به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از بوشهر، پنجم مرداد، سالروز برگزاری نخستین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به امامت آیتالله طالقانی، فرصتی است برای بازخوانی جایگاه، کارکرد و برکات این فریضه بزرگ عبادی-سیاسی در جامعه اسلامی. نماز جمعه به عنوان سنگری برای وحدت امت، تبیین مسائل روز و پیوند میان مردم و حاکمیت شناخته میشود.
به همین مناسبت، خبرنگار خبرگزاری حوزه گفتوگویی با حجتالاسلام حسن مصلح، امام جمعه برازجان انجام داده و نظر ایشان را درباره اهمیت این مناسبت، کارکردهای نماز جمعه، مسائل فرهنگی و اجتماعی روز و نقش ائمه جمعه در هدایت فکری جامعه جویا شده است. آنچه در ادامه میخوانید، ماحصل این گفتوگو است:
حوزه: نهاد امامت جمعه چگونه توانسته در چهار دهه گذشته به عنوان یکی از ارکان مهم نظام اسلامی، در ترویج ارزشهای انقلابی و دینی نقش آفرینی کند؟
نهاد امامت جمعه در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاهی بنیادین دارد و در چهار دهه گذشته، به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام، نقشآفرینی گستردهای در ترویج ارزشهای دینی، انقلابی و فرهنگی داشته است. در ادامه، به برخی از مهمترین ابعاد این نقش اشاره میکنم:
رابط مستقیم مردم و نظام: امام جمعه به عنوان نماینده ولی فقیه در شهرها، پل ارتباطی میان مردم و حاکمیت است و مطالبات مردمی را به مسئولان منتقل میکند.
مرجع فرهنگی و سیاسی: خطبههای نماز جمعه بستری برای تبیین سیاستهای کلان نظام، روشنگری سیاسی و تقویت بصیرت عمومی فراهم کردهاند.
پایگاه وحدت ملی: نماز جمعه با گردهم آوردن اقشار مختلف جامعه، نماد انسجام اجتماعی و وحدت ملی در برابر تهدیدات داخلی و خارجی بوده است.
نقشآفرینی در ترویج ارزشهای انقلابی و دینی
تبیین آرمانهای انقلاب اسلامی: امامان جمعه با تأکید بر اصولی چون عدالت، استقلال، ولایت فقیه و مقاومت، پیامهای انقلاب را به نسلهای مختلف منتقل کردهاند.
مقابله با تهاجم فرهنگی: نماز جمعه به عنوان سنگر فرهنگی، در برابر هجمههای رسانهای و فرهنگی دشمنان ایستادگی کرده و فرهنگ اسلامی را تقویت نموده است.
تقویت روحیه جهادی و ایثار: در دوران دفاع مقدس و بحرانهای اجتماعی، امامان جمعه با خطبههای انگیزشی، مردم را به حضور در صحنه و دفاع از کشور فراخواندهاند.
ترویج سبک زندگی اسلامی: با بیان آموزههای اخلاقی، دینی و اجتماعی در خطبهها، سبک زندگی اسلامی در جامعه نهادینه شده است.
حوزه: خطبههای نماز جمعه چه نقشی در ایجاد انسجام ملی و مقابله با جنگ روانی دشمنان داشته است؟ آیا شاخصهای مشخصی برای سنجش این تأثیر وجود دارد؟
خطبههای نماز جمعه در جمهوری اسلامی ایران، نهتنها یک آیین عبادی بلکه یک ابزار راهبردی برای تقویت انسجام ملی و مقابله با تهدیدات نرم و سخت دشمنان بودهاند. در ادامه، به نقش این خطبهها و شاخصهای سنجش تأثیر آنها میپردازیم:
تریبون وحدتآفرین: نماز جمعه بستری است که اقشار مختلف جامعه با گرایشهای گوناگون در آن گردهم میآیند و همین حضور جمعی، نماد وحدت ملی است.
تقویت همبستگی اجتماعی: امامان جمعه با تأکید بر مشترکات دینی، فرهنگی و ملی، از تفرقه جلوگیری کرده و همدلی را تقویت میکنند.
پاسخ به بحرانها: در شرایط بحرانی مانند جنگ ۱۲ روزه اخیر، خطبهها با تبیین مواضع نظام و دعوت به آرامش، نقش مهمی در حفظ انسجام ملی ایفا کردند.
تبیین دشمنشناسی: خطبهها با روشنگری درباره اهداف دشمنان، مردم را نسبت به جنگ روانی و رسانهای آگاه میسازند.
مقابله با جنگ روانی و رسانهای دشمنان
جهاد تبیین: خطبهها با ارائه روایت صحیح از وقایع، مانع از تحریف واقعیت توسط رسانههای معاند میشوند.
افزایش بصیرت عمومی: تحلیلهای سیاسی و فرهنگی در خطبهها، سطح آگاهی مردم را بالا برده و آنها را در برابر عملیات روانی مقاوم میسازد.
مدیریت افکار عمومی: امامان جمعه با استفاده از مفاهیم دینی و ملی، افکار عمومی را در مسیر مقاومت و ایستادگی هدایت می کند.
حوزه: با توجه به گسترش فضای مجازی و تغییر الگوی ارتباطات اجتماعی، امامان جمعه چگونه باید با نسل جوان ارتباط برقرار کنند تا تأثیرگذاری خود را حفظ کنند؟
حضور فعال در شبکههای اجتماعی با زبان جوانپسند و محتوای کوتاه، جذاب و بصیرتافزا.
