سندروم همه‌چیزدانی!

به گزارش خبرگزاری حوزه، اخیراً کلیپ کوتاهی از یکی از سخنرانی های حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی در ایام ماه محرم منتشر شده و در گستره‌ی فضای مجازی ضریب گرفته که در آن بیان داشته است: «من نمی‌دانم چه جوری بعضی آدم‌ها، ‌ گاهی تو لباس ما، گاهی هم شخصی، ماشاالله تو همه زمینه‌ ها ورود دارند، از اقتصاد و سیاست و دین و امام زمان و آخرالزمان و خلاصه همه چی... اصلاً سن تو اقتضا نمی‌کند که آن قدر راجع به همه چیز حرف بزنی، چرا که خیلی از این ها تخصصی است».

واقعیت آن است که از جمله آفات جدی زمانه ما که اقتضائات فضای مجازی نیز به آن دامن زده، آفت همه چیزدانی و ورود به همه چیز آن هم بدون برخورداری کمترین تخصص است. تأسف بار تر این که برخی روحانیون، اساتید دانشگاه و بعضاً فعالان رسانه ای نیز دچار این معضل می شوند و نتیجه چنین اوضاعی به جهت صدور افاضات بی پایان و موضع گیری های همه جانبه در همه زمینه ها، پدیدآمدن آسیب ها و مشکلاتی شده و می شود که ذکر تفصیلی آن ها گنجایشی می طلبد به قدر مثنوی هفتاد من!

به نظر می رسد که فراگیر شدن آفت همه‌چیزدانی در بین برخی افراد جدای از علائق و غرایض و به خصوص شهوت دیده شدن ریشه در کمبود اطلاعات نیز دارد چه آن که چنانچه فردی پس از سال ها کسب علم یا تجربه در موضوعی متخصص شود اساساً درباره موضوعاتی که نمی‌داند اظهار نظر نکرده و آن را به نظر متخصصان آن امر ارجاع می دهد.

تأسف بار تر این است که سندروم همه چیزدانی گریبان افرادی را گرفته و می‌گیرد که اساساً خودشان را نیازمند بسترهای آموزشی نمی‌بینند و حالا فرقی نمی کند که طرف، دیپلم و لیسانس داشته باشد یا حتی دکترای تخصصی در یک رشته چرا که همین فرد با قاطعیت تمام- و شاید به زعم خود از سر دغدغه مندی و دلسوزی- در بسیاری از زمینه هایی که آشنایی اندکی نیز با محتوا و ماهیت آن ها ندارد ورود کرده و به نسخه پیچی برای دیگران می پردازد.

در این بین، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی موجود نیز زمینه ساز تشدید ولع و اشتیاق این افراد در اظهارنظرهای بی ضابطه شده و حال آن که برای پرهیز از شیوع آفاتی این چنینی در وهله نخست باید سواد رسانه ای مردم به عنوان مخاطبان منابر و نشست ها و همایش ها و غیره و ذلک چنان ارتقا پیدا کند که این قبیل افراد کمتر مجال ظهور و بروز پیدا کنند.

جای بسی تأسف است که گاهی مخاطبان به جای تقویت سواد رسانه ای خویش با فوروارد کردن متن ها، ویدئوها و پُست های همین افراد به ظاهر همه‌چیزدان در فضای مجازی، ناخواسته به تشویق آنان می‌پردازند و متأسفانه این دورِ خطرناک همچنان در زیست مدرن ما ادامه پیدا می کند.

سید محمدمهدی موسوی