به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، دکتر علیرضا کاظمی، وزیر آموزشوپرورش، در اولین اجلاسیه مدارس امین حوزه علمیه خراسان، ضمن تشکر از توجه مدیر این حوزه به موضوع تعلیم و تربیت، ظرفیت حضور فضلای حوزه و روحانیون در قالب طرح امین و سایر برنامهها را بسیار ارزشمند دانست و گفت: این حضور میتواند بخشی از خلأهای نظام تعلیم و تربیت را جبران و در بخشهایی نیز بهعنوان مقوم و شتابدهنده حرکت باشد.
وی با اشاره به تلاشهای دشمن برای ایجاد ناامیدی و هجمه گسترده به ستونهای اصلی نظام، گفت: میدان اصلی جنگ امروز نسل آینده ما و دانشآموزان هستند. هرچند در طول چهلوشش سال گذشته ما نیز تلاش کردهایم، اما آسیبهایی که امروز دیده میشود بخشی ناشی از غفلتهاست. البته با وجود تمام هجمهها، ایران امروز سرافراز ایستاده است.
کاظمی با بیان اینکه جوانان امروز بهمراتب آمادهتر از جوانان اول انقلاب برای دفاع از آرمانها هستند، گفت: دشمن تلاش دارد آسیبها را وجه غالب جامعه جلوه دهد، اما واقعیت این نیست.
وی به حضور دانشآموزان در عرصههای بینالمللی در شرایط سخت جنگ دوازدهروزه اشاره کرد و بیان داشت: رفتارهای فرهنگی و انقلابی آنان از موفقیتهای علمیشان نیز پرافتخارتر بود و این پاسخ محکمی به دشمن بود.
تأکید بر نقش اخلاص، برنامهریزی و تحول در تربیت
کاظمی تأکید کرد: همواره میدانداری انقلاب بر دوش جوانان بوده است؛ از دوران پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و امیرالمؤمنین(علیهالسلام) تا دوران دفاع مقدس، نباید خودمان را ببازیم؛ باید با برنامه، انگیزه، شور و اخلاص پیش برویم.
وی با تاکید بر اینکه دغدغهمندی و عشق مسیر را برای انسان روشن میکند، گفت: میزان اثربخشی عمل، اندیشه و گفتار ما به قلب و میزان اخلاص و ارتباط ما با خدا بستگی دارد. اگر گاهی موفق نمیشویم، بخشی از آن به درون ما بازمیگردد. امروز نیز ما از اخلاص و ارتباط عمیق مقام معظم رهبری با خدا بهرهمندیم و این سرمایه بزرگ ماست.
کاظمی با طرح این سوال که چرا در حوزه تعلیم و تربیت، با وجود آرمانهای بلند قرآنی در تربیت انسان مؤمن و خردمند، در فرآیند تربیت با دشواری روبهرو هستیم، گفت: ما در آموزشوپرورش کار خود را با همین پرسش آغاز کردیم. آیا وزرا نمیخواهند سند تحول بنیادین اجرا شود؟ همه خواستهاند، اما تحقق کامل آن رخ نداده و فاصله میان عمل و انتظار زیاد است. بخشی از راهحلها کوتاهمدت است، اما نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران نیازمند تحولات عمیق و پایدار است و این تحول در برنامه درسی مدرسهای ضروری است که کانون اصلی تربیت به شمار میآید.
وی با اشاره به گسست عمیق میان فعالیتهای پرورشی ـ تربیتی و آموزشی افزود: ضریب پوشش فعالیتهای پرورشی و فرهنگی در مدارس حداقلی است. اگر تمام فعالیتهای پرورشی یک مدرسه شامل اردوها، مناسبتها، هیئتها و سایر برنامهها را جمع کنیم، سهم آنها به ده درصد هم نمیرسد. این یعنی بخش عظیمی از دانشآموزان از چتر فعالیتهای تربیتی محرومند و این اشکال هم در برنامه و نیز ساختار است.
وزیر آموزشوپرورش تصریح کرد: ما در حال طراحی برنامه درسی مدرسهای یکپارچه، منسجم و فعالیتمحور هستیم که در آن، دانشآموز کنشگر اصلی است و برنامه باید سرشار از موقعیتهای تربیتی خارج از کلاس باشد؛ مسجد، مدرسه، کانون، محیط اطراف، فضای شهر و فضای کشور باید جزو برنامه باشد. اما چون برنامه درسی فعلی چنین چیزی را پیشبینی نکرده، خانواده نیز توجهی نمیکند.
