به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، سیزدهمین گردهمایی روحانیون و مبلغین آلمان و هلند با «موضوع سیره اهل بیت (ع) در رسالت تبلیغی» در تاریخ ۱۴ مای ۲۰۱۸ در سالن کتابخانه مرکز اسلامی هامبورگ برگزار گردید.
در این گردهمايي یک روزه که همه ساله جهت تبادل نظر پیرامون مهمترین مباحث مربوط به تبلیغ و اولویت های کاری روحانیون و علمای شیعه در سطح منطقه تشکیل می گردد در مورد مباحث ذیل گفتگو و تبادل نظر گردید: سیره اهل بیت (ع) در رسالت تبلیغی، ضرورت توجه بیشتر به بحث وحدت میان مسلمانان و نیز دیالوگ بین ادیان، آسیب شناسی در بخش های آموزشی، ضرورتها و بایسته های تبلیغی در معرفی صحیح مذهب تشیع، برنامه ریزی برای ارتقاء تحصیلی روحانیون مقیم در اروپا، تبادل نظر در رابطه با فعالیت های تبلیغی روحانیون، اطلاع از مهمترین مسائل مربوط به اسلام در آلمان و کشورهای همجوار.
این اجلاس یک روزه با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید آغاز گردید و سپس جلسه با قرائت زیارت آل یاسین معطر گردید. در ادامه حجت الاسلام والمسلمین موسوی معاون مرکز اسلامی هامبورگ ضمن عرض خیر مقدم به میهمانان مطالبی را در رابطه با اهداف برگزاری این اجلاس ارائه نمودند.
در این همایش حجت الاسلام والمسلمین رمضانی، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ در بخشی از سخنان خویش ضمن تشکر و قدردانی از حضور روحانیون در این اجلاس، بررسی و تبادل نظر در مورد مسائل مربوط به مسلمانان حوزه آلمان و اروپا را یکی از مزایای این نوع گردهمایی ها اشاره نموده و افزود: در این جلسات که روحانیون و مبلّغین دینی گرد هم می آیند فرصتی پیش می آید تا به اهمّ مسائل روز مربوط به مسلمانان در اروپا و نیز جهان اسلام پرداخته شود و در مورد آن بحث و گفتگو و تبادل نظر شود. مسائلی مانند قانون منع حجاب برای دختران مسلمان سنین 10 تا 14 سال که اخیرا در آلمان و برخی از کشورهای همجوار مطرح شده است. همچنین مسائل دنیای اسلام مانند بی مهری هایی که نسبت به مسلمانان در برخی از کشورها مانند میانمار، بحرین، یمن و ... صورت می گیرد. در این نوع همایش ها باید از سوی جمع نسبت به مسائل مربوط به مسلمانان موضع گیری شود.
رئیس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه در بخش دیگری از سخنان خویش با اشاره به آیات قرآن کریم یکی از وظایف مبلّغین دینی را فهم دقیق و صحیح دین و ارائه صحیح آن به جامعه بیان نموده و افزود: امروزه بحث خطابهء یک طرفه و مونولوگ کافی نیست و مبلغین باید برای پاسخگویی به سوالات مخاطبین علی الخصوص نسل جوان که روز به روز سوالات بیشتری در ذهن آنها شکل می گیرد، وقت بیشتری بگذارند. مناسب است برخی از جلسات به صورت پرسش و پاسخ و دیالوگی برگزار شود تا به شبهات پاسخ داده شود.
یکی از مسائل مهم ایجاد نگاه جامع و دقیق به دین برای مخاطبان از هر طیفی می باشد. همه بشریت اعم از عوام و خواص مخاطبان انبیاء الهی هستند و دین برای یک طیف خاصی نیست. این مسئولیت بر عهده انبیاء الهی، پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم بوده است و امروزه نیز این مسئولیت بر عهده مراجع دینی و روحانیون و مبلّغین می باشد که باید به این رسالت و وظیفه دینی خویش به نحو احسن عمل کنند. خداوند در قرآن کریم می فرماید: « وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ » « و ما قرآن را برای وعظ و اندرز بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟ » این آیه در سوره مبارکه قمر چهار بار تکرار شده است. مفهوم این آیه این نیست که هر کسی می تواند قرآن را خوب بفهمد و تفسیر کند. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل این آیه اینگونه بیان می کند: اینکه ما قرآن را آسان گردانیدیم این در حقیقت یعنی القاء و ارائه به گونه ای باشد که فهم مقاصد آن برای عوام و خواص آسان باشد و با افهام ساده و عمیق هر دو بتوانند آیات را درک کنند.
