به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، مجید حمیدزاده، استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه، در ششمین دوره مدارس فصلی آموزش حکمت رضوی که در محل مدرسه علمیه علوم عقلی عباسقلیخان برگزار شد، به موضوع «نقش فلسفه در تمدنسازی» پرداخت.
وی در ابتدا به تبیین مفاهیم بنیادین «تمدن» و «فلسفه» پرداخت و گفت: تمدن در نقطه مقابل «بداوت» یا بیاباننشینی قرار دارد و به معنای «اسکان، نظم و ساختار» است.
حمیدزاده با اشاره به دیدگاه نظریهپردازانی همچون «ویل دورانت»، عوامل اصلی شکلگیری تمدن را «قدرت اقتصادی»، «قدرت سیاسی»، «سنن اخلاقی»، «فعالیتهای علمی»، «قدرت نظامی–امنیتی» و «باورها و افکار کلیدی» دانست و افزود: نمونههایی مانند اهرام مصر یا تخت جمشید، بدون دستیابی به مرتبهای از علم مهندسی، امکانپذیر نبود.
فلسفه؛ زیربنای اندیشه و علوم
استاد فلسفه حوزه و دانشگاه در تعریف «فلسفه» آن را «الهیات به معنای اعم» یا «امور عامه» دانست که به بررسی احوال موجود بما هو موجود میپردازد.
وی با اشاره به تقسیمبندی ارسطو و سنت اسلامی، فلسفه را «علم علل» و بنیانگذار همه علوم دیگر خواند و تصریح کرد: رابطه فلسفه با سایر علوم، طولی است، نه عرضی؛ همانگونه که فونداسیون یک بنا، پایه استواری برای احداث سازه فراهم میآورد، فلسفه نیز بنیان همه علوم است، خواه فیزیک و شیمی، خواه اقتصاد و جامعهشناسی.
وی ادامه داد: اگر این شالوده سست باشد، هیچ بنای باشکوهی بر آن ماندگار نخواهد ماند. هر علمی، خواه بداند خواه نداند، بر مبانی فلسفی خاصی استوار است.
فلسفه اسلامی و هویتبخشی تمدن نوین اسلامی
حمیدزاده در بخش پایانی سخنان خود، با تبیین ظرفیتهای فلسفه اسلامی در ایجاد تمدن نوین اسلامی، اظهار داشت: فلسفه اسلامی با ارائه یک نظام منسجم فکری و جهانبینی واحد، میتواند هویتبخش تمامی ابعاد تمدن اسلامی باشد. اقتصاد، سیاست، فرهنگ و علم در تمدن نوین اسلامی زمانی یکپارچه و اصیل خواهند بود که از یک مبنای فلسفی مشترک الهام گرفته باشند.
وی با تأکید بر پیوند ضروری میان فلسفه و تحقق آرمانهای تمدن اسلامی، گفت: بدون این بنیان فکری و معرفتی، ساختارهای تمدنی ناهمگون و ناپایدار خواهند بود و در برابر چالشها و تردیدهای فکری فروخواهند ریخت.
نظر شما