چالشهای تربیتی؛ از ضعف انسجام خانواده تا تفاوت اقتضائات مدارس
کاظمی با اشاره به اشکالات ساختاری نظام آموزشی کشور افزود: گسست میان مقاطع آموزشی آسیبهای فراوانی بهجا گذاشته که بخشی از آن به دانشگاه و نوع اتصال نظام سنجش و پذیرش در بدو ورود به دانشگاه بازمیگردد و ما را از مسیر تربیت منحرف کرده است. بخشی از اصلاحات در سطح کلان در حال انجام است، اما شما که امروز در کنار آموزشوپرورش هستید باید در کوتاهمدت کمک کنید تا مسیر دستیابی به اهداف بلندمدت هموار شود.
وی گفت: ضلع خانواده در بسیاری از موارد نهتنها کنار رفته، بلکه در عمل خلاف جهت مدرسه حرکت میکند. من هرچه در مدرسه تلاش میکنم دانشآموز را به سمت حجاب، عفاف، نماز، روزه، هنجارهای دینی، انقلابی و هویت ملی و دینی سوق دهم، گاهی خانواده و جامعه عکس آن عمل میکنند. انسجامی در ضلع بزرگ تربیتی جامعه دیده نمیشود و حتی گاهی خلاف آن مشاهده میشود. در نتیجه رفتارهای دانشآموزان تغییر کرده است.
وزیر آموزشوپرورش با اشاره به اقتضائات متفاوت مدارس گفت: بخشی از این تغییرات ناشی از تحولات جهانی است؛ همچنانکه حوزه اقتصاد نیز متأثر از تصمیمات جهانی است. اما مهمترین مانع ما، روشهای تربیتی و برنامههای تربیتی است که هر مدرسه اقتضای خاص خود را دارد. همانگونه که روش تربیتی یک خانواده با سه فرزند نیز نمیتواند یکسان باشد، لذا مربی موفق، مربیای است که متناسب با مخاطب، روش مناسب را انتخاب کند.
وی تأکید کرد: شما مربیان طرح امین نیازمند برنامه دقیق مدرسهای متناسب با هر دانشآموز هستید؛ ارتباط با خود دانشآموز، با معلم و با خانواده میتواند بسیاری از مشکلات را حل کند. البته محدودیتهای مدرسه کم نیست.
کاظمی با تأکید بر اینکه امروز با تمام وجود و اعتقاد میگویم به کار طلاب طرح امین در مدارس آموزشوپرورش ایمان دارم، اظهار کرد: ظرفیت عظیم حوزههای علمیه قم و خراسان نباید در هیچیک از عرصهها مغفول بماند؛ چه در تربیت نیروی انسانی، چه در تولید محتوای آموزشی و چه در نقشآفرینی تربیتی، لذا یک مربی توانمند میتواند در مدرسه معجزه بیافریند.
ضرورت الگو بودن مربی و تقویت تربیت عقلانی پیش از تربیت دینی
وزیر آموزشوپرورش تأکید کرد: هیچ چیز در تربیت به اندازه الگو بودن مؤثر نیست. رفتار، گفتار و برخورد مربی از ورود تا خروج، نقش عمیقی در تربیت دارد. بخش مهم تربیت، پیامهای ضمنی رفتاری است. قرآن نیز میفرماید اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ و …؛ یعنی بهترین شیوه تربیت این است که خودمان الگو باشیم. دانشآموزان رفتار ما را میبینند و زمانی دلزده میشوند که رفتار خوب از ما مشاهده نکنند.
وی افزود: نکته مهم دیگر، مجهز شدن مربیان به مهارتهای لازم برای مواجهه با نسل امروز است. باید بپذیریم این نسل متفاوت است مهمترین بخش کار، دستیابی به دانش و مهارت لازم برای تربیت دینی دانشآموزان است. گاهی ناتوانیهای خودمان را به دیگران نسبت میدهیم؛ در حالی که مربی دغدغهمند، حتی با وجود مشکلات فراوان، میتواند مسیر را پیدا کند.
وی اذعان داشت: دانشآموز نسل جدید، دانشآموزی پرسشگر است. باید تربیت عقلانی را مبنای تربیت دینی قرار دهیم. امروز دانشآموز دهها سؤال درباره چرایی احکام، موضوع حجاب، فلسفه عبادات و سایر مسائل دینی دارد.
کاظمی در پایان یادآور شد: یکی از مهمترین آسیبهای تربیت دینی، ضعف تربیت عقلانی است و این همان نکتهای است که مدیر حوزه علمیه خراسان نیز به آن اشاره کردند.
نظر شما