معصومه احمدیان علی آبادی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه عنوان کرد: با توجه به افق ترسیمشده برای حوزههای علمیه با نگاه تمدنی براساس بیانات مقام معظم رهبری، طلبه امروز نباید تنها به فراگیری معارف اسلامی بسنده کند؛ بلکه باید در مسیر تعالی، روحیه جهاد علمی و عملی، هویت انقلابی، احساس مسئولیت اجتماعی و سلوک اخلاقی و معنوی را در وجود خود نهادینه سازد؛ یعنی از سطح فردی یا مناسکی تبلیغ دین فراتر رود و نسبت به نقش بانوان طلبه در ساخت تمدن نوین اسلامی از مسیر رسانههای اجتماعی آگاهی یابد.
وی بیان کرد: در این چارچوب، تبلیغ دین فقط ابزار اطلاعرسانی و انتقال مفاهیم نیست؛ بلکه عرصهای برای جهاد تبیین، روایتگری تمدنی، مهندسی فرهنگی، بازسازی هویت اسلامی و تمدنپردازی است. رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردهند که «فضای مجازی به اندازهی انقلاب اسلامی اهمیت دارد» و باید آن را فرصتی برای تبیین دین و مقابله با تحریفها دانست.
مدرس مدرسه علمیه حضرت فاطمه الزهرا (س) آران و بیدگل اضافه کرد: در نگاه تمدنی، رسانههای اجتماعی ابزارهایی برای تولید و توزیع معنا هستند. بانوان طلبه در این فضا میتوانند نقشآفرینی تمدنی؛ با تولید محتواهای دینی، تربیتی و فرهنگی، در شکلگیری گفتمان اسلامی و سبک زندگی ایمانی مؤثر داشته باشند.
وی گفت: بانوان طلبه می توانند بازنمایی زن مسلمان تمدنساز را با حضور فعال، علمی و هنری در رسانهها به تصویر بکشند و تصویری از زن مسلمانِ اندیشمند کنشگر و خلاق ارائه دهند که در تقابل با تصویر تحقیرآمیز رسانههای غربی باشد. علاوه بر این می توانند به تبیین مردمی و هوشمندانه دین بپردازند؛ مقام معظم رهبری تبلیغ را رساندن پیام به دلها میدانند؛ رسانه اجتماعی این امکان را فراهم میکند تا بانوان طلبه با زبان مردم، دین را تبیین کنند.
احمدیان علی آبادی تصریح کرد: در واقع رسانههای اجتماعی به عنوان ابزارهای ارتباطی نوین، نقش بانوان طلبه را در تبلیغ دین دگرگون کردهاند. این بسترها امکان ارتباط مستقیم با مخاطبان متنوع، بهویژه جوانان و زنان در سراسر جهان را فراتر از محدودیتهای جغرافیایی و زمانی فراهم آوردهاست و تنوع در شیوههای تبلیغ را از تولید محتواهای تصویری، صوتی، پادکستها، ویدئوهای کوتاه تا برگزاری جلسات آنلاین، را رقم زده است تا با بهرهمندی از این ابزارها تبلیغ دین، جذابتر و قابلفهمتر گردد.
لزوم بازنمایی زن مسلمان تمدنساز در رسانههای اجتماعی
وی افزود: بانوان طلبه با حضور فعال در رسانهها، الگوهای جدیدی از زن دیندار، فعال و آگاه را معرفی میکنند که در تقابل با تصویرسازیهای منفی رسانههای غربی قرار دارد. بازسازی گفتمان دینی در بستر تمدنی نیز از دیگر موارد این فضا است؛ بانوان طلبه میتوانند مفاهیم دینی را با زبان روز، در قالبهای نوین و متناسب با نیازهای تمدنسازی از عدالت اجتماعی تا سبک زندگی اسلامی بازتولید کنند.
معاون فرهنگی علمیه حضرت فاطمه الزهرا (س) آران و بیدگل اضافه کرد: بانوان طلبه می توانند شبکهسازی تمدنی داشته باشند؛ رسانههای اجتماعی امکان اتصال بانوان طلبه از نقاط مختلف جهان اسلام را فراهم میکنند؛ این شبکه میتواند به همافزایی گفتمانی و کنشگری مشترک منجر شود و تربیت نسل تمدنساز را محقق نمایند و با تولید محتوای تربیتی، در تربیت نسل جدیدی از دختران و زنان مؤمن، فعال و تمدنساز نقشآفرینی کنند.
چالشهای بانوان طلبه در عرصه تبلیغ در فضای مجازی
وی گفت: رسانههای اجتماعی فرصت بینظیری برای بانوان طلبه در تبلیغ دین فراهم کردهاند، با وجود فرصتهای گسترده، در مسیر تمدنسازی رسانهای، بانوان طلبه با چالشهایی فراتر از مسائل فنی در عرصه تبلیغ مجازی مواجهاند که ازجمله آن ها سطحینگری و تقلیل مفاهیم دینی است. فضای مجازی به دلیل سرعت بالا و محدودیت توجه مخاطب، گاه باعث میشود مفاهیم عمیق دینی به شکل سطحی و ناقص منتقل شوند.
احمدیان علی آبادی ادامه داد: بانوان طلبه در معرض پرسشها و شبهات پیچیدهای قرار میگیرند که نیازمند پاسخهای دقیق و علمی است. از سوی بسیاری از بانوان طلبه فاقد مهارتهای تولید محتوا، مدیریت شبکههای اجتماعی و تحلیل رسانه هستند، که مانع اثرگذاری مطلوب میشود.
