خبر گزاری حوزه / عصرِ یک روز پنج شنبه به همراه دو نفر از دو ستان راهی منزل عالمی شدیم که با وجود تألیف آثار ارزشمند علمی بسیار، ناشناخته مانده است؛ آنچنان که طلبه های امروزی چندان نامش را به یاد ندارند

آیت الله مسترحمی مترجم کتاب پرتیراژ و ارزشمند «مؤتمر علما بغداد» است که با سه ترجمه مختلف فارسی به زیور طبع آراسته شده است. البته از وی آثار ارزشمند دیگری مانند نصایح لقمان حکیم، اعمال نیمه شعبان، چهل حدیث و ... موجود است؛ که با سخاوت بسیار یک دوره از آثارشان را به تیم خبرگزاری حوزه هدیه کردند. خدای متعال حافظشان باد.

کودکی و یادِ پدر

آیت الله سید هدایت الله مسترحمی احمدآبادی شنبه روزی در سال 1351 قمری (معادل با 1311 شمسی) در حسن آباد جرقویه اصفهان دیده به جهان گشود. پدر و اجدادش، نسل اندر نسل از علما و فضلا بوده و از هر جهت شایسته تکریم و احترام. آیت الله درباره پدرش گفت: «مرحوم والد از هر لحاظ منصر به فرد بودند. بسیار عالم و اهل تقوا و ایمان بود. آنچنان شخصیتی بودند که فوت ایشان را دفتر علمای وقت و رادیو آن زمان اعلام کرد. همچنین جمعیت بسیاری در مراسم درگذشت ایشان شرکت کردند. حقیقتاً دُر نایابی بودند که ناشناخته ماندند زیرا تا آخر عمردر روستا بودند».

سال های تحصیل

از 10 سالگی تحصیل قرآن و فارسی را شروع کرد و به دلیل استعداد و علاقه بسیار به یادگیری، پدر، پسر را به اصفهان فرستاد تا در آنجا درس دین فراگیرد. در روزهای آغازین روزی یک صفحه قرآن و مقداری هم فارسی یاد میگرفت، تا اینکه مقدمات را شروع کرد و همچنان باوجود کهولت سن نیز درس میخواند. وی مدتی در مسجد نو اصفهان درس دین گرفت؛ سپس در مدرسه صدر پا قلعه مشغول تحصیل شد. همچنین در مدرسه كاسه گران از درس آیت الله محمدعلى معلم حبیب‏آبادى صاحب مکارم الآثار و حضرت آیت‏اللَّه حاج شیخ عباسعلى ادیب حبیب‏آبادى بهره ها گرفت.

نجف و کربلا و روزهای دشوارِ معیشت

ماجرای حضور آیت الله مسترحمی در نجف و کربلا بسیار تأمل برانگیز است برای همگان خاصه طلاب و البته دانشجویان. در طی نزدیک به 9 ماه اقامت ایشان در عراق، روزهای بسیاری پیش آمد که گرسنه ماندند و روزگار بر ایشان تنگ گرفت و گاهی برای رفع سطحی گرسنگی به پوست میوه ای بسنده میکردند؛ تا اینکه شرایط آنچنان دشوار آمد که بار سفر بست و رحل اقامت در سرزمین مادری یعنی ایران افکند. ماجراهایی از این دست البته بسیار بود برای آیت الله؛ که از آن جمله است رفتن به مشهد به قصد ماندن دایمی و البته مهیا نشدن شرایط برای ماندن. وی درباره سختی های آن روزگار گفت: «بارها بر اثر گرسنگی مجبور می شدیم در گوشه و کنار دنبال پوست میوه ای باشیم تا رفع گرسنگی شود».

ناگزیر از ماندن در تهران

پس از بازگشت از مشهد، اقوام و نزدیکان به هر شکل ممکن مانع از سفر مجدد روحانی جوان قومشان به شهر دیگری شدند و در تهران وی را نگه داشتند. که به تعبیر ایشان، موجب عقب افتادگی به دلیل سرگرم شدن به منبر و کار شد. وی در تهران در درس آقای سبزواری در مدرسه میرزا محمود وزیر حضور یافته و لمعه فرا میگرفت.

اساتید

حاج آقای مسترحمی در زمان حضور در عراق از درس آیت الله سید محمد شیرازی و آیت الله خویی استفاده کرد. البته خمیرمایه طلبگی اش نزد آیت الله محمد علی معلم حبیب آبادی و شیخ عباس ادیب حبیب آبادی که استاد پدرشان نیز بود، شکل یافت. تمام سیوطی و نیمی از مغنی را نزد مرحوم معلم حبیب آبادی آموخت

علاقه میان آیت الله مسترحمی و آیت الله مرعشی نجفی

حاج آقای مسترحمی ضمن استفاده از درس آیت الله مرعشی نجفی، بسیار به ایشان علاقه مند بود و البته این علاقه یک طرفه نماند چنان که آقای مرعشی (ره) شاگردش را تشویق و ترغیب به مطالعه بسیار کرد و ترجمه کتاب ««مؤتمر علما بغداد» را به توصیه استاد نوشت. آیت الله مسترحمی بارها در سخنانش یادی از آقای مرعشی کرد و ایشان را در موفقیتش مؤثر خواند.

آثار

آیت الله مسترحمى آثاری چاپ شده و چاپ نشده دارد. کتب چاپ رسیده ایشان بسیار است: نصایح لقمان حکیم، عیش الاخره یا وصیت نامه كامل، ترجمه علل‏الشرایع مجلدات اول، دوم و سوم، راهنماى قرائت، «مؤتمر علما بغداد» که به ترجمه فارسی خودِ آیت الله به نام «تجلی حقیقت، نجات بشریت» چاپ شد، اصول و فروع دین یا نماز فرمان خدا، احكام الحج با فتاوى مراجع، مناسك حج با فتاوى مراجع، ترجمه ارشادالقلوب دیلمى جلد اول و دوم، ، فهرست بحارالانوار در چند جلد و ... .

آیت الله مسترحمی تلاش های علمی بسیاری داشته که چاپ نشده است: ترجمه جامع الاخبار، دروغ و مفاسد آن، ترجمه علل‏الشرایع ، ترجمه علل‏الشرایع ، مرآةالدهور در وقایع أیام و شهور و ... .

نصیحتی زیبا

آیت الله با ذکر روایتی از امام حسن عسکری علیه السلام مبنی بر اینکه همه بدی ها در یک خانه است و کلید آن، دروغ است نصیحتی پدرانه افاضه داشت و همچنین طلبه ها را به مطالعه و تلاش علمی توصیه کرد. وی موفقیت عملی را به دلیل ممارست و تلاش خستگی ناپذیر دانست.