معصومه نصیری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه بابیان اینکه امروز رسانه‌ها تک کارکردی نیستند و باید در کنار وظایف ذاتی خود به‌عنوان بازوی مهم به تحقق سیاست‌های کلان کشور نیز یاری رسانند، اظهار داشت: بی‌شک در کنار راهبردهای کلان در حوزه‌های مختلف، سیاست افزایش جمعیت در قالب فرهنگ‌سازی و تغییر گفتمان جامعه از کاهش جمعیت به افزایش جمعیت توسط رسانه‌ها قابل تحقق است.

وی بابیان اینکه فاکتور "جمعیت" به‌عنوان یکی از شاخص‌های مؤثر در قدرت و توسعه‌یافتگی کشورها می‌بایست همواره موردتوجه و تأکید قرار گیرد، تصریح کرد: متأسفانه امروز در کنار برخی بی‌برنامگی‌های اقتصادی، شاهد بازنمایی فرهنگی و رسانه‌ای متناقض و غیرهمسو با سیاست‌های افزایش جمعیت هستیم.

این مدرس دانشگاه همچنین گفت: در کنار برخی سیاست تحدید موالید در کشور، برخی اقدامات فرهنگی و اجتماعی موجب تغییر اساسی بینش، نگرش و رفتار خانواده‌ها در زمینه فرزند آوری شده، ضمن آن‌که بازنمایی و کلیشه‌ رسانه‌ای زن و مادر در تولیدات رسانه‌ای طی این سال‌ها نیز به تحکیم این نگرش یاری رسانده است.

وی افزود: امروز تنوع و تعدد رسانه‌ و محتوای آن سبب شده نگاه زنان به نقش مادری و همسری‌شان تغییراتی جدی داشته باشد. هویت مادری امروز با جابجایی ارزش‌ها، خلق هویت‌ها و نقش‌های جدید و ...شرایطی را رقم زده که برخی زنان دیگر مادر بودن را هویت مطلوب خود ندانند و به سمت همان هویت‌های جدید برساخته رسانه‌ای گرایش پیدا کنند.

عضو هیئت‌مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران ادامه داد: رسانه‌های نوین با ایجاد سبک‌های جدید زندگی و کلیشه‌های متفاوت از زیبایی و بدن و رواج الگوهای جدید زیبایی و جذابیت، سبب شده‌اند بیم از بین رفتن این زیبایی بر روی میل به باردارشدن زنان اثر بگذارد.

وی همچنین با اشاره به شش راهبرد مندرج در ماده ۲ راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزه‌های اسلامی و اقتضائات راهبردی کشور، تحقق برخی از این راهبردها را کاملاً وابسته و متأثر از سیاست‌های رسانه‌ای دانست و گفت: بر اساس این راهبردها فرهنگ‌سازی برای دستیابی به جمعیت مطلوب و اصلاح بینش و نگرش مسئولان و مردم نسبت به پیامدهای منفی کاهش باروری، تدوین الگوی سبک زندگی و ترویج آن به‌ویژه فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و اشتغال زنان متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به‌منظور ایفای هرچه کامل‌تر نقش مادری و همسری، گفتمان سازی و ترویج فواید فرزند آوری و تبیین آثار منفی کاهش نرخ باروری، با رعایت شرایط و مقتضیات راهبردی از مسائلی است که باید محقق شود و رسانه در کنار سیاست‌گذاران به تحقق آن کمک خواهد کرد.

نصیری همچنین تأکید کرد: البته گفتمان سازی اساساً امری یک‌باره و دفعی نیست و باید به‌عنوان مقوله‌ای فرایندی به آن نگریست، چه آن‌که فرهنگی که متأثر از هجمه رسانه‌ای از یک‌سو و بر اساس اعلام رسمی مراکز مسئول کشور در فیلم‌های تولید داخل به بدترین شکل ممکن ارائه رسانه‌ای می‌شود، یک‌شبه از بین نرفته که یک‌شبه و با یک یا چند اقدام بازگردد.

وی با اشاره به گزارش تحلیلی مرکز بررسی‌های استراتژیک  ریاست‌جمهوری درباره «تصویر ایران در سینمای ایران» که از بررسی فیلم‌های جشنواره فجر دو سال پیش استخراج شده است، افزود: تصویر زن در عموم فیلم‌های جشنواره سی و ششم، تصویر افرادی پرخاشگر و عصبانی است. دختران نیز در چارچوب‌های مردسالارانه، قربانیِ «غرور، تعصب، کامیابی و جبران ناکامی مردان» تصویر شده‌اند. به لحاظ پذیرش نقش، مفهوم «مادری» در زنان تصویر شده بسیار کمرنگ است، یا اساساً مسئله خانواده با «غیاب‌ها» معنا یافته و در هیچ فیلمی «خانواده‌ای کامل» و «به‌سامان» تصویر نمی‌شود. این نکته به معنای «اجبار به» تصویرکردن شعاری خانواده‌های آرمانی و کامل نیست.

این مدرس و پژوهشگر رسانه همچنین ادامه داد: با این تصویر ترسیم‌شده از خانواده و زن در تولیدات رسانه‌ای و هم‌افزایی پررنگ با جریان فرهنگی ضد ایرانی ـ اسلامی و خلق سبک‌های جدید زندگی آیا می‌توان موضوع مهم و استراتژیکی همچون تبلیغ سیاست‌های فرزند آوری و افزایش جمعیت را انتظار داشت؟

عضو هیئت‌مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران در خاتمه در بیان راهکارهای غلبه بر این شرایط ابراز داشت: قاعدتاً موضوع بازنگری در وضعیت موجود درباره افزایش جمعیت تک عاملی نیست؛ به این معنا که در کنار تمام سیاست‌های تدوین‌شده پیشین و آنچه در دست اقدام است، اقناع افکار عمومی و جریان سازی برای تحقق این مهم دارای اهمیت است و لذا داشتن پیوست رسانه‌ای جامع برای سیاست‌های ترسیمی افزایش جمعیت ضرورتی غیرقابل‌انکار است.

۳۱۳/۸