هشدار کارشناسان درباره اثرات پنهان محصولات نمایشی بر خانواده ایرانی

به گزارش خبرگزاری حوزه، سال ۱۳۹۶ خانم دکتر سیما فردوسی، کارشناس رسانه ملی و روانشناس شناخته شده طی گفتگویی درباره تأثیرات فیلم‌های اجتماعی سینمای ایران بیان داشت: "بسیاری از فیلم‌هایی که در حال حاضر در سینماهای کشورمان اکران می‌شوند برای خانواده‌ها و به طور کلی جامعه ما مناسب نیست. در جامعه ما اختلاف طبقاتی زیادی وجود دارد، اما در اکثر این آثار خانواده‌هایی نشان داده می‌شوند که زندگی آنها از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با درصد زیادی از مردم کشورمان همخوانی ندارد. سازندگان فیلم‌های سینمایی باید ساختار درون خانواده‌ها را به درستی نشان دهند تا بازخورد منفی در جامعه نداشته باشد. "

عدم تناسب برخی محصولات نمایشی با فرهنگ ایرانی - اسلامی

عدم تناسبی که در این گفتگو بدان اشاره شد، ناظر به آثار و تبعات شوم فرهنگی و اجتماعی برخی فیلم های سینمایی و ایضاً محصولات شبکه نمایش خانگی است و این مساله البته چیزی نیست که بتوان آن را منکر شد.

به اعتقاد نرجس شکرزاده، پژوهشگر حوزه علمیه خواهران، مهمترین عاملی که باعث می‌شود جایگاه خانواده در تولیدات نمایشی شکلی مطلوب به خود بگیرد آن است که نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی یا سریال نسبت به نهاد خانواده آگاهی و شاخت لازم را داشته باشد.

وی همچنین افزود: این اتفاق چنانچه حاصل شود ما شاهد نتایج خوبی خواهیم بود که البته باید تاکید کرد خانواده‌ای که از آن حرف می‌زنیم الگوهایی متناسب با سبک زندگی ایرانی – اسلامی باید داشته باشد و الّا سبک زندگی بیگانه به هیچ وجه به درد برنامه سازی کشور ما نمی‌خورد.

نیازمند مسئولانی آگاه و متعهد هستیم

این پژوهشگر حوزه با بیان این که متأسفانه برخی فیلم ها و سریال ها به ویژه محصولات به نمایش درآمده در بستر شبکه نمایش خانگی، در تضاد آشکار با شاخصه های فرهنگی جامعه ماست، خاطرنشان کرد: در تبیین و بازگویی مشکلات ناظر به مباحث خانوادگی و اجتماعی قبل از هر چیز دیگری می بایست که متوجه و آگاه به خطوط قرمز باشیم چه آن که برخی مواقع، نشان دادن برخی مسائل در حقیقت قبح شکنی آن مسائل است به این جهت که خودش می‌تواند در جامعه الگوسازی نادرست داشته باشد، به همین خاطر است که مسئولانی که متولی اعطای مجوز ساخت، هستند باید با آگاهی کامل نسبت به این قضایا رفتار کرده و از آن سو با تعهد بالا به دنبال ایفای وظیفه نظارتی خویش باشند.

شکرزاده همچنین گفت: متاسفانه آثاری که امروزه چه بعضاً در سینما و چه گاه در شبکه نمایش خانگی نظاره گر آن ها هستیم، به لحاظ محتوایی دچار ایرادات جدی هستند، کما این که به عنوان مثال تصویرسازی که از آن ها نسبت به مقوله خانواده صورت می گیرد، دارای فرمی خشن و نامطلوب است به نحوی که در بازنمایی آثار، روابط در آنها بر پایه احترام نیست، به خصوص نسبت به پدر که این ضعف و نقیصه جدی باعث لطماتی به فرهنگ عمومی هم می شود.

جهت‌دهی به افکار عمومی با آثار بیگانه با فرهنگ اسلامی

دکتر سیده فاطمه سیدمدلل کار، استاد دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی نیز با اشاره به این که در شرایط کنونی، روز به روز بر گستره‌ی تأثیرگذاری فیلم های سینمایی به خصوص آثار شبکه نمایش خانگی افزوده می شود، ابراز داشت: واقعیت امر آن است که این قبیل آثار در فرآیند شکل‌دهی به نگرش‌ها، رفتارها و کنش ها نقش مهمی ایفا کرده و حتی فراتر از این مباحث در زمینه ضریب دهی به ارزش‌های اجتماعی نقش مؤثری دارند به نحوی که تا حدودی افکار عمومی را نیز تحت تأثیر خویش قرار می دهند.

وی همچنین اضافه کرد: بنابر این آنچه مهم و کلیدی است این که باید از این ظرفیت در راستای ترویج سبک زندگی اسلامی و ایرانی استفاده شود و بر این اساس بنده معتقدم چنانچه می‌خواهیم نسل جوان به فرهنگ و هویت خود افتخار کرده و از تأثیرات منفی الگوهای بیگانه دوری کند، باید محصولات هنری و رسانه ای ما به لحاظ فرمی و محتوایی، نمایانگر و مروج شاخصه های فرهنگ ایرانی – اسلامی باشند نه این که به ابزارهایی تبدیل شوند که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، رواج دهنده فرهنگ بیگانه باشند.

ضرورت توجه به راهکارهایی از جنس فرهنگ متعالی

این پژوهشگر مسایل فرهنگی و اجتماعی با تأکید بر ضرورت ارائه راهکارهایی از جنس فرهنگ در شرایط حساس فعلی گفت: طی سالیان گذشته، شاهد تولید و نمایش برخی فیلم های سینمایی و نیز سریال‌های شبکه نمایش خانگی بوده‌ایم که حاوی محتواهای نادرست و غلطی هستند که نسبت به هویت فرهنگی و دینی مخاطبان آسیب زا هستند؛ این آثار اغلب روابط انسانی و خانوادگی را به‌نحوی به نمایش می‌گذارند که مغایر با هنجارهای فرهنگی ایرانی-اسلامی است چنان که می‌تواند در ذهن و فکر نسل جدید، الگوهایی غیرواقعی از روابط خانوادگی، فردی و اجتماعی ایجاد کند.

وی افزود: ما باید به سمت شناسایی و اعمال راهکارهایی از جنس فرهنگ متعالی باشیم که در ضمن بتواند ما را در مواجهه با فرهنگ مخرب غرب، کمک کند و نسل جوان را به سمت رشد و تعالی فرهنگی هدایت نماید.

وی یادآور شد: از سوی دیگر به جای نمایش صرف مشکلات اجتماعی، باید به دنبال راه‌حل‌های عملی و فرهنگی باشیم که مخاطبان را به تفکر و اقدام مثبت وادار کند و گرنه صرف سیاه نمایی که هنر نیست، ضمن آن که در بازنمایی مباحث می بایست به شاخصه های فرهنگ ناب و اصیل ایرانی و اسلامی توجه کرد و مهم این است که در این راستا از توانمندهای کارشناسان و متخصصین فرهنگی و رسانه ای به شکل درستی استفاده نمود.