به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، حجتالاسلام والمسلمین علیرضا تقوایی، استاد حوزه علمیه، در درس اخلاق که پنجشنبه ۲۰ آذر در مدرسه علمیه امیرالمومنین(ع) برگزار شد، تاکید کرد: برخلاف تصور رایج، نعمت الهی صرفاً در داراییهای مادی خلاصه نمیشود، بلکه ریشه، استمرار و افزایش هر نعمتی در گرو ایمان، تقوا، شکرگزاری و حرکت در مسیر توحید و ولایت است.
وی اظهار داشت: در معارف اسلامی، برای نعمتهای الهی هم اسباب و هم آثار و نتایجی ذکر شده است. اولین و بنیادیترین سبب افزایش نعمت، ایمان و تقوا است. ایمان و تقوا تنها یک مفهوم اخلاقی ساده نیست، بلکه قله آن توحید ناب و پذیرش ولایت الهی است، یعنی رسیدن انسان به مرتبهای که همه هستی را در نسبت با خداوند متعال معنا کند.
حجتالاسلام والمسلمین تقوایی با بیان اینکه ایمان و تقوا انسان را به «وجهالله» میرساند، افزود: وقتی انسان به هستی مطلق، علم مطلق و نور مطلق نزدیک میشود، نگاهش به دنیا تغییر میکند. در این مرحله، دنیا دیگر هدف نیست، بلکه ابزار است. چنین انسانی اگر صاحب نعمتهای ظاهری هم شود، این نعمتها در مسیر الهی به کار گرفته میشود و موجب رشد خود و دیگران خواهد شد.
استاد حوزه علمیه با نقد نگاه دنیاگرایانه، تصریح کرد: بسیاری از انسانها به دنبال دنیا میدوند و تصور میکنند سعادت در ثروت، مقام یا ظاهر زندگی است، در حالی که در روایات آمده است کسی که دنیا را هدف قرار دهد، دنیا او را زمین میزند. اما اگر کسی خدا را هدف قرار دهد، خداوند دنیا و آخرت را به او عطا میکند. این یک قاعده قطعی در سنت الهی است.
وی با اشاره به نمونههای عینی از زندگی فردی، به مساله ازدواج پرداخت و گفت: در روایات تأکید شده است اگر انسان به نیت الهی ازدواج کند، یعنی با هدف حفظ دین، آرامش معنوی و تشکیل خانوادهای مؤمن، خداوند او را یاری میکند و هم امور دنیوی و هم اخرویاش را سامان میدهد. اما اگر ازدواج صرفاً با انگیزههای مادی مانند ثروت، ظاهر یا موقعیت اجتماعی باشد، انسان به همان امور محدود واگذار میشود و معمولاً با ناپایداری و مشکلات جدی روبهرو خواهد شد.
حجتالاسلام والمسلمین تقوایی افزود: بسیاری از شکستها در زندگی مشترک، نتیجه نیتهای نادرست و فاصله گرفتن از معیارهای الهی است. وقتی خدا از معادله زندگی کنار گذاشته شود، آرامش واقعی نیز از بین میرود.
این استاد حوزه در ادامه گفت: قارون نماد ثروت بدون ایمان است. ظاهر زندگی او بسیاری را به آرزو انداخت، اما عاقبت او نشان داد که ثروت بدون توحید، سرانجامی جز سقوط ندارد. این قاعده نهتنها در تاریخ گذشته، بلکه در دنیای امروز نیز صادق است.
وی تاکید کرد: اگر انسان معرفت الهی نداشته باشد، حتی با داشتن همه گنجهای دنیا، در حقیقت فقیر است. اما اگر معرفت خدا را داشته باشد، حتی در سادهترین زندگی ظاهری نیز غنی است. این نگاه، تعریف ما از نعمت را بهکلی تغییر میدهد.
استاد حوزه علمیه با اشاره به سیره اهلبیت(ع) اظهار داشت: چهارده معصوم(ع) کاملترین مصداق ایمان، تقوا و شکرگزاری بودند. تسلط معنوی آنان بر عالم، نتیجه همین اتصال به خداوند بود. نعمت حقیقی حضرت زهرا(س) نه در مال دنیا، بلکه در فرزندانی چون امام حسن و امام حسین علیهماالسلام و استمرار جریان هدایت تا قیامت جلوهگر شد.