وی نبود الگوی تمدنی در تولید محتوا را مهم دانست و اظهار کرد: بسیاری از محتواها در فضای مجازی، فاقد نگاه کلان تمدنیاند و در سطح فردی یا مناسکی باقی میمانند. همچنین شاهد تسلط گفتمان سکولار و لیبرال در فضای مجازی هستیم بانوان طلبه باید در فضایی فعالیت کنند که ارزشهای دینی و تمدنی در آن به حاشیه رانده شدهاند.
فعال فرهنگی دوگانگی نقشها را چالش دیگر بیان کرد و افزود: ترکیب نقشهای خانوادگی، تحصیلی و تبلیغی در فضای مجازی، گاه باعث فشار روانی و فرسایش انرژی میشود از سوی دیگر نبود حمایت ساختاری، آموزشهای تخصصی و زیرساختهای رسانهای متناسب با اهداف تمدنی، مانع رشد بانوان طلبه در این عرصه است.
معاون فرهنگی مدرسه علمیه حضرت فاطمه الزهرا (س) آران و بیدگل یادآور شد: با برنامهریزی هوشمندانه و بهرهگیری از ظرفیتهای هنری، تعاملی و بینالمللی فضای مجازی، میتوان تبلیغ دینی را مؤثرتر و فراگیرتر کرد.
تبلیغ دین در فضای مجازی باید به سمت هویتمحور و تمدنساز حرکت کند
احمدیان علی آبادی بیان کرد: در نگاه تمدنی، تبلیغ دین توسط بانوان طلبه در فضای مجازی باید بهگونهای طراحی شود که نهتنها انتقال مفاهیم دینی را هدف بگیرد، بلکه در فرایند شکلگیری تمدن نوین اسلامی نقشآفرینی کند؛ این به معنای عبور از تبلیغ فردی و مناسکی به سمت تبلیغ تمدنساز، هویتمحور و آیندهنگر است.
وی با الهام از اندیشههای مقام معظم رهبری در رابطه با ارائه اراهکار، برای بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای رسانهای بانوان طلبه گفت: اولین راهکار آموزش رسانهای هدفمند با رویکرد تمدنی است. برگزاری دورههای تخصصی در زمینه سواد رسانهای، روایتگری دینی، تحلیل گفتمان، تولید محتوا، مدیریت شبکههای اجتماعی و تحلیل مخاطب بسیار حائز اهمیت است.
مدرس مدرسه علمیه حضرت فاطمه الزهرا (س) آران و بیدگل با اشاره به لزوم تولید محتوای خلاقانه و هنری با رویکرد تمدنی و تمدنمحور تصریح کرد: بانوان طلبه به جای صرفاً بیان احکام یا مناسک، به تبیین مفاهیم کلان مانند عدالت، کرامت انسانی، خانواده، تربیت، زن مسلمان، مقاومت فرهنگی، اقتصاد مقاومتی و سبک زندگی اسلامی بپردازند.
وی با تاکید بر لزوم استفاده از زبان هنر و روایت گفت: استفاده از قالبهای جذاب مانند انیمیشن، موشنگرافی، داستانسرایی تصویری و پادکستهای تعاملی، روایتهای الهامبخش برای انتقال مفاهیم تمدنی و روایت زندگی زنان تمدنساز در تاریخ اسلام بهعنوان الگوهای الهامبخش بسیار موثر است.
تعامل فعال با مخاطب؛ کلید موفقیت تبلیغ دینی در عصر دیجیتال
احمدیان علی آبادی ادامه داد: تعامل فعال با مخاطب و پاسخگویی تمدنی نیز راهکار دیگر است. پاسخگویی به شبهات و پرسشهای مخاطبان با نگاه تمدنی، نه صرفاً فقهی یا کلامی و ایجاد فضای گفتوگو و شنیدن دغدغههای مخاطب برای طراحی محتواهای متناسب با نیازهای تمدنسازی راهگشا خواهد بود.
وی با اشاره به لزوم تعامل با مخاطب بهجای صرفا اطلاعرسانی اظهار کرد: پاسخگویی به پرسشها، ایجاد فضای گفتوگو و شنیدن دغدغههای مخاطبان، بهویژه جوانان باعث اثر بخشی بیشتر می شود از سوی دیگر تشکیل گروههای تبلیغی مجازی، همکاری با فعالان فرهنگی و استفاده از تجربیات موفق و تعامل با نخبگان و فعالان فرهنگی و پیوند با اساتید، هنرمندان، پژوهشگران و کنشگران فرهنگی برای همافزایی در مسیر تمدنسازی بسیار مهم است.
معاون فرهنگی مدرسه علمیه حضرت فاطمه الزهرا (س) آران و بیدگل با اشاره به لزوم تشکیل هستههای تمدنساز رسانهای تصریح کرد: بانوان طلبه می تواند با ایجاد گروههای بانوان طلبه با تخصصهای مکمل (فقه، رسانه، هنر، جامعهشناسی) پروژههای رسانهای تمدنی را طراحی و اجرا کنند.
وی افزود: اجرای کمپینهای رسانهای در مناسبتهایی مانند ماه رمضان، محرم، میلاد اهلبیت(ع)، با محوریت مفاهیم تمدنی و استفاده از این مناسبتها برای بازخوانی نقش دین در ساخت تمدن و هویتسازی اجتماعی نیز دیگر راهکاری است که در این عرصه می تواند موثر واقع شود.
احمدیان علی آبادی با اشاره به لزوم حضور در پلتفرمهای بینالمللی و شبکهسازی بینالمللی گفت: تبلیغ دین به زبانهای مختلف و معرفی اسلام ناب به مخاطبان جهانی با حفظ هویت ایرانی-اسلامی و ارتباط با بانوان طلبه و فعالان فرهنگی در جهان اسلام برای تبادل تجربه و همافزایی گفتمانی بسیار مهم است.
انتهای پیام
نظر شما