به گزارش خبرگزاری حوزه، مجموعه مباحث مهدویت با عنوان «به سوی جامعه آرمانی»، با هدف نشر آموزهها و معارف مرتبط با امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف، تقدیم شما فرهیختگان گرامی میشود.
در بحث ولایت فقیه، یکی از مهمترین مباحث، ادلّه ولایت فقیه است. پیوسته این سؤال مطرح بوده که به چه دلیل در جامعه اسلامی، فقیه بر دیگران مقدم است و اوست که بر همگان ولایت دارد؟
در پاسخ به این سؤال میگوییم: دلیل بر ولایت فقیه، هم از نظر عقلی قابل تحلیل است و هم از نظر نقلی؛ یعنی هم عقل، یک مسلمان را به اطاعت از فقیه در زمان غیبت دستور میدهد و هم روایات اسلامی.
بررسی و تحلیل دلیل عقلی بر ولایت فقیه
چون انسان به صورت اجتماعی زندگی میکند و میخواهد با این زندگی به کمال معنوی خود دست یابد، به دو عنصر اساسی نیازمند است:
۱. قانون الهی که به دلیل الهیبودن از هر نقص و ضعف و خطایی دور باشد، تا هم نظام اجتماعی را سر و سامان دهد و هم عمل به آن، ضامن سعادت همگان باشد. این قانون، همان کتاب الهی و سنت است که برنامه کامل و جامع بشر تا قیامت است.
۲. مجری و حاکم عالم و عادل که اجرای کامل آن قانون را عهدهدار شود.
روشن است که بدون این دو و حتی با نبود یکی از آنها، اجتماع بشر، گرفتار هرج و مرج، تباهی و فساد خواهد شد.
نتیجه این برهان عقلی، ضرورت نبوّت انبیا و پس از نبیخاتم، ضرورت امامتِ امامان معصوم علیهمالسلام را میرساند؛ یعنی بهترین فرد برای اجرای قوانین الهی و تحققبخشیدن به احکام خدا، امام معصوم است.
معصوم کسی است که نه در فکر و اندیشه و نه در عمل و رفتار، گناه و خطا و نقص ندارد. حال از عقل میپرسیم که در صورت عدم دسترسی به معصوم چه باید کرد؟
عقل پاسخ میدهد از آنجایی که ضرورت نظم اجتماعی برای بشر و تلاش برای رسیدن به کمال انسانی و الهی، همچنان باقی است، باید نزدیکترین فرد به معصوم را در جایگاه او قرار داد.
توضیح این مطلب، اینگونه است که علت شایستگی معصوم برای تصدّی ولایت و رهبری امت، آگاهی کامل و جامعِ او به دین و معارف دینی و نیز تقوا، پرهیزگاری و عصمت اوست که نمیگذارد مصالح امّت، فدای منافع شخصی و هواهای نفسانی شود.
و نیز علت دیگر شایستگی معصوم، درک و شناخت او از مسائل اجتماعی و تدبیر و مدیریت آنهاست.
حال اگر در زمانی مانند عصر غیبت، دسترسی به معصوم ممکن نباشد، باید به سراغ فردی برویم که این ویژگیها را بیشتر از سایر مردم داشته باشد و این فرد، کسی نیست جز فقیه باتقوایی که کارآمدی لازم را برای تدبیر امور جامعه و مردم دارا باشد؛ زیرا غیرفقیه به اسلام و احکام و معارف آن، آگاهی کامل ندارد تا بتواند مجری قانون خدا باشد و انسانِ آگاه فاقد تقوا و عدالت نیز در معرضهوا و هوسهای خود و دیگران است و نمیتوان حکومت بر مسلمین را به غیر امین سپرد، همچنین اگر مدیریت نداشته باشد، قدرت تدبیر امور مردم را نداشته و در موارد ضرورت، نمیتواند تصمیمهای درست و مفید برای جامعه مسلمین بگیرد.
این بحث ادامه دارد...
برگرفته از کتاب «نگین آفرینش»، با اندکی تغییر
نظر شما