باطل‌گرایی در مسایل مالی موجب گسترش قتل نفس و خودکشی نیز می‌شود

به گزارش خبرنگارخبرگزاری حوزه از کاشان، حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب یوسفی، استاد حوزه علمیه در یادداشتی نوشت:
خطابهای قرآن کریم به مومنین:
۲۰- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُمْ رَحِیماً (۲۹)

ای مومنین ! اموال یکدیگر را محترم شمارید و از طریق نا مشروع نخورید مگر اینکه معامله شرعی و با رضایت همدیگر انجام شود و خود کشی نکنید ، خدا نسبت به شما مهربان است.
سوره مبارکه نساء آیه « ۲۹»

در آیات دیگری از قرآن نیز با عباراتی شبیه عبارت فوق، بر موضوع نهی از حرام خواری تاکید شده، مثلا: به هنگام نکوهش از قوم یهود و ذکر اعمال زشت آنها می‏فرماید: وَ أَکْلِهِمْ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ‏ (نساء- ۱۶۱):" آنها در اموال مردم بدون مجوز و به ناحق تصرف می‏کردند" مثل اینکه امروزه هم سرزمین های ملت مظلوم فلسطین را به ناحق گرفته و با نسل کشی دارند آنان را نابود می کنند و در آیه ۱۸۸ بقره، نیز می فرماید:" لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ‏" از مال مردم خوری بطریق باطل و ناحق بپرهیزید.

در این آیه نیز خطاب به افراد با ایمان می‏‌فرماید:" اموال یکدیگر را از طرق نابجا و غلط و باطل نخورید" یعنی هر گونه تصرف در مال دیگری که بدون معامله و تجارت و بدون حق و بدون یک مجوز منطقی و عقلانی بوده باشد ممنوع شده و همه را تحت عنوان" باطل" که مفهوم وسیعی دارد قرار داده است.

بنابر این هر گونه تجاوز، تقلب، غش در معامله، معاملات ربوی، معاملاتی که حد و حدود آن کاملا نامشخص باشد، خرید و فروش اجناسی که فایده منطقی و عقلایی در آن نباشد، خرید و فروش وسائل فساد و گناه، همه باطل و ممنوع می باشند.

سپس در دنباله آیه، مردم را از قتل نفس و خود کشی باز داشته و می فرماید: وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُمْ رَحِیماً یعنی خداوند مهربان نه تنها راضی نمیشود دیگری شما را به قتل برساند بلکه به خود شما هم اجازه نمی‏دهد که با رضایت خود خویشتن را به دست نابودی بسپارید، در روایات اهل بیت ع نیز آیه فوق به همین معنی" انتحار" تفسیر شده است.

در حقیقت قرآن با ذکر این دو حکم پشت سر هم اشاره به یک نکته مهم اجتماعی نموده است و آن اینکه اگر روابط مالی مردم بر اساس صحیحی استوار نباشد و اقتصاد جامعه به صورت سالم پیش نرود و در اموال یکدیگر به ناحق تصرف کنند، جامعه گرفتار هرج و مرج و یک نوع نفس کشی و انتحار خواهد شد، و علاوه بر اینکه انتحارهای شخصی افزایش خواهد یافت، انتحار اجتماعی هم از آثار ضمنی آن است.

پس از آنجا که خداوند نسبت به بندگان خود، مهربان است به آنها هشدار می‌‏دهد و اعلام خطر می‏کند که مراقب باشند مبادا مبادلات مالی نادرست و اقتصاد ناسالم، اجتماع آنها را به نابودی و سقوط بکشاند. امروزه هم یکی از عوامل اختلاف و دعواها و شکایات و بخصوص اختلافات بین خانواده های فامیل همین مباحث مالی و بحث های ارث و میراث است.

بنابراین اگر بدستور قرآن عمل کنیم این اختلافات و مشاجره ها حل خواهد شد و مال حرام در روزی ما وارد نخواهد شد.

به امید زندگی بهتر در عمل به دستورات ارزشمند قرآن کریم.

۱۴۰۴/۵/۲۹ حبیب الله یوسفی