خداوند در آیات دیگری در قرآن کریم می فرماید: « فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ » « و ما این قرآن را (با این آیات وعد و وعید با بیان فصیح) به زبان تو آسان کردیم تا مگر خلقان متذکر (حقایق آن) شوند. » و « فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنذِرَ بِهِ قَوْمًا لُّدًّا» « ما حقایق این قرآن را بی تردید به زبان تو سهل و آسان کردیم تا به آن اهل تقوا را بشارت دهی و معاندان لجوج را بترسانی. » .
خداوند در این آیات خطاب به پیامبرش می فرماید که قرآن را به زبان تو آسان و ساده می کنیم و لذا امروزه علماء که ورثه انبیا هستند این وظیفه را بعد از پیامبر به عهده دارند. تبلیغ دین و تفهیم و تعلیم قرآن باید از طریق زبان مفسر قرآن باشد. برای القاء نگاه درست نسبت به دین برای مخاطبین لازم است ابتدا نگاه خودمان به دین شفاف باشد و فهم ما مستقیم باشد نه فهم انحرافی، افراطی و تفریطی. دین اسلام دین اخلاق در همه زمینه ها است. مثلا در خصوص تعامل با مردم، دستور اسلام مدارا و حبّ و انسانیت است که اینها باید ابتدا در شخصیت خود روحانی و مبلّغ نهادینه شود. بخشی از مخاطبان روحانیون جوانان هستند که در اروپا با این فرهنگ بزرگ شده اند. بخشی از مخاطبان شیعیان، بخشی اهل سنت و بخشی عالمان مسیحی و پیروان دین مسیحیت و ادیان دیگر می باشند که با هر کدام از اینها برای ارائه مفاهیم دینی باید به طور خاص ارتباط برقرار نمود.
ما با دانشگاه سوربن فرانسه 7 سال برنامه های دیالوگ داشتیم با شورای کاردینال و .. و بعد از 5 سال جلسات دیالوگی، در یکی از جلسات که در کتابخانه مرکز برگزار گردید، اذعان داشتند که شیعه امروز پاسخگوی پرسشهای بشری است. فرهنگ شیعه امروزه با راهبرد عقلانیت و معنویت فاتح میدان های علمی و فرهنگی است. ما قرآن کریم را داریم که مخاطب آن عقل و فطرت است. نهج البلاغه و نهج الفصاحه را داریم. قرآن کریم هیچ موقع زمان مند نیست چرا که مخاطب آن عقل و فطرت است و حدود 300 آیه در آن در رابطه با تعقل و تفکر و تدبّر است.
یکی از وظایف مبلّغ دین معرفی اسلام ناب به عنوان یک مجموعه به هم پیوسته است. حضرت امیرالمومنین (ع) فرمودند: «علیکم بالدرایات لا بالروایات همة السفهاء الروایة و همة العلماء الدرایة» یعنی اینکه فقط حدیث نخوانید و به بررسی و اهمیت حدیث بپردازید. مبلغ و روحانی باید به نقل قطعیات از اسلام بپردازد نه ظنیات. اینکه انسان هر چیزی را بدون اینکه درک کند نقل کند کار درستی نیست و در ذهن مخاطب ایجاد شبهه و مشکل می کند.
امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ در بخش دیگری از سخنانشان به سهله و سمحه بودن دین اشاره کرد و افزود: باید در ذهن مخاطب سادگی شریعت جا بیفتد چرا که بعضی این را در ذهن مردم القا کردند که اسلام دین زحمت و قهر و وحشت است. پیامبر (ص) وقتی امام علی (ع) و جناب معاذ را به یمن اعزام کردند ۴ مورد را در مسیر تبلیغ و معرفی دین به مردم سفارش کردند اینکه: بشارت بدهید، از خودتان مرانید، ساده بگیرید و سختگیری نکنید.« انطلقا، فبشرا و لا تنفرا و بشرا ولا تعسرا»
اسلام دین صلح است، آشتی با خود، آشتی با دیگران و آشتی با خدا. برخی بحث اسلام رحمانی را مطرح می کنند، این که اسلام دین صلح و رحمت است به این معنا نیست که در مقابل ظلم و ستم مقابله نشود. اگر بخواهیم با اسلام رحمانی لیبرالیسم را ترویج کنیم درست نیست. ما باید هم با اسلام لیبرالیسم که بخواهد شریعت را از بین ببرد مقابله کنیم و هم با تحجر و افراطی گری.
