به گزارش خبرگزاری «حوزه»، نوشتار حاضر برگفته از کتاب اخلاق 1 است که درسنامه اخلاق براي طلاب بوده و تقدیم حضور علاقمندان می گردد.

* راه هاى تحصيل ادب

الف) توجه به زشتى برخى امور

به حضرت عيسى (عليه السلام) گفتند: چه كسى تو را ادب كرد؟ حضرت فرمود: ما ادبنى احد، رايت قبح الجهل فجانبته/ كسي مرا ادب نكرد. من، زشتي جهل را ديدم و از آن پرهيز كردم.

همچنین اميرالمؤ منين على (عليه السلام) فرمود: كفاك مؤدبا لنفسك تجنب ما كرهته من غيرك/ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺏ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ, ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺧﻮﺵ ﻧﺪﺍﺭﻱ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ

لقمان را گفتند: ادب از كه آموختى؟ گفت: از بى ادبان؛ هر چه از ايشان در نظرم ناپسند آمدى از فعل آن پرهيز كردمى. مثلا بايد كم حرفى را از پر حرفان و بيهوده گويان الهام گرفت، بزرگوارى و كرامت نفس را از زشتى كار تنگ نظران و خسيس طبعان فرا گرفت. هيچ كس زشتى و بدى را دوست ندارد. اگر از زشتي هاى ديگران آموختيم كه به خوبي ها روى آوريم، استاد اخلاق ما در درون خودمان نهفته است .

اميرالمؤمنين على (عليه السلام) فرمود: اذا رايت فى غيرك خلقا ذميما فتجنب من نفسك امثاله/ هرگاه در ديگرى اخلاق ناپسندى را ديدى، بپرهيز كه آن گونه رفتار در خودت نباشد.

ب) بالا بردن علم و آگاهى

ادب از فهم سرشار و ادراك حقايق نشأت مى گيرد و بى ادبى از جهل و نادانى.

اميرالمؤ منين على (عليه السلام) فرمود: اذا زاد علم الرجل زاد ادبه/ چون دانش آدمي فزوني گيرد، ادبش افزون شود.

ج) همنشينى با عالمان و خوبان

حضرت على (عليه السلام) فرمود: جالس العلماء يزدد علمك و يحسن ادبك و تزك نفسك/ با علما معاشرت كن تا علمت زياد، ادبت نيكو و جانت پاك شود.

همنشينى با صالحان تأثير شگفتى در تهذيب نفس و تحصيل تقوا دارد.

امام سجاد (عليه السلام) فرمود: مجالس الصالحين داعيه الى الصلاح/ مجلس های شایستگان، دعوت کننده به سوی شایستگی است و آداب دانشمندان، فزونی در خرد است.

اصحاب حضرت عيسى (عليه السلام) از او پرسيدند: اى روح الله، با چه كسى همنشين شويم؟ فرمود: من يذكركم الله رويته و يزيد فى عملكم منطقه و يرغبكم فى الاخره عمله/ با کسي که ديدنش شما را به ياد خدا مي اندازد، گفتارش بر کردارتان افزايد و رفتار و عملش به آخرت ترغيبتان سازد».

متقابلا همنشينى با هواپرستان اثر سوء دارد.

منبع: کتاب اخلاق – ۱/ محمود اكبرى