در حالت کسالت و خواب‌آلودگی و بی‌توجهی وارد نماز نشوید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از کاشان، حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب یوسفی، استاد حوزه علمیه در یادداشتی نوشت:

خطاب‌های قرآن کریم به مومنین:
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری‏ حَتَّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِرِی سَبِیلٍ حَتَّی‏ تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ کُنْتُمْ مَرْضی‏ أَوْ عَلی‏ سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً فَامْسَحُوبِوُجُوهِکُمْ وَ أَیْدِیکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا غَفُوراً؛ ای کسانی که ایمان آورده‏اید در حالی که مست هستید به نماز نزدیک نشوید(نماز نخوانید) تا بدانید چه می‏گوئید و همچنین هنگامی که جنب هستید، تا غسل کنید، و اگر بیمارید یا مسافر هستید و یا" قضای حاجت" کرده‏اید و یا با زنان آمیزش جنسی داشته ‏اید و در این حال آب (برای وضو و غسل) نیافتید با خاک پاکی تیمم کنید، به این طریق که صورت و دست ها را با آن مسح کنید، خداوند بخشنده و آمرزنده است. سوره النساء آیه (۴۳)

از آیه فوق چند حکم فقهی اسلام استفاده می‌‏شود:
۱- تحریم نماز در حال مستی، یعنی افراد مست نمی‏توانند مشغول اداء فریضه نماز شوند و نماز آنها در این حال باطل است، فلسفه آن هم روشن است، زیرا نماز گفتگوی بنده و راز و نیاز او با خدا است و باید در نهایت هوشیاری و توجه به خدا انجام گیرد.

البته در روایات متعددی که در کتب شیعه و اهل تسنن وارد شده آیه فوق به" مستی خواب" تفسیر شده یعنی در حالی که‏ هنوز کاملا بیدار نشده ‏اید، شروع به نماز نکنید تا بدانید چه می ‏گوئید.

در ضمن از این جمله نیز میی توان استفاده کرد که بهتر است در حال کسالت و کمی توجه نیز انسان نماز نخواند، زیرا حالت فوق به صورت ضعیف در او وجود دارد و شاید به همین جهت است که در روایتی از امام باقر (ع )نقل شده که فرمود: در حالتی که کسل هستید یا چرت ‏آلود یا سنگین، مشغول نماز نشوید زیرا خداوند مؤمنان را از نماز خواندن در حال مستی نهی کرده است.

توضیح: بنده از این آیه برای خودم استفاده می کنم که خوب است وقتی فکرهای مختلف دنیایی ما را محاصره کرده است و نمی توانیم با حواس جمع با خدا راز و نیاز کنیم وارد نماز نشویم یا اینکه سعی کنیم قبل از نماز خود را از سرگرمی های مست کننده دنیائی، رها سازیم و به معنی جملات نماز توجه کنیم تا بدانیم با خدا چه می گوئیم و با توجه قلبی نماز بخوانیم. انشاءالله

۲- باطل بودن نماز در حال جنابت- که با جمله و لا جنبا به آن اشاره شده است‏.

۳- جواز نماز خواندن یا ورود به مسجد بعد از غسل کردن- که با جمله حتی تغتسلوا بیان شده است‏.

۴- تیمم برای معذورین- که با جمله فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً بیان شده است دنباله آیه اشاره به حکم تیمم برای معذورین کرده و به نحوه تیمم اشاره می‏فرماید.
و در پایان آیه نیز اشاره به این حقیقت می‏کند که دستور به تیمم، یک نوع تسهیل و تخفیف برای شما است، چون" خداوند بخشنده و آمرزنده است".
بنابر این در این آیه شریفه ۴ حکم فقهی برای مومنین بیان شده است که امیدوارم ما عامل به احکام دینی خود باشیم انشاء الله.

۱۴۰۴/۶/۴. حبیب الله یوسفی