وی در بخش دیگری از سخنان خویش از وحدت به عنوان یکی از راهبردهای مهم جامعه اسلامی یاد کرد و افزود: وحدت میان مسلمانان یکی از مسائل مهم جامعه اسلامی به شمار می رود. برخی مشی عملی شان با نگاه کلامی شان سازگار نیست. به عنوان مثال امام زمان (عج) را امام انس و جان می دانند ولی در مشی عملی مصادره می کنند و آن حضرت را منحصر به شیعیان می دانند. نگاه شیعیان نسبت به امام زمان (عج) یک نگاه خاص است و جایگاه ویژه ای را برای آن حضرت قائل هستند. و معتقدند آن حضرت دارای جایگاه عصمت، علم لدنی و ... می باشند. اما از سوی دیگر باید در نظر داشت که امام زمان (عج) امام همه مسلمانان و همه بشریت است. برخی می گویند امام زمان (عج) ظهور می کند تا شیعیان را نجات دهد در حالیکه با استناد به آیات قرآن، آن حضرت برای نجات مستضعفین و بشریت از ظلم و ستم ظهور می کند. « وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ» « و ما اراده داشتیم که بر آن طایفه ضعیف و ذلیل کرده شده در آن سرزمین منّت گذارده و آنها را پیشوایان (خلق) قرار دهیم و وارث (ملک و جاه فرعونیان) گردانیم.» هر کس به اندازه ظرفیت و قابلیتش از وجود امام (ع) بهره می برد و ممکن است یک غیر شیعه بواسطه ظرفیت های وجودی بهره بیشتری از یک شیعه از وجود امام (ع) ببرد.
وی در بخش دیگری از سخنانشان به ماه رمضان و فلسفه روزه اشاره کرد و افزود: روزه تمرین اخلاص است و علاوه بر ابعاد معنوی، ابعاد اجتماعی گسترده ای را مانند برابری فقیر و غنی در روزه دارد.
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین ترابی مدیر حوزه علمیه هامبورگ با توجه به کارکرد دین در زندگی انسانها و فایده علم دین در بطن زندگی مردم، اشاره کرد. وی همچنین افزود: اگر علما و روحانیون در منطقه شان، جوانان مستعد و علاقمندی را برای تحصیل علوم دینی شناسایی کردند به حوزه علمیه هامبورگ معرفی نمایند.
مدیر آکادمی اسلامی هامبورگ همچنین به ارائه گزارشی از فعالیت های فعلی حوزه علمیه هامبورگ پرداخت و همچنین گزارش مختصری از همایش طلاب آلمانی زبان در قم و طلاب حوزه علمیه هامبورگ در قم ارائه داد.
سپس روحانیون حاضر در جلسه به تبادل نظر در خصوص سیره اهل بیت (ع) در رسالت تبلیغی پرداختند و در پایان بیانیه ی پایانی این همایش در ده ماده به شرح ذیل تنظیم گردید:
بسمه تعالی
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ (الاحزاب ۳۹)
ماه رمضان [همان ماه ] است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [كتابى ] كه مردم را راهبر، و [متضمّن ] دلايل آشكار هدايت، و [ميزان ] تشخيص حق از باطل است.
بیانیه پایانی گردهمایی روحانیون و مبلّغین منطقه آلمان و هلند
در آستانه ماه مبارک رمضان 1439 (14 مای 2018)
ماه رمضان ماه خدا با ظرفیتی جهانی، فرا مذهبی و فرادینی برای بازآموزی و تجربه آموزههای اصیل انسانی و الهی همچون معنویت، اخلاق، صلح و زندگی مسالمت آمیز با بندگان خداست.