وی افزود: ثروت واقعی، هدایت انسانهاست؛ نعمتی که از ایمان و تقوا سرچشمه میگیرد و آثار آن فراتر از زمان و مکان گسترش مییابد.
حجتالاسلام والمسلمین تقوایی، شکرگزاری را دومین عامل مهم افزایش نعمت دانست و گفت: شکر در معارف اسلامی دارای مراتب مختلفی است؛ شکر لسانی، شکر عملی و شکر قلبی. هر سه مرتبه ضروری است، اما شکر قلبی بالاترین مرتبه است.
وی بیان کرد: ذکر، دعا، تسبیح، استغفار و صلوات، همگی مصادیق شکر زبانی هستند. این اذکار نهتنها زبان، بلکه روح انسان را به یاد خدا زنده نگه میدارند و زمینه نزول برکات الهی را فراهم میکنند. البته شکر لسانی زمانی اثر حقیقی دارد که با عمل و نیت صحیح همراه باشد.
این استاد حوزه علمیه افزود: شکر عملی یعنی انسان نعمتهایی را که خدا به او داده، در مسیر درست به کار گیرد؛ کار کند، تلاش کند، خدمترسان باشد، مسئولیت بپذیرد و از تنبلی و بیمسئولیتی بپرهیزد. جامعهای که شکر عملی نداشته باشد، حتی با منابع فراوان نیز دچار بحران خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از پیشرفتها و پیروزیها نتیجه شکر عملی بوده است؛ یعنی ایمان و عمل صالح در کنار هم. در مقابل، هرجا کفران نعمت، ظلم و بیعدالتی حاکم شده، فقر، ناامنی و سقوط نیز به دنبال آن آمده است.
حجتالاسلام والمسلمین تقوایی سپس به اصل «عدالت» در اصول عقاید شیعه پرداخت و گفت: عدالت به معنای قرار گرفتن هر چیز در جای خود است. اگر عدالت در جامعهای بهدرستی اجرا شود، امکانات و نعمتهای الهی برای همه کافی خواهد بود. فقر گسترده در جهان، نتیجه کمبود نعمت نیست، بلکه حاصل بیعدالتی، ظلم و انحراف انسانهاست.
وی افزود: خداوند زمین و آسمان را با ظرفیتهایی فراتر از نیاز بشر آفریده است، اما این انسانها هستند که با بیعدالتی و زیادهخواهی، مسیر بهرهمندی صحیح از نعمتها را مسدود میکنند.
استاد حوزه علمیه در ادامه، به شکر قلبی بهعنوان عالیترین مرتبه شکر اشاره کرد و گفت: شکر قلبی یعنی رضایت درونی از خداوند، دین، پیامبر(ص)، اهلبیت(ع) و تقدیر الهی. انسانی که شکر قلبی دارد، دائم در حال شکایت و مقصر دانستن دیگران نیست، بلکه با نگاه منصفانه، مسئولیت خود را میپذیرد و برای اصلاح تلاش میکند.
وی تاکید کرد: شکر قلبی موجب وسعت روح، آرامش درونی و نزدیکی حقیقی به خدا میشود. این نوع شکر، انسان را از حرص، حسد و نارضایتی دائمی نجات میدهد و او را به رضای الهی میرساند.
حجتالاسلام والمسلمین تقوایی در بخش پایانی سخنان خود، بر ضرورت عقلانیت در سلوک دینی تاکید کرد و گفت: ذکر، دعا و توسل باید همراه با انجام واجبات، ترک گناه، رعایت حقوق خانواده و جامعه و تلاش واقعی در زندگی باشد. دینداری بدون مسئولیتپذیری و عمل، نتیجهای جز توهم معنویت ندارد.
وی افزود: محبت به خانواده، اخلاق نیکو، خدمت به مردم و انجام وظایف فردی و اجتماعی، جلوههای عینی ایمان و تقوا هستند. انسان مؤمن کسی است که هم در عبادت و هم در رفتار اجتماعی، نشانههای دینداری در او دیده شود.
این استاد حوزه علمیه در پایان خاطرنشان کرد: اگر جامعهای ایمان، تقوا، شکرگزاری و عدالت را سرلوحه خود قرار دهد، نعمتهای الهی بهصورت پایدار در آن جامعه جریان خواهد یافت و انسانها به سعادت واقعی در دنیا و آخرت دست خواهند یافت.
انتهای پیام/
نظر شما