به گزارش گروه ترجمۀ خبرگزاری حوزہ، مراسم باشکوه رونمایی از کتاب ارزشمند و اندیشهساز «غدیر در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت» در حوزه علمیۀ جامعةالنجف شهر سکردو بلتستان پاکستان برگزار شد. این آیین با حضور جمعی از شخصیتهای علمی، اساتید دانشگاه، علما، پژوهشگران، اهل قلم و علاقهمندان به معارف اسلامی همراه بود و فضایی سرشار از معنویت و تفکر پدید آورد.
معرفی کتاب
این کتاب حاصل پژوهش دقیق و علمی حجتالاسلام محمد یعقوب بشوی، محقق پاکستانی است که با رویکردی قرآنی، واقعه عظیم غدیر و جایگاه آن را از منظر تفاسیر اهل سنت بررسی کرده است.
ترجمه این کتاب ارزشمند به زبان اردو را حجتالاسلام شیخ محمدعلی توحیدی، مدیر حوزه علمیه جامعةالنجف پاکستان و از برجستهترین مترجمان اردو زبان، بر عهده داشته است.
گستره جهانی اثر و ترجمه آن
این اثر ابتداً به زبان فارسی تدوین شده و سپس به همت مترجمان برجسته به بیش از سی زبان زنده دنیا از جمله عربی، انگلیسی، فرانسوی و اسپانیایی ترجمه شده است؛ امری که نشاندهندۀ میزان توجه جهانی به این پژوهش و اهمیت مباحث آن است.
این کتاب در سه فصل بنیادین علمی و پژوهشی سامان یافته است؛ سه بخشی که با نظم، انسجام و پیوستگی فکری کمنظیر، خواننده را در مسیر یک سفر معرفتی تمامعیار قرار میدهد:
۱. تبیین معنای ولایت در پرتو قرآن و لغت
در فصل نخست، مؤلف به واکاوی معنای «ولایت» بر اساس مبانی قرآنی و ریشههای لغوی پرداخته است. در این بخش، آیت ولایت محور اصلی بحث قرار گرفته و ابعاد مفهومی این واژه بنیادین در منظومۀ معارف اسلامی بهصورت مستند و روشن بررسی شده است.
۲. آیات پیش از غدیر؛ زمینهسازی وحی برای اعلام ولایت
فصل دوم به آیات اختصاص دارد که پیش از واقعه غدیر نازل شدهاند و در تفاسیر اهل سنت از سه زاویۀ مهم و متفاوت تحلیل شدهاند. مؤلف در این بخش، روند هدایت الهی و بسترسازی قرآنی برای اعلان ولایت را با دقت علمی و مستندات تفسیری آشکار میسازد.
۳. آیات پس از غدیر؛ تأیید ربانی بر ولایت امیرالمؤمنین(ع)
فصل سوم شامل آیات نازلشده پس از واقعۀ غدیر است؛ آیاتی که بهمثابۀ مُهر تأیید الهی بر حقانیت ولایت امیر مؤمنان علی(ع) شناخته میشوند. این بخش، پیوند ناگسستنی میان واقعه غدیر و پیامهای وحیانی پس از آن را با رویکردی تحقیقی و استدلالی تبیین میکند.
روششناسی و رویکرد علمی اثر
یکی از برجستهترین ویژگیهای این پژوهش آن است که مؤلف در هر سه فصل تنها به نقل اقوال مفسران بسنده نکرده، بلکه با بررسی شان نزول آیات، تحلیل دقیق بسترهای تاریخی و علمی، و مقایسه دیدگاههای مفسران شیعه و اهل سنت، تصویری جامع و مستدل ارائه داده است.
قلم وی نه گرفتار احساسات و تعصبات است و نه به زبان جدل و مناقشه گرایش دارد؛ بلکه آمیختهای از دقت علمی، وقار حوزوی، بصیرت دینی و عشق آگاهانه به ولایت است. از این رو، این کتاب نه صرفاً یک اثر تحقیقی، بلکه دعوتی قرآنی برای فهم حقیقت ولایت در آیینۀ وحی و بهرهگیری از نور آن در مسیر زندگی است.
جلوهای از عدالت علمی و فکری
کتاب «غدیر در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت» افزون بر اینکه پژوهشی عمیق و مستند است، نمونهای کمنظیر از انصاف علمی و اعتدال فکری محسوب میشود. مؤلف با بهرهگیری از منابع معتبر اهل سنت و اتخاذ روشی اجتهادی و غیرمتعصبانه، توانسته تصویری روشن و منطقی از جایگاه ولایت در بستر تفاسیر اسلامی ارائه کند.
