به گزارش خبرگزاری «حوزه»، دکتر محمد رضا آرام، رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی در نشست علمی جریان شناسی فکری، دینی بوسنی و هرزگوین که به همت پژوهشگاه بین المللی المصطفی برگزار شد، تصریح کرد: مطالعه جریان های فرهنگی در جامعه ای چون بوسنی، که با چند فرهنگی و تضادها عمیق روبروست، بسیار دشوار است.

وی با اشاره به این که فرهنگ جامعه بوسنی چند بعدی بوده، فرهنگ های گوناگونی در آن ادغام شده است، اظهار داشت: بوسنی در منطقه مرز بین اسلام و مسیحیت قرار داشته، به عنوان محل تلاقی مسلمان، مسیحیت کاتولیک و مسیحیت ارتدوکس شمرده می شود.

رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی به ویژگی های جغرافیایی خاص بوسنی و هرزگوین اشاره نمود و اظهار داشت: ویژگی های تاریخی و جغرفیایی منحصر به فرد این سرزمین، عرصه را برای حضور جریان های فکری و معرفتی فراهم ساخته است.

دکتر آرام ضمن بررسی جریان های فکری و اسلامی حاکم بر جامعه مسلمان بوسنی، اظهار داشت: جریان فکری و فرهنگی سه کشور عربستان، ترکیه و ایران در این سرزمین تأثیرگذار بوده، به عنوان فعالان فرهنگی این دیار شناخته می شوند.

وی با بیان این که مسلمانان یوسنی حنفی مذهب بوده، به جریان تصوف نزدیک هستند، ابراز داشت: میلغان وهابی با حضور در میان جریان های اسلامی این کشور، با بهره گیری از ظرفیت مالی و روانی(به عنوان مهد ظهور اسلام)، حضوری پر رنگ در این کشور دارند.

رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی و هرزگوین با اشاره به این که فعالیت های افراطی جریان های وهابی در جنگ بوسنی، به عاملی برای تقدس زدایی از دفاع سرزمینی تبدیل شده است، ابراز داشت: حضور جریان های تندرو افراطی و جنایت هایی که تحت عنوان دین توسط این افراطیون وهابی در این سرزمین روی داد، در این منطقه اسلام را با چالش های جدی مواجه ساخته است.

سخنران این نشست علمی به برنامه های جریان وهابیت برای تأثیرگذاری حداکثری در بوسنی اشاره نمود و اذعان داشت: جریان های سلفی تکفیری فعالیت های گسترده ای را در بوسنی آغاز نموده، تصاد آشکار اعتقادات وهابی با آموزه های اصیل اسلامی، توان تأثیرگذاری سابق این نوع تفکر را در میان اکثر مسلمانان این سرزمین از دست داده است.

وی با اشاره به این که بعد ازحادثه 11 سپتامبر بستر برای فعالیت جریان های فکری و فرهنگی وهابی تنگ تر و عرصه برای حضور فکری و فرهنگی ایران و ترکیه فراهم تر شد، اظهار داشت: بعد از گذشت چند سال، ضعف توان اقتصادی بوسنی و هرزگوین، دولت این کشور را مجددا مجبور کرد تا به عربستان نزدیک شود.

 آرام  با بیان این که جریان فکری و فرهنگی عربستان در قالب تعلیمات وهابی از زمان جنگ 4 ساله آغاز و تا به امروز ادامه دارد، اذعان داشت: وهابیت در تمام ابعاد فکری و فرهنگی فعال شده، زمینه های مختلفی را برای حضور و فعالیت پایه ریزی نموده است.

رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی در ادامه به جریان فرهنگی دینی ترکیه در بوسنی و هرزگوین اشاره نمود و اظهار داشت: امپراتوری عثمانی عمیق ترین تأثیرات را در شاکله کلی جریان فکری و فرهنگی حاکم بر بوسنی ایجاد نموده است.

وی با بیان این که جریان های فکری و فرهنگی عربستان و ترکیه به صورت زمان بندی شده و با برنامه ریزی های بلند مدت حضور می یابند، خاطرنشان کرد: ترکیه در تأسیس نهادهای فرهنگی، این مراکز را مبتنی بر متمرکزسازی فعالیت فرهنگی با رویکرد تصمیم گیری واحد، مورد توجه قرار داده است.

دکتر آرام خاطرنشان کرد: ترکیه در زمینه های مختلف علمی ورود نموده، با راه اندازی دانشگاه ها و دانشکده های مختلف تأثیرات بنیادین و عمیقی را در نهاد فکری دانشجویان و قشر تحصیل کرده این کشور ایجاد نموده است.