به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت الله مؤمن پیش از ظهر امروز در جمع کارآموزان قوه قضائیه که در مجمتع آموزشی قوه قضائیه در قم برگزار شد، به موضع آداب و اخلاق قضاء اشاره کرد و گفت: در روایتی امام باقر(ع) فرمودند« اگر دو نفر با هم نزاع پیدا کردند، باید قاضی شیعه بین آنها قضاوت کند و او کسی باشد که اهل فهم در روایات و مجتهد باشد و اگر این چنین شخصی حکم کرده باشد و حکم او را قبول  نکرده باشند، در حقیقت حکم خدا را رد کرده اند و این در حد شرک به خدا است».

عضو جامعه مدرسین حوزه  علمیه قم افزود: این معنایش این است که این فرد از طرف منِ امام باقر(ع) حاکم بر مردم است و این دلیل بر قضاء و قضاوت است.

عضو شورای نگهبان اظهار داشت: در روایت دیگر امام صادق(ع) فرمودند« اگر بین مردم اختلاف افتاد یک نفر را بین  خود حکم قراردهید و حرف او را بپذیرید و این روایت دلیل بر اهمیت جایگاه  قضاوت است.

عضو خبرگان رهبری عنوان کرد: در زمان فعلی هم شیعه معتقد است، «ولی فقیه»، همان اختیارات اهل بیت(ع) در کشور اسلامی  را برعهده دارد و ایشان می تواند افرادی برای قضاوت منصوب کند و این مسئله اهمیت جایگاه قوه قضاییه را نشان می دهد.

آیت الله مؤمن گفت: در میان فقاء بحث است، آیا قاضی باید مجتهد باشد یا نه. یا  اگر مجتهد نباشد، بلکه مقلّد باشد، آن هم می تواند قاضی باشدیا نه. امام راحل اجتهاد قاضی را شرط می دانند.

عضو جامعه مدرسین حوزه افزود: اما قضاتی که مجتهد نیستند چه باید کرد؟ در سال 57 ابتدا تلاش می کردیم افراد مورد اعتماد و مسلط به احکام را شناسایی کنیم و به عنوان قاضی به دادگاه های انقلاب بفرستیم و بعدها آموزش هایی هم داده شد. در آن سال این کار را که شروع کردیم، کارها خیلی خوب پیش رفت.

عضو شورای نگهبان اظهار داشت: بعد از این قضیه به محضر امام راحل رسیدیم و نظر خودشان را که قاضی باید مجتهد باشد را مطرح کردیم و راه حل خواستیم و  با صحبت هایی که از اوضاع جامعه آن روز و از نیاز جامعه به قاضی کردیم؛ ایشان بالاخره موافقت کردند که قضات مورد اعتماد برای دادگاه های انقلاب پذیرفته شوند و این کار هم تا کنون ادامه پیدا کرده است.

عضو خبرگان رهبری بابیان اینکه درسال 62 از سوی امام راحل به عنوان فقیه شورای نگهبان علی رغم مخالفتم انتخاب شدم افزود: امام راحل هم اصرار به این قضیه داشتند و از زمانی که شروع کردم هر سالی خواستم استعفاء دهم، ولی از آن زمان بیش از 30 سال گذشته و هر سالی ابلاغیه ام  به وسیله رهبرانقلاب در شورای نگهبان تأیید شد.

آیت الله مؤمن گفت: امام راحل معتقد بودند در حال حاضر جامعه به فقیه نیاز دارد و به بنده خطاب کردند، جایگاه خدمت شما در شورای نگهبان است و این مکان به شما نیاز دارد و الان وظیفه است در این جایگاه بمانید.

عضو خبرگان رهبری عنوان کرد: در کیفیت بررسی حکم، باید عین آنچیزی که در شرع است، باشد و اگر غیر این باشد حکم غیر مشروع است. بنابراین قاضی باید درحکم براساس فتوای ولی فقیه عمل کند. درگذشته این گونه عمل می شد الان هم این گونه است و اگر مواردی اختلاف باشد در مجلس، قانون یا تبصره ای زده خواهد شد.

وی افزود: در شرایط کنونی قضاوت امر کفایی است و اگر در کشور قاضی نباشد، قضاوت واجب عینی می شود. درسال که 800 نفر وارد قوه قضاییه می شوند، لازم است این قضات احکام دادرسی را بدانند.

رسالت حوزویان برای امر قضاوت بسیار سنگین  است

عضو شورای نگهبان عنوان کرد: الان 27 درصد قضات از حوزه علمیه هستند، اگر مابقی شرایط قوه قضائیه را نداشته باشند و بخواهند حکم کنند، چه باید کرد. این چه باید کرد، یعنی رسالت حوزویان برای امر قضاوت بسیار سنگین  است.

آیت الله مؤمن افزود: در شرایط کنونی کسانی که می توانند قضاوت کنند، حضورشان برای قضاوت لازم است. فقهای شورای نگهبان معتقدند که قاضی لازم است اجرای حکم احکام شرعی را به خوبی بداند تا بتواند رأی صادر کند.

عضو  جامعه مدرسین حوزه افزود: امام راحل معتقد بودند، وقتی قاضیِ مجتهد نداریم، اما برای کسانی که می توانند قضاوت کنند، امر بر  آنها لازم است.

40/313