برگزاری کارگاه آموزشی مهارت پاسخگویی به شبهات نوجوانان در نائین

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از اصفهان، استاد یزدان رضوانی در کارگاه آموزشی مهارت‌های پاسخگویی به شبهات اعتقادی نوجوانان که در مدرسه علمیه خواهران نایین برگزار شد، ضمن تحلیل مراحل شکل‌گیری ارزش‌ها و اعتقادات در نوجوانان اظهار داشت: بحث پاسخ‌گویی به سوالات نوجوانان و برطرف کردن درگیری ذهنی آن‌ها مهم و ارزشمند است، زیرا اگر گرهی از ذهن کسی باز کردید زنجیره عمل شما تا قیامت ادامه پیدا می‌کند و خدا از فاصله زمین تا عرش الهی پاداش می‌دهد و این پاداش به ازای خدمتی است که اثر آن تا قیامت ماندگار و گسترده می‌شود.

وی تأکید کرد: اگر به سوالات ذهنی نوجوانان در مورد نماز، بهشت، جهنم و تناسخ، حتی در ذهن یک نوجوان هم پاسخ گفتید و درگیری ذهنی او را برطرف کردید و این نوجوان در زندگی پایبند به نماز و دین ماند، هر تحولی که در او به وجود می‌آید، حتی اثری که در دوستانش، خانواده و فرزندان آینده او می‌گذارد، شما هم در ثوابش شریک هستید و این زنجیره تا قیامت ادامه می‌یابد.

رضوانی با اشاره به فاصله زیاد بین آنچه در حوزه و دانشگاه تدریس می‌شود با آنچه ذهن بچه‌های امروز درگیر آن است، گفت: یکی از رسالت‌هایی که طلاب در حوزه دارند، آموختن علومی است که بتواند گره ذهنی بچه‌های امروز را باز کند و به حل مسائل و شبهات دانش آموزان کمک کند.

نوجوانی از مراحل تأثیر گذار در تربیت انسان

کارشناس مرکز ملی پاسخ‌گویی به سوالات دینی بیان کرد: رشد انسان در فضای تربیت، مراحل مختلفی را طی می‌کند و نوجوانی یکی از مراحل رشد و تأثیر گذار در تربیت انسان است و برای تبدیل شدن به انسانی که میوه‌ای به نام ایمان و عمل صالح در وجود او رشد کند، مراحلی را طی می‌کند.

وی مرحله‌ای که تا قبل از ۲ سال شکل می‌گیرد و کودک هنوز قوه‌ای به نام تفکر ندارد را مرحله اول دانست و افزود: از ۲ تا ۷ سال کودک تفکری به نام تفکر شهودی دارد که بیشتر بر پایه تخیل و حس است و چون رابطه علیت را درک می‌کند، علت را با تخیل خودش می‌سازد و از چیزهایی که از نظر حسی برایش قابل درک نیست در محاسباتش تصوری ندارد و فقط جنبه‌های حسی دینداری را مثل نماز، چادر و مسجد را می‌فهمد و درکی از چیزهای ماورائی ندارد و دوران تقلید پذیری او مخصوصا از پدر و مادر است.

رضوانی تصریح کرد: مرحله بعد از ۷ تا ۱۲ سال است که بچه‌ها از تفکر شهودی به عینی منتقل می‌شوند و حس هنوز جای خودش را دارد، اما خیال جای خودش را به منطق می‌دهد، بعد از ۱۲ تا ۱۸ سال است که نوجوان وارد مرحله تفکر انتزاعی می‌شود که در این مرحله ماوراء به منطق اضافه می‌شود و از نظر مسائل دینی شبهات زیادی برای او اتفاق می‌افتد.

پژوهشگر حوزه نوجوانان با بیان اینکه تا قبل از ۱۲ سالگی تمام محاسبات کودک در مورد ارزش‌های زندگی منبع بیرونی دارد و در دوره نوجوانی این منبع بیرونی ارزش‌ها تبدیل می‌شود به منبع درونی، گفت: در این مرحله نوجوان وارد مرحله بلوغ می‌شود و نوعی بلوغ عقلی که سیستم فکری و ارزشیابی او می‌خواهد مستقل شود در او شکل می‌گیرد و سر راه درونی شدن این ارزش‌ها سوالاتی برایش پیش می‌آید که باید به جواب قانع کننده‌ای برای آن‌ها برسد و اگر جواب خوبی بگیرد ارزش‌ها برایش درونی و چهارچوب اعتقادی خود را درست می‌بندد.

وی اضافه کرد: در مرحله تفکر انتزاعی مسئله دیگری هم به عنوان بحران هویت در نوجوان به وجود می‌آید تا قبل از این مرحله نوجوان تصورش راجع به خود از طریق قضاوت‌ها و واکنش‌های اطرافیان مخصوصاً پدر و مادر بود ولی در مرحله تفکر انتزاعی دیگر وابسته به نظر دیگران نیست و خودش قضاوت می‌کند که چه کسی باشد و در این بحران هویت مهم‌ترین ارکان شکل‌گیری هویت دینی، پاسخ به سوالات اساسی و بنیادین ذهن نوجوانان است.

رضوانی تاکید کرد: جواب دادن به سوالات جوانان دو کار مهم در ذهن و زندگی بچه‌ها انجام می‌دهد، اول ارزش‌هایی که منبع آن بیرونی بود را درونی می‌کند و دوم، هویت آنها را شکل می‌دهد زیرا نوجوانی مهم‌ترین مرحله‌ای است که ۸۰ درصد شخصیت و هویت انسان در آن شکل می‌گیرد و معمولاً این هویت در ادامه زندگی تا پایان عمر ادامه پیدا می‌کند.

کارشناس مرکز ملی پاسخ‌گویی به سوالات دینی با بیان راه‌کارهای مناسب و مدیریت پاسخ‌گویی به سوالات نوجوانان اظهار کرد: اولین گام برای یک جلسه خوب ارتباط مناسب با بچه‌ها است، باید برای دیندار بودن، انگیزه، میل و رغبت او را افزایش داد تا حرف ما علاوه بر فکر بر دلش هم اثر بگذارد، طبق آیه ۷ سوره حجرات (وَاعْلَمُوا أَنَّ فِیکُمْ رَسُولَ اللَّهِ ۚ لَوْ یُطِیعُکُمْ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ وَزَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَکَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیَانَ ۚ أُولَٰئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ) جای ایمان در قلب انسان‌ها است.

وی در پایان خطاب به مربیان و طلاب دینی گفت: در جلسات پاسخگویی به سوالات دینی نوجوانان، ارتباط را از رسمی به غیر رسمی تبدیل و با بیان و شیوه‌ای صحبت کنید که از بالا به پایین نباشد و سوالاتی که می‌دانید درگیری ذهنی دیگر افراد هم هست را عمومی و سوالات اختصاصی را خصوصی جواب دهید، به نوجوانان برچسب نزنید، با احترام به شخصیت و احترام به فکر نوجوان با او سخن بگویید، واکنش حساب شده انجام دهید، گوش دادن فعال و جلب اعتماد را فراموش نکنید، به او حق انتخاب، و اصرار بیش از حد به پذیرش حرف خودتان نداشته باشید و از همه مهمتر با او همراه باشید.