تشکیل گروههای مشورتی جوانان در ستاد نماز جمعه برای شنیدن دغدغهها و پیشنهادها.
برگزاری نشستهای تعاملی با دانشجویان، فعالان فرهنگی و رسانهای.
تولید محتوای چندرسانهای (پادکست، کلیپ، موشنگرافی) با محوریت مسائل روز و پاسخ به شبهات.
طبق بیانات حجتالاسلام حاجعلیاکبری، امام جمعه باید «همنشین با جوانان» باشد و ذهن آنان را بشناسد تا بتواند پاسخگو باشد.
حوزه: نهاد امامت جمعه چه برنامههایی برای ترویج اقتصاد مقاومتی و کمک به حل معضلات اقتصادی کشور داشته است؟
تبیین اصول اقتصاد مقاومتی در خطبهها و جلسات عمومی، حمایت از کارآفرینان و تولیدکنندگان داخلی از طریق معرفی در نماز جمعه، همکاری با نهادهای اقتصادی برای آموزش مهارتهای اشتغالزا و ترویج فرهنگ مصرف کالای ایرانی و پرهیز از اسراف به عنوان برنامه هایی راهگشا برای ترویج اقتضاد مقادمتی موثر است.
حوزه: همکاری بین نهاد امامت جمعه با سازمانهایی مانند حوزههای علمیه، صداوسیما و آموزش و پرورش چگونه میتواند تقویت شود تا پیامهای دینی بهتر منتقل شود؟
این همکاری ها باید تقویت شود. تشکیل دبیرخانه مشترک بین حوزههای علمیه و شورای سیاستگذاری ائمه جمعه برای تدوین برنامههای پنجسال، برگزاری همایشهای مشترک با صداوسیما، آموزش و پرورش و سازمان تبلیغات، استفاده از ظرفیت مساجد و مدارس برای ترویج گفتمان دینی و انقلابی و تولید محتوای رسانهای مشترک برای معرفی دستاوردهای فرهنگی نماز جمعه برخی از موارد می تواند باشد.
حوزه: به نظر شما مهمترین دغدغههای جوانان امروز چیست و امامان جمعه چگونه میتوانند در حل این مسائل (مانند اشتغال، ازدواج و معنویت) کمک کنند؟
امروز دغدغههای اصلی جوانان اشتغال، ازدواج، هویتیابی، معنویت، آیندهنگری است و امامان جمعه با حمایت از طرحهای اشتغالزا و معرفی فرصتهای شغلی، ترویج ازدواج آسان و مشاورههای خانوادگی، برگزاری اردوهای فرهنگی و معنوی و سپردن مسئولیتهای فرهنگی به جوانان در ستاد نماز جمعه می توانند در این راستا کمک کنند.
حوزه: با توجه به فعالیت جریانهای انحرافی و تحریفهای مذهبی، نماز جمعه چه راهکارهایی برای خنثی کردن این تهدیدات دارد؟
روشنگری در خطبهها درباره شبهات و تحریفها، تبیین اسلام ناب محمدی و مرزبندی با افراطگرایی، دعوت به وحدت و پرهیز از تفرقه مذهبی ئو همکاری با علمای اهل سنت برای صدور فتاوای مشترک ضد تکفیر بسیار مهم است. نماز جمعه بهعنوان سنگر فرهنگی در برابر جریانهای انحرافی معرفی شده است.
حوزه: مهمترین دستاوردها و نقاط ضعف نهاد امامت جمعه از ابتدا تا امروز چه بوده است؟
تثبیت گفتمان انقلاب اسلامی، ایجاد قرارگاه فرهنگی در شهرها، نقشآفرینی در بحرانها و مناسبتهای ملی و تربیت نیروهای فرهنگی و دینی را می توان مهمترین دستاوردها برشمرد. از جهتی کاهش نسبی حضور جوانان، ضعف در تولید محتوای رسانهای نوین، عدم تعامل کافی با نخبگان و دانشگاهیان نیز نقاط ضعف است.پژوهشها نهاد امامت جمعه را «نهاد میانجی» بین مردم و حکومت معرفی کردهاند که باید نقش خود را در شرایط جدید بازتعریف کند.
حوزه: برای پنجاه سال آینده، چه برنامهها و راهبردهای جدیدی برای نهاد امامت جمعه در نظر گرفته شده است
تدوین برنامههای پنجساله با محوریت جوانگرایی، رسانه و جهاد تبیین، تبدیل مصلیها به پایگاههای چندمنظوره فرهنگی، اجتماعی و آموزشی، استفاده از فناوریهای نوین برای ارتباط با نسل جدید و تقویت تعامل با نهادهای مردمی و تشکلهای فرهنگی برخی از برنامه های در افق 1414 است و شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در حال تدوین برنامههای راهبردی برای آینده است.
حوزه: به عنوان یک امام جمعه، چه پیام ویژهای به مناسبت این سالروز برای مردم و مسئولان دارید؟
نماز جمعه، تریبون وحدت، بصیرت و امید است. در این سنگر الهی، مردم با آرمانهای انقلاب تجدید عهد میکنند و مسئولان با شنیدن صدای ملت، مسیر خدمت را مییابند. بیایید با حضور آگاهانه، این پایگاه را پرشورتر از همیشه نگه داریم.
از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید متشکریم.
نظر شما