذاب با ارزش‌های فرهنگی و دینی جامعه همخوانی داشته و بلکه مقوّم آن باشد.

اهمیت تولید محتوای جذاب و اثرگذار

حجت الاسلام حبیب بابایی، فعال فرهنگی و طلبه جهادی نیز با تأکید بر لزوم بهره گیری هوشمندانه از ابزارهای رسانه ای قوی در راستای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب گفت: بهره‌گیری از رسانه‌های مختلف به منظور تولید محتوای جذاب و اثرگذار یک ضرورت انکارناپذیر به شمار می رود

وی افزود: الگوسازی از طریق رسانه و فضای مجازی و به تصویر کشیدن این‌که ارزش حجاب و عفاف باعث و بانی چه برکات و دستاوردهایی برای افراد موفق شده نیز مساله مهم دیگری است که نباید آن را فراموش کرد.

وی همچنین بیان داشت: نسل امروز نسلی فهیم و به‌دنبال هویت‌یابی است و در این راستا، اگر نقطه مشترکی را به‌صورت گفتمانی با این نسل مطرح کنیم، اثرات مفیدتری خواهد داشت و حتی می‌توان در این مسیر مقایسه تطبیقی نیز انجام داد.

حجت الاسلام بابایی در خاتمه گفت: از سوی دیگر باید توجه داشت که اساساً بحث حجاب و عفاف تنها محدود به قوانین و الزامات اجرایی و قضایی نمی‌شود؛ بلکه می بایست با عبور از انفعال فرهنگی به ترویج فرهنگ حجاب و عفاف و زیست عفیفانه حرکت کرد که تحقق این مساله خود نیازمند فرهنگ‌سازی و نهادینه‌کردن آن در تمامی عرصه‌ها و حوزه‌های اجتماعی است.

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha