به گزارش خبرگزاری حوزه، آیین رونمایی از موسوعه ۶۰ جلدی دانشنامه قرآن کریم اهل بیت(ع) با عنوان «اهل بیت القرآنیه» با حضور شخصیت های علمی و قرآنی در موسسه دارالحدیث در قم رونمایی شد.
ببینید:
تصاویر رونمایی از موسوعه ۶۰ جلدی دانشنامه قرآنی اهلبیت (ع)
در ابتدای این نشست الشیخ خیرالدین الهادی مدیر بخش قرآنی عتبه حسینی گفت: موسوعه ۶۰ جلدی دانشنامه قرآنی اهلبیت (ع) در واقع یکی از تراث اهل بیت(ع) پیامبر گرامی اسلام است.
وی افزود: بحث در مورد دانشنامه را از دو جهت مطرح می کنیم. نخست مربوط به نهادی است که بر ایجاد آن نظارت داشته است. نکته اول آنکه باید عرض کنیم که علما و بزرگان محترمی بر این موسوعه نظارت داشته اند. حدود یک ماه پیش، در خدمت برخی از فضلا در جوار مولایمان، امام رضا علیه السلام بودیم و گفتگو به این دانشنامه قرآنی اهل بیت، کشیده شد. آنها گفتند که از انتشار آن از عراق شگفتزده شدهاند و این اولین دانشنامه از این نوع است.
مدیر بخش دارالقرآن عتبه حسینی بیان کرد: این علوم در حال حاضر در کتب اصلی اسلامی ما، در کتب مکتب اهل بیت(ع) وجود دارد؛ همه علوم در مکتب اهل بیت(ع) وجود دارد و ما چیز جدیدی ارائه نکردیم. بیشترین کار ما در کاوشها، مبتنی بر تحقیق و کشف آثار اهل بیت(ع)، سپس جمعآوری و طبقهبندی آنها بود. شاید همه این کارها از قبل در کتابهای ما موجود باشد. متون اساسی اسلام، اما تحت این عنوان گردآوری شده، خود یک دایرهالمعارف اهل بیت(ع) را تشکیل میدهد. به خواست خدا، این یک کار بزرگ در خدمت به اهل بیت، علیهمالسلام، است.
وی با اشاره به اتهاماتی که دشمنان اسلام و مکتب اصیل تشیع در حوزه قرآنی مطرح می کنند، گفت: یکی از اتهاماتی که مکررا در رسانه ها و مدارس و دانشگاه ها شنیده می شود آن است که معصومین ما هیچ نظری در خصوص قرآن نداشتند. آنها در مؤسسات، به ویژه مؤسسات دانشگاهی، به ما میگفتند که رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام هیچ نظری در مورد قرآن ندارند، هیچ چیزی از میراث از آنها منتقل نشده است یا اینکه به آن دسترسی ندارند. بنابراین، این اثر به خودی خود از این جهت مهم بود و مهم این بود که از این جنبه به این مساله بپردازیم.
الشیخ خیرالدین الهادی بیان کرد: مبحث دومی که باید در این مقال بیان کنم، موسسه ای بود که این کار را انجام داد. مرکز قرآن کریم یا دارالقرآن کریم حرم مطهر امام حسین علیه السلام است این کتاب را منتشر کرد و تصور می کنیم که خداوند متعال در انتشار این دانشنامه زیر قبه سیدالشهدا علیه السلام حکمتی داشته است و ما این مساله را به فایل نیک می گیریم.
وی تصریح کرد: توجه جهان امروز به ویژه بر ساختن بشریت و جستجوی میراث اصیل اسلامی متمرکز است. گمشده ای که در حرم امام حسین علیه السلام یافت می شود. امروز، امام حسین منجی جهان، منجی بشریت است. بیش از ۱۰۰ کشور، به ویژه در ایام زیارت اربعین، به قبله آزادگان، به سیدالشهدا علیه السلام، روی میآورند تا از دانش و علوم او بهرهمند شوند. مطمئناً وقتی میشنوند که دائرهالمعارفی مختص میراث آنها وجود دارد و توسط حرم منتشر شده است، به دنبال آن خواهند گشت. این به خواست خدا دلیل موجه و قریبالوقوعی خواهد بود. زیرا آنها میخواهند با بخشی از میراث قرآنی اهل بیت علیهم السلام آشنا شوند.