نگارش این اثر با لحنی سرشار از ادب، اعتدال و روح وحدت، خواننده را از فضای مناظره و تقابل دور کرده و به فضای تفکر، تدبر و گفتوگوی علمی سوق میدهد. مباحث کتاب با وجود عمق محتوایی، به شکلی روان، دقیق و مستند مطرح شده و حاصل مطالعۀ گسترده صدها منبع تفسیری و حدیثی اهل سنت است؛ تلاشی که با نهایت امانت علمی و احترام به آرای دیگران سامان یافته است.
الگویی برای پژوهش دینی در فضای اختلافی
این کتاب نشان میدهد که چگونه میتوان موضوعاتی حساس و اختلافی را با رعایت اخلاق علمی، کرامت گفتار و احترام به عقاید دیگران مورد بررسی قرار داد. بدون کوچکترین نشانهای از طعن، تحقیر یا تعصب، تنها بر پایه استدلال قرآنی و برهان محکم سخن گفته شده است. از همینرو، این اثر بهحق الگویی برای پژوهشگران و طلاب در مواجهه با موضوعات اعتقادی و تاریخی محسوب میشود.
تبلور معرفت، ایمان و وحدت
«غدیر؛ تصور قرآنی» مظهر توازن میان عقل و ایمان، علم و معنویت و پژوهش و اخلاق است. در جایجای کتاب، هیبت علم حفظ میشود، حرارت ایمان به چشم میآید و پیام وحدت امت اسلامی به روشنی جلوهگر است.
در این مراسم، دکتر صابر، استاد دانشگاه بلتستان پاکستان، ضمن تقدیر از تلاشهای علمی انجامشده، این کتاب را اثری بینظیر و نیاز فکری هر عصر دانست و اظهار داشت: فاصله گرفتن از غدیر، فاصله گرفتن از نظام زندگی الهی است؛ زیرا حیات پاک و متعالی بدون درک و پیروی از پیام غدیر تحقق نمییابد.
وی تأکید کرد که توجه به غدیر، تنها یک نگاه تاریخی نیست، بلکه ضرورتی تمدنی و فرهنگی برای جوامع اسلامی به شمار میرود.
تکریم تلاش علمی
در این مراسم، دکتر کاظم سلیم، مسئول پژوهش جامعةالمصطفی العالمیة پاکستان، با اشاره به جایگاه رفیع دانش و پژوهش در تمدن اسلامی گفت: در عرصۀ علم و تحقیق، کسانی که با اخلاص نیت، صدق جستجو و روحیۀ حقیقتطلبی قلم بهدست میگیرند، شایستۀ تکریم و ستایشاند. تلاش علمی آنان نه تنها انباشتی از اطلاعات، بلکه سرچشمهای برای بالندگی فکری و رشد روحانی جامعه است.
وی افزود: نویسندگان حقیقی با عمق مطالعات، استحکام استدلال و لطافت بیان، افقهای معرفتی را روشن میسازند و آثار آنان چراغی در مسیر تفکر و هدایت جامعه خواهد بود.
در ادامۀ مراسم، دکتر سلیم کاظم با معرفی شخصیت علمی مؤلف اثر، اظهار داشت: حجتالاسلام محمد یعقوب بشوی از اندیشمندان برجسته و فرهیختگان ممتاز جهان اسلاماند که آثار گوناگونی در عرصههای علمی و دینی ارائه کردهاند. نوشتههای ایشان به دلیل جامعیت در محتوا، اتقان در روش علمی و نثر جذاب و سنجیده، همواره مورد استقبال اهل علم و پژوهشگران قرار گرفته است.
وی افزود: کتاب جدید ایشان با عنوان غدیر؛ تصور قرآنی در پرتو تفاسیر اهل سنت نه تنها پژوهشی نوآورانه و ارزشمند است، بلکه گامی مهم در تبیین موضوعات عمیق و وحدتآفرین اسلامی به شمار میرود.
ویژگیهای پژوهش و روش علمی اثر
دکتر سلیم با اشاره به روش علمی کتاب توضیح داد: اگرچه عنوان کتاب ممکن است ذهن را به سمت فضای مناظره سوق دهد، اما در حقیقت این اثر پژوهشی دقیق، تحلیلی و مبتنی بر منابع معتبر اهل سنت است که با رویکردی مستدل به بررسی واقعه غدیر و جایگاه ولایت امیرمؤمنان علی(ع) پرداخته است.
