به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، در ماههای اخیر، برنامههایی اینترنتی برونمرزی فارسی زبان با محوریت زنان تولید شدند که به جای ارتقاء آگاهی و ارائه محتوای مثبت، به نمایش شی انگاری زنان و ترویج الگوهای ناپسند میپردازند.
با وجود آگاهی اغلب مردم نسبت به محتوای پوچ این برنامهها، همچنان شاهد استقبال از آنها به ویژه در میان نسل نوجوان و جوان هستیم. این پدیده میتواند ناشی از چندین عامل باشد. یکی از این عوامل، جذابیت بصری و سرگرمکننده بودن این برنامههاست که با استفاده از تکنیکهای تبلیغاتی و رسانهای قوی، مخاطبین را جذب میکنند.
در رابطه با علل دیگر این امر گفتوگویی با پژوهشگر مطالعات زنان داشتیم.
مریم اردویی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه عنوان در رابطه علل با جذابیت این برنامهها به ویژه برای نسل جدید، عنوان کرد: برای پاسخ به این سوال باید یک گام به عقب برگردیم و فرآیندی را مورد نظر قرار دهیم که مخاطب بر اساس آن فرآیند دست به انتخاب زده است. به عبارتی تغییراتی در نظام ارزشی مخاطب اتفاق افتاده که چه بسا مخاطب حتی متوجه پوچ بودن محتوا هم نمیشود.
وی گفت: بر اساس منطق قرآن، وقتی در جامعه نفاق شکل بگیرد یعنی گلوگاههای فرهنگی در دست افرادی قرار بگیرد که ظاهر دینی دارند اما دل در گرو ارزشهای دینی ندارند به مرور در جامعه یک گفتمان جمعی شکل میگیرد که ارزشهایی متفاوت از ارزشهای دینی دارد. خداوند در آیات سوره توبه در وصف گفتمان منافقان میفرماید که به «به مُنکر امر می کنند و از معروف باز می دارند...» این جابجایی به مرور منجر به شکلگیری نظام ارزشی وارونه و ترویج گفتمانهای غلط و غیردینی در جامعه میشود.
پژوهشگر مطالعات زنان ادامه داد: وقتی مبانی فکری اشرافیگری، اباحه گری، فردگرایی، اصالت آزادی (لیبرالیسم)، جدایی دین از دنیا، منفعت گرایی مادی صرف و اصالت سود، اصالت زندگی کردن به هر قیمت، نسبیت در اخلاق و...در فرهنگ عمومی جامعه به تدریج پذیرفته شد اندیشه و عمل دینی از صدر تا ذیل زندگی فردی و اجتماعی به عقب رانده می شود. یکی از ابزار مهم و امروزی ترویج چنین گفتمانی در جامعه، رسانهها هستند که سبک زندگی غربی را به انحاء مختلف رواج میدهند در قالب رمان، انیمیشن، موسیقی، فیلم و سریال که نوجوانان و جوانان بیشترین مصرف رسانهای این محصولات را دارند.
وی اظهار کرد: سال گذشته رهبر انقلاب دفاع مقدس را به حفظ مرزهای هویتی و فرهنگی گره زدند و فرمودند: «رزمندگان ما برای اینکه پرچم دشمن در مرزهای ما برافراشته نشود جان خودشان را قربانی کردند، نمیشود ملت ایران قبول کند که همان پرچمها به وسیله افراد نفوذی به وسیله انسانهای فریب خورده در داخل کشور برافراشته بشود. این پرچم، پرچم نفوذ فرهنگی و سبک زندگی دشمن و وسوسههای خصمانه دشمن نباید در داخل کشور در دستگاههای مختلف ما برافراشته شود.» البته ممکن است کسی ناآگاهانه در زمین بازی منافق قرار گیرد و ابزار تحقق مقاصد او شود.
اردویی بیان کرد: مهمترین آسیبی که میتواند متوجه دختران نوجوان شود، حیا و عفتزدایی است. اگر حیا و عفت از زن گرفته شود دیگر راه تسلط بر زن هموار خواهد شد. ما در روایت داریم حیا ده جزء است که خداوند نه جزء آن را در زنان و دختران قرار داده است. اصلا دال مرگزی گفتمان فمنیسم حیازدایی است. وقتی حیا در جامعه به ویژه در جنس زن کمرنگ شود مرزهای هویت جنسیتی نیز مورد مخاطره قرار میگیرد و زنانگی به محاق خواهد رفت.
وی افزود: پیامد چنین اتفاقی افزایش آمار خشونت و آزار جنسی زنان است همان طوری که الان در غرب شاهد این اتفاق اسفناک هستیم. به عنوان مثال ایپسوس که یکی از بزرگترین مؤسسات پژوهش و نظرسنجی در جهان است، در سالهای ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ سه نظرسنجی همگانی را در ۳۰ کشور از قارههای مختلف جهان انجام داد که هدف از این نظرسنجیها شناخت مهمترین و جدیترین چالش و دغدغهی زنان بود. نتیجهای که هر سه سال، از این نظرسنجیها حاصل شد، یک چیز بود: «آزار و اذیت و خشونت جنسی». به عبارتی آنچه به عنوان مهمترین و پیچیدهترین مسئلهی زنان در سطح جهان شناخته شد، خبر از کاهش امنیت اجتماعی آنها میداد. همچنین آژانس حقوق بنیادین اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ گزارشی را منتشر کرد که از یک واقعیت تلخ پرده برمیداشت: «زنان در اروپا با خشونت و آزار و اذیت گسترده مواجهاند. ۸۳ درصد زنان جوان اروپایی برای در امان ماندن از آزار و اذیتهای جنسی رفت و آمد و ملاقاتهایشان را محدود کرده و ترس بیرون رفتن از خانه دارند».
پژوهشگر عرصه زنان گفت: محتوای این برنامهها به کالای جنسی شدن زنان دامن میزند و آنها را به سمت کالاشدگی پیش میبرد. نظریهای کمتر از بیست سال پیش در غرب مطرح شده با عنوان نظریهی شئانگاری که معتقد است در یک محیط فرهنگی که زن به عنوان کالایی جنسی در نظر گرفته میشود زنان و دختران را به سمتی سوق میدهد که خود را به عنوان کالایی جهت ارزیابی بر اساس ظاهر خود تصور کنند.
وی تصریح کرد: بر اساس همین نظریه، شئ انگاری جنسی زمانی رخ میدهد که بدن زن یا کارکردهای جنسی زن از کل وجود او جدا شود و فقط بر اساس همان کارکرد با او تعامل صورت گیرد. یعنی بدن زن به شئای برای لمس کردن، نگاه کردن و تسخیر شدن تبدیل شود. پیامد چنین اتفاقی به مرور سبب انسانزدایی از زن و سپس خود شئانگاری زن شود و وقتی چنین فاجعهای رخ دهد زن به استخدام سرمایهداران در خواهد آمد و ابزاری برای بیشتر دیده شدن کالاها، فیلمها و محصولات رسانهای خواهد شد.
انتهای پیام
نظر شما