به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، رویداد سهروزه «قم؛ قطب تمدنی جهان اسلام» با محوریت حمایت از طرح های علمیِ دارای قابلیت تبدیل به محصول و ایجاد اشتغال، به همت معاونت علمیپژوهشی و فناوری سپاه امام علی بن ابیطالب(ع) استان قم با مشارکت دانشگاهها و مراکز پژوهشی استان برگزار شد.
حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این مراسم ضمن تقدیر از شرکتکنندگان این رویداد، بر اهمیت توجه به «فناوریهای نرم» در توسعه علمی کشور تأکید کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با تشکر از همه شرکتکنندگان گفت: این نوع فعالیتها که به عنوان فناوریهای نرم شناخته میشوند، نقش مهمی در رشد علمی و فرهنگی جامعه دارند و باید قدر آنها را دانست.
وی با اشاره به مبنای فلسفی این گونه رویدادها ابراز کرد: رویدادهایی که نسل نوجوان، جوان، عمومی، علمی و تخصصی را درگیر میکنند و موجب مشارکت اجتماعی میشوند، تنها فعالیتهایی فرهنگی یا آموزشی نیستند؛ بلکه ریشه در نظریههای فلسفه علم دارند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه گفت: فیلسوفان علم مسیر پیشرفت علمی را در چند گام تبیین کردهاند: در نخستین مرحله، علوم پایه مانند فیزیک، شیمی، زیستشناسی و زمینشناسی به کشف واقعیتهای طبیعت میپردازند. ابزار اصلی آنها ریاضیات است که گرچه خود علمی بنیادی است، اما ابزاری برای درک جهان طبیعت محسوب میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: گام دوم، بهرهگیری از این شناختها برای تسخیر و تغییر طبیعت است؛ جایی که علوم مهندسی شکل میگیرد. مهندسی شیمی، فیزیک کاربردی و رشتههای مشابه، مصداق همین مرحلهاند که شناخت طبیعت را به ابزار تغییر تبدیل میکنند.
وی ادامه داد: در گام سوم، از دل علوم مهندسی، صنایع متولد میشوند؛ صنایعی که واسطه تغییرند. برای نمونه، صنعت پتروشیمی از دانش شیمی آغاز شد و به تولید محصولات متنوعی همچون کود اوره منتهی گردید. یا در حوزه پزشکی، از ترکیب علوم پایه و مهندسی پزشکی توانستهایم به پیشرفتهایی چون پیوند اعضا و سلولها دست پیدا کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه افزود: فرآیند پیشرفت علمی از ایده تا آفرینش، دارای مراحلی مشخص است؛ از مرحله طرح ایده و تبدیل آن به نظریه، تا ورود به عرصه دانشبنیان و در نهایت صنعتیسازی و تجاریسازی. این همان فرآیند نهمرحلهای موسوم به TRL است که پایه تمام نوآوریها و فناوریهای امروز محسوب میشود.
وی اظهار کرد: ادامه چنین رویدادهایی، نهفقط موجب گسترش علم، بلکه سبب پرورش تفکر فلسفی و روحیه آفرینش در میان نسل جوان میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: فیلسوفان معاصر علوم انسانی، بهویژه در دو دهه اخیر، بر این باورند که از دل علوم انسانی اجتماعی، شاخهی جدیدی از دانش پدید آمده که آن را فناوریهای نرم اجتماعی مینامند. این فناوریها برخلاف فناوریهای سختِ صنعتی، به جای تغییر طبیعت به تغییر انسان، فرهنگ و رفتار اجتماعی میپردازند.
وی در تشریح این مفهوم گفت: برای نمونه، فناوری آموزشی یا تکنولوژی آموزش، یکی از مصادیق این فناوریهای نرم است؛ دانشی که با تکیه بر روانشناسی، جامعهشناسی و مدیریت آموزشی خلق شده تا کیفیت یادگیری و تعامل انسانی را بهبود بخشد. این همان گام سوم در علوم انسانی است؛ گذار از نظریه به فناوری اجتماعی.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: بنابراین، علوم انسانی نهتنها علم شناخت انسان است، بلکه زمینهساز خلق و مهندسی رفتار و فرهنگ انسانی نیز هست. همانگونه که علوم طبیعی به مهندسی جهان انجامید، علوم انسانی نیز میتواند به مهندسی اجتماع منتهی شود.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در ادامه گفت: فناوریهای نرم اجتماعی در تلاشاند تا انسانها را متحول کنند. این تحول میتواند در سطح دانش، بینش، نگرش یا کنش افراد رخ دهد. تکنولوژی آموزشی به دنبال تغییر دانش افراد است و حکمرانی به دنبال تغییر نگرش آنها.
وی با اشاره به نقش رویدادهای علمی در تحقق فناوریهای نرم خاطرنشان کرد: برای اینکه این فناوریها تحقق پیدا کنند، نیاز به ساختارهای عینی و انضمامی داریم. جشنوارهها و رویدادهای علمی از این جمله ساختارها هستند که به ترویج و توسعه فناوریهای نرم کمک میکنند.
استاد حوزه با اشاره به ابزارهای فناوریهای نرم توضیح داد: رسانهها، هوش مصنوعی و فضای مجازی ابزارهایی هستند که فناوریهای نرم اجتماعی برای تغییر دانش و بینش جوامع از آن استفاده میکنند. این ابزارها میتوانند بر افراد در هر سنی تأثیر بگذارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به راهیان نور و راویان پیشرفت به عنوان فناوریهای نرم اجتماعی تأکید کرد: راهیان نور با ایجاد فضایی معنوی، میتواند نگرش و بینش افراد را تغییر دهد. راویان پیشرفت نیز با نشان دادن پیشرفتهای علمی کشور، میتواند باور و اعتماد به نفس ملی را تقویت کند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در پایان با اشاره به اهمیت پیوند علم و فرهنگ اسلامی گفت: باید تلاش کنیم تا نظریههای علوم انسانی اسلامی خود را به فناوریهای نرم تبدیل کنیم و با استفاده از این فناوریها، دانش، بینش، نگرش و منش افراد را در مسیر صراط مستقیم تغییر دهیم.
انتهای خبر /
نظر شما