تاسیس دارالقرآن حسینی پس از رژیم صدام
مدیر بخش دارالقرآن عتبه حسینی بیان کرد: مؤسسه دارالقرآن کریم حرم مطهر امام حسین (ع) پس از تغییر رژیم در عراق تأسیس شد. پیش از این، در دوران صدام بعثی اجازه داده نمیشد که مؤسسات قرآنی که در زمینه علوم اهل بیت فعالیت کنند، حتی حوزههای علمیه نیز گرفتار بودند. پس از تغییر رژیم و با اصرار شیخ عبدالمهدی الکربلایی نماینده مرجعیت عالی دینی در کربلای مقدس، دارالقرآن کریم تأسیس شد.
طرح های توسعه قرآنی عتبه حسینی در عراق و جهان اسلام
وی گفت: دارالقرآن کریم بر چند محور تمرکز داشت. محور اول تمرکز بر جنبههای ظاهری و کلامی قرآن کریم بود، زیرا ما به ویژه در عراق متهم به نخواندن قرآن و نداشتن قاری یا حافظ قرآن در میان شیعیان بودیم. بنابراین، این پروژه را آغاز کردیم و به لطف خداوند متعال، اکنون یکی از پروژههای پیشرو را به مرحله اجرا درآوردیم. مطرح حفظ ملی که بیش از ۱۰ هزار حافظ قرآن در عراق به برکت امام حسین (علیه السلام) در حال اجرا است.
مدیر بخش دارالقرآن عتبه حسینی افزود: محور اول، جنبه ظاهری و سازماندهی امور مربوط به حفظ و تلاوت قرآن بود. در سطح قاریان، چندین پروژه وجود دارد، از جمله یک طرح تلاوت که شامل تعداد زیادی از قاریان است و یک طرح موازی دیگر، طرح جوانههای ملی که بر کودکان خردسال و رشد قرآنی آنها تمرکز دارد که تحت نظارت دارالقرآن کریم در حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) در حال انجام است.
الهادی بیان کرد: پروژه دوم یا جهت دوم، مبتنی بر تحقیق و کار گسترده در حوزه علوم قرآنی بود. در ابتدا فعالیت های خود را با دورههای حضوری و آنلاین شروع کردیم و امروز این پروژه در دسترس همه مردم جهان است. البته بیش از ۱۲۰۰۰ دانشجو از طریق این پلتفرمهای آنلاین و حضوری در حال تحصیل علوم قرآنی هستند. به لطف خداوند متعال و همچنین به برکت سیدالشهدا (ع) است که این امروز محقق شده است.
وی گفت: حوزه سوم مبتنی بر مطالعات و تحقیقات است. دارالقرآن کریم عتبه حسینی پروژههای پیشگامانهای را در زمینه طبقهبندی، تدوین و تأیید ارائه داده است. اکنون بیش از ۱۰۰ نشریه قرآنی در فروشگاههای دارالقرآن کریم در حرم مطهر امام حسین (ع) وجود دارد که جایگاه خوبی برای حضور اهل علم و قرآن است. کم و بیش از ۱۰۰ نشریه و ما مجلات تخصصی قرآنی و یک مجله عمومی قرآنی داریم که توسط این مرکز حمایت می شود.
الشیخ خیرالدین الهادی اظهاکرد: اخیراً مجله تخصصی تفسیری را نیز راهاندازی کردهایم. این مجله به تفسیر قرآن کریم توسط اهل بیت اختصاص دارد. این مجلات توسط گروهی از کنفرانسها و سمینارهای علمی پشتیبانی میشوند. یکی از این کنفرانسها کنفرانس بینالمللی امام حسین (ع) است. بسیاری از کشورهای اسلامی در این کنفرانس شرکت میکنند و کشورهای غیرعربی و کشورهایی غیر از جمهوری اسلامی، مانند اندونزی، مالزی و کشورهای مغرب نیز با این کنفرانس ارتباط گرفته اند و از این طریق با میراث آل محمد آشنا شده اند.
تصورات عجیب از وجهه قرآنی شیعیان و راه برون رفت از این چالش
این فعال قرآنی کشور عراق بیان کرد: یکی از نکات جالبی که میخواهم در این زمینه به آن اشاره کنم این است که یکی از متفکران مصری در یکی از کنفرانسها یعنی ششمین کنفرانس بینالمللی امام حسین (ع) که در حوزه قرآن برگزار شد بیان کرد که مایل است از ما سوالی بپرسد و آن سوال این بود که «در مصر میگویند که شیعیان قرآنی غیر از قرآن دارند. آنها قرآنی دارند که تحقیق و مطالعه میکنند و با قرآن سنت متفاوت است». میخواهم مطمئن شوم. آیا میتوانم یک نسخه از قرآن را از شما بگیرم و به آن نگاه کنم؟ واقعا عجیب است. ما در واپسین روزهای سال ۲۰۲۵ هستیم، در این دوران، با وجود دهها پلتفرم علمی بینالمللی و رسانههای اجتماعی، اما تا به امروز به دنیای دیگر نرسیدهایم. چرا؟ چون آنها آماده نیستند میراث ما را بخوانند. آماده نیستند در زمینههای ما تحقیق کنند، آماده نیستند کانال تلویزیونی را تماشا کنند که نظرات، ایدهها و میراث شیعیان را ارائه میدهد. ما باید به این افراد برسیم، به آنها ارائه دهیم تا بدانند که نجات بشریت، پیشرفت بشریت و تلاش برای سعادت دنیا و آخرت مبتنی بر پیروی از راه محمد و آل محمد است.
وی تصریح کرد: این میراث برای ما بیگانه نیست؛ در کتابهای بنیادی و منابع اصیل ما این مبانی یافت می شود. برای آنها هم نیز بیگانه نیست ولی چیزی از این منابع که جزیی از هویت آنها نیز می باشد به آنها گفته نشده است. وقتی این منابع منتشر شد، دهها تماس از مصر، مراکش، لیبی و الجزایر دریافت کردیم. برخی از برادران در خلیج فارس گفتند: «این اولین بار است که میشنویم اهل بیت (ع) نظری درباره قرآن دارند. البته ما به آنها گفتیم که این مباحث برای شما هم بیگانه نیست ولی مساله این است که یا این مباحث برای آنها گفته نشده است یا علاقه ای برای یادگیری آنها ندارند.
این فعال قرآنی کشور عراق گفت: این دانشنامه خوشبختانه مورد حمایت الهی قرار گرفت، زیرا حتی جرقه زدن این ایده نیاز به هدایت الهی داشت. ما در زمینههای مهمی کار میکردیم، اما از این موضوع بسیار دور بودیم. همچنین تحت نظارت مراجع دینی، علمای ما در نجف این اثر علمی منتشر شد. زیرا در این شهر مقدس نیز مشورتهایی در این حوزه وجود داشت. همچنین حامی این پروژه، شیخ عبدالمهدی الکربلایی بود که حدود سالهای ۲۰۱۳ یا ۲۰۱۴ به ما بیان کرد که با وجود اینکه به مسایل مرتبط به اهل بیت(ع) توجه دارید امروزه نیازمند یک دانشنامه علوم خاندان اصیل قرآن کریم هستیم که آنچه خاندان درباره قرآن گفتهاند مشابه چیزی است که اکنون در الوسائل داریم. ما به زیرساختی مانند این در علوم قرآن نیاز داریم. ما آرزو داشتیم به دو یا سه جلد برسیم زیرا واقعاً تصوری از کمیت یا مقدار آثاری که خاندان محمد (ص) باقی گذاشتهاند، نداشتیم.