وی تأکید کرد: مؤلف با رعایت کامل امانت علمی، اعتدال در بیان و دوری از ادبیات مجادلهآمیز، الگویی از انصاف فکری، دیانت علمی و جسارت پژوهشی را به نمایش گذاشته و متنی متین و مستدل پیش روی خواننده قرار داده است.
دکتر کاظم سلیم همچنین با تقدیر از حجتالاسلام شیخ محمد علی توحیدی، مترجم این کتاب به زبان اردو، گفت: وی با قلمی روان و بیانی ادیبانه، توانسته است عمق و لطافت مطالب کتاب را در قالب زبان اردو بهخوبی منتقل کند و بدینترتیب خدمتی ارزشمند به حوزۀ معارف اسلامی و جامعه علمی پاکستان ارائه دهد.
در بخش دیگری از ان مراسم، حاجی محمد اکبر تابان، سیاستمدار شناختهشده و وزیر پیشین پارلمان، در سخنانی ضمن قدردانی از تلاشهای علمی حجتالاسلام محمد یعقوب بشوی، اظهار داشت: این اثر گرانسنگ نماد همت بلند و روح حقیقتجوی مؤلف است؛ شخصیتی که با اخلاص، دقت علمی و پایبندی کامل به روش تحقیق، گامی ارزشمند در ترویج معارف ناب اسلامی برداشته است.
تحلیل علمی و رویکرد پژوهشی اثر
سپس شیخ سجاد حسین مفتی، پژوهشگر برجسته حوزۀ علمیه بلتستان، با ارائه نکات دقیق و علمی، به تحلیل محتوای کتاب پرداخت. و با نگاهی نقادانه، اما منصفانه و عالمانه، جایگاه این اثر را در میان پژوهشهای قرآنی و مطالعات غدیری مورد توجه قرار داد و آن را از آثار مهم و اثرگذار در این حوزه عنوان کرد.
تأکید بر نقش جهانی پیام غدیر
در ادامه مراسم، حجتالاسلام سید باقر الحسینی، نائب امام جمعه شهر سکردو بلتستان پاکستان، ضمن تمجید از مؤلف و مترجم کتاب، گفت: تألیف و ترجمه این کتاب اقدامی مؤثر در جهت تبیین پیام قرآن و معرفی جایگاه ولایت در سطح بینالمللی است. این اثر تنها نقطه اتصال عقل و وحی نیست، بلکه پلی برای گفتوگوی وحدتآفرین میان امت اسلامی به شمار میرود.
بیان اهداف مؤلف
در بخش دیگر مراسم، حجتالاسلام محمد یعقوب بشوی، مؤلف کتاب، انگیزۀ نگارش این اثر را تبیین رسالت جهانی غدیر عنوان کرد و اظهار داشت: رساندن پیام غدیر به هشت میلیارد انسان روی زمین، وظیفهای اساسی و مشترک است. غدیر پیام هدایت، عدالت و استمرار ولایت الهی بر بشر است و نباید این رسالت عظیم به دست فراموشی سپرده شود.
سخنان مترجم اثر
در ادامه، حجتالاسلام شیخ محمدعلی توحیدی، مترجم این کتاب و از محققان برجستۀ پاکستان، نقش پیروان غدیر در ترویج این پیام الهی را یادآور شد و گفت: پس از اعلام ولایت در غدیر، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله امت را به رساندن این پیام مأمور کردند؛ اما متأسفانه در انجام این مسئولیت تاریخی کوتاهی شده است.
وی با اشاره به امکانات ارتباطی امروز افزود: اگر در هر دوره، هر فرد آشنا با غدیر پیام آن را تنها به سه نفر منتقل میکرد، امروز جهان غدیری بود. اکنون با بهرهگیری از ابزارهای رسانهای نوین، رساندن پیام ولایت آسانتر از هر زمان دیگری است و خوشبختانه در سالهای اخیر حرکتهای ارزشمندی در این مسیر آغاز شده است.
این عالم پاکستانی در پایان خاطرنشان کرد: این کتاب شایستۀ آن است که در تیراژ میلیونی منتشر شود تا نور ولایت در گسترهای جهانی بتابد و همۀ انسانها از انوار هدایت آن بهرهمند شوند.
این مراسم با قرائت دعای پایانی و تقدیر از تلاشهای علمی و فرهنگی دستاندرکاران این اثر فاخر پایان یافت و حاضران بر ضرورت استمرار چنین فعالیتهای معرفتی در جهان اسلام تأکید کردند.
نظر شما