در روزهای پایانی ماه شعبان که یادآور میلاد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است و در آستانه ماه مبارک رمضان، ما روحانیون مکتب اهل البیت علیهم السلام در منطقه آلمان و هلند بار دگر گرد هم آمدیم تا با تبادل نظر در مورد این فراز از تقویم قویم اسلامی، عموم مسلمانان به ویژه جوانان عزیز را به حضور گسترده و در مراسمات مربوطه در طول ماه مبارک به ویژه نمازهای جماعت و جمعه و جلسات قرائت قرآن و آموختن معارف دعوت نماییم و بر وظیفه ذاتی روحانیت در راستای آگاهی بخشی دینی و بازسازی معنوی و اخلاقی و توجّه به نقش تربیتی علمای دین به ویژه نسبت به نسل جوان مسلمان اروپایی تأکید نماییم؛ چرا که معتقدیم امروز در سرزمین غرب، ضرورت رساندن پیام انبیاء و استمرار جریان امامت و ولایت در گستره زمین و زمان برای معرفت و شناخت صحیح و عمیق بر عهدهی روحانیت اصیل اسلام است.
لذا بدین وسیله اعلام می داریم:
1ـ در باور ما اسلام دین رحمت، محبّت،معرفت، معنویت، اخلاق، عقلانیت، اعتدال، مدارا، خدمت، مقاومت و استقامت است و معرّفی عالمانهی دین حنیف به دور از هر گونه افراط و تفریط به زبان ها و بیان های مختلف و از زوایای گوناگون برای مسلمانان و غیر مسلمانان همواره یک اولویت است. به یقین، تبیین دیدگاه های صحیح و عقلانی قرآن و اهل البیت علیهم السلام از یک سو و نقد دیدگاه های انحرافی و جریان های تکفیری و جهادی و نیز نقد جریان غلوّ و تحریف از سوی دیگر، از اهم روشنگریهاست.
2ـ پیام ماه رمضان پیامی جهانی است چه این که مأموریت و نقش پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله به تعبیر قرآن کریم «رحمت برای جهانیان» خوانده شده است. لذا از همه مسلمانان خاص پیروان اهل البیت علیهم السلام می خواهیم با اقتدا و تأسی به این آموزه قرآنی تلاش کنند ظهوربخش و بروزگر ویژگی رحمت برای همه انسان ها از اقوام و ادیان و فرهنگ های مختلف باشند که به نوعی با آنها در ارتباط هستند.
3ـ تبلیغات مسموم و ناجوانمردانه برخی رسانه ها در راستای اسلام ستیزی و انتشار موج اسلام هراسی و نیز مسلمان گریزی برخی از احزاب در یک نظام اجتماعی آزاد و باز، از نظر ما فاقد توجیه و ناهمگن با شعارهای اساسی جامعه مدرن می باشد. از این رو همچون گذشته تاکید می کنیم جامعه اروپایی باید بر عزّت انسانی و دینی مسلمانان صحّه گذارد چرا که بی شک حضور مفید و مؤثر و سازنده مسلمانان در اروپا یک حقیقت و یک فرصت تاریخی ارزشمند برای این قاره است و برقراری تعامل صحیح دولتها با مراکز اسلامی، کمک بزرگی به برقراری امنیت و نشاط اجتماعی در جامعه خواهد بود.
4ـ تلاش برای اعمال محدودیت علیه مسلمانان و به ویژه در خصوص طرح ممنوعیت پوشش اسلامی دختران ده تا چهارده سال که با اظهار نظرهای غیرتخصّصی در مسائل دینی همراه بود، حرکتی مشکوک در راستای عزت شکنی از مسلمانان تداعی کننده روزگار تفتیش عقاید و تبعیض دینی تلقی می شود که به صورت زیرکانه دنبال می گردد و از چشم بصیر مسلمانان و علمای اسلام دور نیست. لذا این موضع را قاطعانه اعلام می داریم که حجاب برای دختران مسلمان یک تکلیف دینی است که کسی حق سلب این انتخاب را از آنان ندارد.