اقامه قرآن و پیوند عمیق حدیث و قرآن کریم
حجت الاسلام والمسلمین مهدوی راد مدیر کتابخانه علوم تفسیر و علوم قرآنی نیز در این نشست یادآورشد: خوشبختانه پس از انقلاب اسلامی و به پاس انفاس قدسی امام راحل فهم و درک عظمت قرآن و همچنین توجه به قرآن در ایران حیرت آور بوده است.
وی تصریح کرد: کتابخانه های بزرگ تخصصی قرآن و حدیث ایران حیرت آور است. سال ۱۳۶۴ تصمیم گرفتم که برای معجم بحارالانوار تاریخ حدیث بنویسم ولی در آن زمان بیشتر از دو کتاب را هم پیدا نکردم. که یکی از آنها در تهران نوشته شده بود و دیگری مقدمه جلد سوم القضا الشرعی مرحوم سید صادق بحرالعلوم بود. ولی امروزه صدها مقاله تخصصی در ایران منتشر شده است و ده ها مقاله در فقه الحدیث و درایه الحدیث منتشر شده است.
حجت الاسلام والمسلمین مهدوی راد اظهارکرد: در روایات ما به مساله اقامه نماز و امامت اشاره شده است ولی در جایی که در قرآن بیان شده : « قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَسْتُمْ عَلَی شَیْءٍ حَتَّی تُقِیمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ وَلَیَزِیدَنَّ کَثِیرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ طُغْیَانًا وَکُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَی الْقَوْمِ الْکَافِرِی» از بحث اقامه قرآن نیز سخن به میان آمده است. چند سال پیش در ماه رمضان و در محضر قرآنیان سراسر جهان در تهران همین بحث را مطرح کردم و یکی از محققین تونستی بیان کرد که این مساله را به برکت اهل بیت به عنوان یک تحفه علمی در کشور تونس مطرح می کنم. مساله اقامه قرآن یک مساله بسیار مهم و ریشه ای است که باید بیشتر به آن توجه شود.
وی گفت: البته باید بیان کنم که این محتوا را از مقام معظم رهبری دارم. اقامه به عنوان متبلور کردن در صحنه ذهن و پیاده کردن در زندگی است. باید معارف قرآن کریم را آنچنان که هست و باید باشد به جامعه عرضه کنیم.
مدیر کتابخانه علوم تفسیر و علوم قرآنی یادآورشد: نه تنها قرآن، بلکه حدیث هم نزد ما مظلوم است. امام علی(ع) فرمودند که این قرآن ساکت است و شما باید آن را به گفتار بیاورید. تفسیر موضوعی به معنای سوم از همین حدیث متولد شد. امام علی(ع) ما را به حدیثی از پیامبر سوق دادن که این استنطاق رجوع به سنت نبوی است. در سایه قرآن قواعد و نصوص روش فهم قرآن متولد می شوند که باید به آن توجه کرد.
وی تصریح کرد: این موسوعه بسیار عظیم است. این متن البته نیازمند یک مقدمه توجیه کننده و معرف است. علوم فی القرآن و علوم للقرآنی باید مشخص شوند و تبیین دقیقی باید از آنها در مقدمات این گونه آثار انجام شود. همه علوم اسلامی در سایه قرآن خلق شدند ولی باید نسبت های آن به خوبی مشخص شود.حجت الاسلام والمسلمین مهدوی راد اظهار کرد: قطعا این اثر به نور امام حسین(ع) در دنیا منتشر خواهد شد و بسیار خرسند هستیم که در این مکان نورانی چنین فعالیت های فاخری انجام می شود و برای همه خادمان مکتب قرآن و اهل بیت(ع) آرزوی توفیق داریم.
گفتنی است، در پایان این برنامه با حضور شخصیت های برجسته حوزوی کشور از موسوعه ۶۰ جلدی دانشنامه قرآنی اهلبیت (ع) با عنوان «اهل البیت القرآنیه » رونمایی شد.
نظر شما