به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 217 سوره بقره پرداخته است.
* آيه
يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَ صَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا يَزَالُونَ يُقَتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَعُواْ وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَلُهُمْ فِى الْدُّنْيَا وَ الْأَخِرَةِ وَ أُولَئِكَ أَصْحَبُ الْنَّارِ هُمْ فِيهَا خَلِدُونَ
* ترجمه
(اى پیامبر!) از تو درباره ى جنگ در ماه حرام سؤال مى كنند، بگو: جنگ در آن ماه ها (ذىالقعدة، ذىالحجة، محرم و رجب، گناهى) بزرگ است، ولى بازداشتن (مردم) از راه خدا و كفر ورزیدن به او و (بازداشتن مردم از) مسجدالحرام و اخراج ساكنانش از آنجا، (گناهش) نزد خداوند بزرگتر است. (زیرا ایجاد) فتنه، از قتل بالاتر است. (مشركان) پیوسته با شما مى جنگند، تا اگر بتوانند شما را از دینتان برگردانند، و هر كس از شما كه از دینش برگردد و در حال كفر بمیرد، اعمال آنان در دنیا و آخرت تباه مى شود و آنان اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود.
* نکته ها
مراد از كلمه «فتنه» در آیه، شرك، شكنجه، امتحان و بلوى است.
در تفاسیر شیعه و سنى آمده است: رسول اكرم صلى الله علیه وآله شخصى را به نام عبداللّه بن جحش به همراه هشت نفر با نامه اى براى كسب اطلاعات از كفّار و مشركین فرستاد، امّا بعد از ملاقات، درگیرى پیش آمد و در این بین رئیس گروه مقابل كشته شد و دو نفر از آنان به اسارت درآمده و اموالشان مصادره گردید.
این حادثه در اوّل ماه رجب كه از ماه هاى حرام است [625] واقع شده بود، در حالى كه این گروه گمان كرده بودند كه آخر جمادى الثانى است، نه اوّل رجب. به هر حال این قتال اشتباهاً در اوّل رجب صورت گرفت و كفّار این موضوع را دستاویز قرار داده و شایع كردند كه مسلمانان احترام ماه هاى حرام را نگه نمى دارند.
در برابر این تبلیغات دشمنان، قرآن جواب مى دهد كه گرچه جنگ در ماه حرام واقع شده، ولى این قتال به اشتباه از سوى مسلمانان صورت گرفته است، در حالى كه شما مشركان به عمد مرتكب گناهانى شده اید كه مجازات آنها به مراتب از قتال در ماه حرام بیشتر است. بنابراین شما با داشتن سابقه ى آن همه جنایت و رسوایى و ارتكاب گناهان بزرگ، نباید این عمل اشتباه را دستاویز قرار دهید.
حبط عمل مرتد در دنیا، به این است كه از فوائد اسلام محروم مى شود. زیرا كیفر او، جدایى از همسر مسلمان، محرومیّت از ارث، قطع رابطه با مسلمانان، خروج از حمایت اسلام و در نهایت قتل است.
و حبط عمل او در آخرت، محو تمام كارهاى خیر اوست. «حبطت اعمالهم فى الدنیا والاخرة» (*)
* پيام ها
1- به شبهات، پاسخ مناسب بدهید. «یسئلونك... قل»
2- مسجد الحرام و اهل آن، احترام ویژه دارند. «المسجد الحرام واخراج اهله منه اكبر»
3- تعیین اهمیّت گناهان، به دست خداوند است. «اخراج اهله منه اكبر، الفتنة اكبر...»
4- سلب امنیّت، مهمّ تر از قتل است. «والفتنة اكبر من القتل»
5 - لازم است آرزوها، هدف ها و تلاش هاى دشمن خود را بشناسیم. «ولایزالون یقاتلونكم حتّى یردّوكم عن دینكم»
6- هجوم دشمن، توجیه كننده ى كفر و ارتداد شما نیست. «ولایزالون یقاتلونكم... ومن یرتدد منكم...»
7- دشمنان، همواره در كمین هستند و ارتداد و كفر و پشت كردن به دینتان را مى خواهند و به غیر آن راضى نمى شوند. آنها دنبال پیروزى موقت نیستند، بلكه مى خواهند فرهنگ و مكتب شما را از بین ببرند. «حتى یردّوكم عن دینكم»
8 - حسن عاقبت، ملاك ارزش است. چه بسا مسلمانانى كه كافر مرده اند. «فیمت و هو كافر»
9- ارتداد، داراى آثار دنیوى و اخروى است. «مَن یرتدد منكم... حبطت اعمالهم فىالدنیا و الاخرة»
10- ارتداد، مایه ى حبط كارهاى نیك است. «من یرتدد... حبطت اعمالهم»
11- ارزش ایمان و عقیده تا جایى است كه اگر ایمان رفت، اعمال صالح نیز حبط مى شود. «مَن یرتدد منكم... حبطت اعمالهم»
*) از سنّت هاى ابراهیمى رایج در میان عرب قبل از اسلام، احترام گذاشتن به چهار ماه رجب، ذىالقعده، ذىالحجّه و محرم بود كه در این ماه ها، به هیچ جنگ و قتالى نمى پرداختند. اسلام نیز این سنّت را امضا كرد و قتال و درگیرى در این ماه ها را تحریم نمود.