5- آموزش و تربیت نیروهای متخصص جوان در طراز جهانی از اولویت ها و ضرورت های جامعه اسلامی اروپاست که برنامه ریزی های مرکز اسلامی هامبورگ به عنوان دیرپاترین مرکز اسلامی اروپا و آکادمی اسلامی آلمان به مثابه بازوان علمی آن در این راستا امید بخش و بشارت آمیز می باشد. لذا بر خود لازم می شمریم هر گونه حمایت معنوی را برای به ثمر نشستن این نهال علمی مبذول داریم تا اسلام راستین به زبان منطقه ای به دنیا شناسانده شود.
6ـ از آنجا که معتقدیم ادیان به عنوان لنگر ثبات و آرمش دنیا و مرکز ثقل تفاهم و تعامل و گفتگو بین فرهنگ ها هستند، نگرانی خود را از رفتارهای اعتماد شکن در گفتگوهای چند جانبه بین المللی اعلام نموده از نظام های سیاسی بین المللی و قدرت های بزرگ می خواهیم با احترام گذاشتن به پیمان ها و قرارداها زمینه اعتماد و گفتگوی شرافتمندانه برای حاکمیت صلح جهانی را فراهم سازند؛ چرا که نقض یکجانبه عهدنامه ها دیوار اعتماد بین طرفین را فرو خواهد ریخت و با ناامنی در سطح جهان دامن خواهد زد.
7ـ فلسطین و بیت المقدس قلب جهان اسلام و مرکز تعامل اعم از مسلمان، یهودی و مسیحی است و برای هزار اندی ساکنان آن غیره کنار زندگی کردند و مشکلی با نداشتند. تداوم که به طور روزانه نقض بین و محکومیت مورد سکوت، تأیید و یا حتی حمایت قرار می گیرد جهان را شرایط ای قرار داده است؛ به گونه ای که تأیید هر گونه اقدام نسنجیده در آن منطقه موجب جریحه دار شدن احساسات دینی میلیارها مسلمان و مسیحی بوده و توازن و آرامش در منطقه را از بین خواهد برد. لذا از دول اروپایی خصوصا آلمان و هلند می خواهیم به نقش تاریخی و مثبت خود در این زمینه در حد توان عمل نما یند و با تعاملات معقول در حوزه های ارتباطی خود، مانع از تداوم خونریزی ها، جنگ و رنج انسان ها در منطقه گردند.
8ـ امامت و ولایت در ساختار اجتماعی اسلام امان امت و مایه نظام ملّت اسلام است و لذا بر اساس تأکید مراجع معظم تقلید، باید به مراسمات ماه مبارک رمضان و اعلام اوقات شرعی و حلول ماه مبارک و ماه شوال به عنوان الگو و زمینه ای برای تقویت وحدت بین امتّ اسلام نگریسته شود. از این رو هر نوع عمل تفرقه افکنانه با استناد به اختلاف مبانی و فتاوا و هر گونه اختلاف افکنی و دامن زدن به نزاع های مذهبی و اختلافات سلیقهای، پروژهای با مدیریت پنهان دشمنان اسلام و بدخواهان مسلمین تلقی می شود که باید در برابر آن هوشیارانه عمل نمود.
9ـ از آنجا که حفظ حقوق شهروندی عموم ملّت به ویژه علمای اسلام و شؤونات آنان در هر جای عالم که زندگی کنند بر عهده دولت های آن منطقه است، بار دیگر مراتب تأسف و اعتراض شدید خود را نسبت به ظلم و ستم حاکمان بحرین، عربستان و میانمار اعلام داشته و بر لزوم احقاق حقوق شهروندی عالمان بزرگوار جناب آیت الله شیخ عیسی قاسم و شیخ زکزاکی پای می فشریم و از مراکز حقوق بشری می خواهیم سلامت و آزادی این بزرگان را تضمین نمایند.
10ـ مرجعیت شیعه ضامن عقلانیت، معنویت و اعتدال در امر مهم دین است و از این رو بر تبعیت خود از مراجع معظم تقلید و در رأس آن مقام منیع ولایت تاکید می ورزیم، چنان که مراتب تقدیر خود را از مرکز اسلامی هامبورگ به عنوان مرکز دیرپای شیعه در قلب اروپای مرکزی، به ویژه امام و مدیر محترم مرکز اسلامی هامبورگ که بار دیگر زمینه این گردهمایی را فراهم ساختند اعلام می نماییم.
والسلام علیکم ورحمة الله و برکاته
