به گزارش خبرگزاری «حوزه» حجت الاسلام والمسلمین حسین عشاقی شب گذشته در پیش اجلاسیه «کرسی نظریه پردازی «نقد حکم پذیری وجود» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: باید میان محمول و موضوع یک علم، مغایرت وجود داشته باشد؛ چراکه اگر تفاوتی میان آن دو نباشد، هرکدام بدون مرجح شده و ترجیحی بدون مرجح شکل می گیرد.
وی ادامه داد: محمول یک موضوع برای محمول بودن، باید دارای ملاک باشد؛ چراکه اگر تفاوتی میان محمول و موضوع نباشد، یک مسأله واحد هم موضوع قرار می گیرد؛ هم محمول.
این استاد حوزه ابراز داشت: موضوع دارای ملاکی است که محمول آن ملاک را ندارد؛ همچنین محمول نیز دارای ملاکی است که در موضوع وجود ندارد.
این پژوهشگر کلام و فلسفه اسلامی خاطرنشان ساخت: محمول بی ملاک، محمول نیست؛ پس باید ملاکی وجود داشته باشد تا میان موضوع و محول تمایز ایجاد شود؛ بنابراین نمی توان میان موضوع و محمول اتحاد ایجاد کرد.
حجت الاسلام والمسلمین عشاقی در ادامه با بیان این مطلب که در تعریف عرض ذاتی، قید «لذاته» بیان شده است، تصریح کرد: این قید برای بیان صرف موضوع به تنهایی است؛ چراکه اگر محمولی به اعتبار نظر پژوهشگر با تفاوت میان موضوع و محمول شکل بگیرد، لذاته نیست؛ بلکه به اعتبار تصرفی است که پژوهشگر در حقیقت او ایجاد کرده است.
وی بیان داشت: ذهن باید در علوم گوناگون نقش کاشفی داشته باشد؛ نه اینکه برای یک موضوع محمول سازی کند؛ بنابراین اختلافات اعتباری فایده ای نداشته و برای آن علم، موضوع ایجاد نمی کند.
این استاد حوزه تأکید کرد: باید در هر علم پیش از ورود به احکام، حد و حدود آن را شناخت؛ چراکه اگر این کار را انجام ندهیم، خلط در حد، حدود و موضوع ایجاد می شود.
این پژوهشگر کلام و فلسفه اسلامی اظهار داشت: حکمی که محمول مساله علم را ایجاد می کند، چیزی است که موضوع عرض ذاتی را شکل می دهد.
همچنین در ادامه این پیش اجلاسیه، حجت الاسلام والمسلمین امینی نژاد به ایراد سخن پرداخت و گفت: شیخ اشراق از اینکه وجود به عنوان موضوع قرار می گیرد، انتقاد کرده است.
وی ابراز داشت: تمام احکامی که بر ذات وجود حمل می شود، باید از قالب حمل اولی باشد.
این استاد فلسفه و حکمت خاطرنشان ساخت: ذات وجود یا معقول است یا نیست؛ اگر بگوییم معقول است، پس باید بپذیریم که دارای حکم است و اگر آن را غیرمعقول بدانیم، هیچ حکمی؛ حتی احکام سلبی بر آن حمل نمی شود.
این محقق و پژوهشگر تصریح کرد: اگر موضوع فلسفه را وجود من حیث الظهور بدانیم، باید حکم بودن یا نبودن آن مشخص شود.
حجت الاسلام عسکری سلیمانی از دیگر سخنرانان این پیش اجلاسیه گفت: مبحث حکم و محمول، دارای معنایی عام است و اگر بیان کنیم که مراد، عوارض ذاتیه است، باید میان او و حقیقت علم، تفاوت قائل بود.
وی تصریح کرد: با پذیرش عوارض ذاتیه نمی توان به هستی شناسی پرداخت و فیلسوفان نیز چنین ادعایی ندارند. این استاد حوزه اظهار داشت: باید میان محمول و حکم، مغایرت مفهومی وجود داشته باشد و فیلسوفان قائلند که وحدت از احکام وجود است؛ ولی به این معنا نیست که وحدت وجودی از موضوع خود متأخر است.
این استاد فلسفه اسلامی ابراز داشت: از دیگر نکاتی که باید به آن توجه کرد، این است که حکم، دارای معنای اعم در هلیه بسیطه و هلیه مرکبه است؛ در حالی که نزاع باید در هلیه بسیطه صورت بپذیرد؛ نه هلیه مرکبه.
حجت الاسلام والمسلمین سلیمانی خاطرنشان ساخت: باید در هلیه مرکبه که از اتحاد میان موضوع و محمول گزارش می دهد، شناسایی دقیقی صورت بگیرد که نکته حقیقی آن چیست.
وی تصریح کرد: اگر محمولی دارای حقیقت ربطی بوده و غیر از موضوع باشد؛ ولی بخوهد با موضوع مرتبط شود، باید بحث را به صورت مفهوم ذهنی گزارش داد؛ ولی در حقیقت، محمول، ربط به موضوع است.
گفتنی است در این نشست، حجج اسلام و المسلمین جوادی آملی، سلیمانی، امینی نژاد، معلمی، شیروانی و غفاری حضور داشتند.
نظر شما