به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، طلاب و تلاشگران دانش پژوه این روز ها در کنار شیوع ویروس کرونا و مشکلات مترتب آن در فضای علمی حوزه ها، دانشگاه ها و دیگر مراکز علمی، در گیر و دار امتحانات شفاهی تابستانی حوزه هستند؛ شاید عبارت امتحان شفاهی برای کسی که با حوزه و یا طلبه ها ارتباطی ندارد واژه نام آشنایی نباشد، اما برای طلبه های حوزه علمیه که بارها آن را در زندگی طلبگی تجربه می کنند، واژه ای کاملاً حیاتی و تاحدودی نگران کننده است.

اراده علمی دانش پژوهان؛ شرط موفقیت و تعالی در مسیر

پیگیری دانش و علم آموزی چه از جنس تجربی و چه انسانی اش، همواره نیازمند اراده علمی دانش پژوه است؛ البته در این میان نباید از نقش استاد و نظام آموزشی غافل ماند، دانش پژوه در صورتی می تواند به اهداف علمی خود دست یابد که نه تنها باید به ظرفیت های خود نگاه کند، بلکه  می بایست  به نیاز ها و شرائط آن نظام آموزشی  که  می خواهد در آن به تحصیل بپردازد، توجه داشته و حتی خاستگاه  علمی و آموزشی را واکاوی کند.

حوزه های علمیه به عنوان مهمترین مرکز تعلیم و تعلم دین و تفقه دانش پژوهان، از مراکز تاریخی ترویج و گسترش علم دین هستند و امروز هنگامی که به کهن ترین دستگاه علمی  کشور می نگریم می بینیم نه تنها فقیه پرورش داده؛ بلکه ترویج دهنده علوم دیگری همچون نجوم و طب نیز بوده اند؛ در هر حال اکنون حوزه علمیه با شکل سنتی اش، محل پرورش عالمان و متفکران دروس دینی همچون فقه، اصول، تفسیر، فلسفه و کلام اسلامی  است؛ از سنت های دیرین این نظام آموزشی کهن «مباحثه» بعد از درس ومطالعه قبل از دریافت درس جدید است. با اندکی نگاه درمییابیم این سنت که محل تبیین، تشریح و تثبیت دروس دینی است، امروزه از سوی طالبان سطوح بالاتر حوزه در حال رشد و بالندگی است که  نتیجه اش آن می شود که این  همت وتلاش ، سنت دیگر حوزه را نیز تقویت  کرده آن هم «امتحانات شفاهی» است که گذرگاه ارتقای طلاب به سطوح بالاتر و سنگ محکی برای اندوخته های دانش پژوهان است.

علاوه بر برگزاری امتحان شفاهی و کتبی در دوران های مختلف در قبل از انقلاب و در حوزه های علمیه مشهد، قم، نجف و... و همانطور که امتحان شفاهی شیوه معمول و رایج حوزه بوده است، از سال ۶۳ که برنامه های امتحانی حوزه سر و سامان بهتری به خود گرفت، امتحان کتبی نیز جزو برنامه های امتحانی حوزه درآمد و پس از دریافت رویکرد ها تصمیم بر آن شد تا امتحانات کتبی و شفاهی تفکیک شوند و به طور دقیق بدان پرداخته شود.

مفهوم آموزش، تحول و تغییر در نگرش طلاب است

امروزه با امتحانات کتبی حوزه خواستن و توانستنِ طلاب ارزیابی می‌شود و می توان گفت در ظرف یک هفته با کم و زیاد آن، امکان مرور و مطالعه تمام آنچه که دانش پژوه خوانده و فراگرفته است برای او فراهم نمی شود؛ بدین خاطر، ناچار به جزوات روی می‌آورد تا از پسِ امتحان برآید. البته  کاستی‌ها و ضعف‌های علمی که از این رهگذر پدید می‌آید همواره نباید مورد غفلت متولیان آموزش حوزه قرار بگیرد؛ همینطور بسیاری از علما و اساتید طراز اول حوزه به خوبی می‌دانند آنی که کارگشاست قدرت فهم است نه حافظه؛ چون حافظه به تعبیر استاد شهید مرتضی مطهری؛ همانند انبار است و آنی که آموزش تعبیر می شود؛ تحوّل و تغییر در فکر کردن، حل مسأله و راه حل شناسی است.

حوزه علمیه خراسان نیز در عرصه تفقه،تولید علم و نظام های دینی و مرجع اصلی فرهنگ و معارف اسلامی در منطقه از چندی پیش روند پایش دانش پژوهان و طلاب عزیز را به صورت شفاهی آغاز نموده و با وجود شرایط کنونی و خاص کشور در زمینه کرونا، تلاش خود را معطوف به این مساله کرده است تا با رعایت دقیق و شایسته فاصله گذاری های اجتماعی و پروتکل های بهداشتی، امتحانات برگزار شوند.

از سوی دیگر بر اساس آنچه مدنظر متخصصان و کارشناسان امر می باشد، این توان‌سنجی در روند امتحانات با هدف ارتقا طلاب در سطوح آموزشی، وابسته به نتایج امتحانات شفاهی و خروجی های آن دارد و معاونت آموزش حوزه تلاش نموده تا با استفاده از اساتید برجسته و متخصص در زمینه های مختلف علمی به این امر مهم اهتمام ویژه ای بورزد.

ضرورت تقویت بنیه علمی طلاب در راستای پیشرفت و ارتقا

بدون هیچ گونه شک و تردید راه اندازی امتحانات شفاهی در حوزه های علمیه به عنوان کهن ترین دستگاه علمی جهان تنها با رویکرد پیشرفت علمی بوده و تلاش شده تا به واسطه این امتحانات بنیه علمی طلبه ارتقا پیدا کند؛ یقیناامتحانات شفاهی تا کنون نیز توانسته تا در راستای ارتقای قدرت علمی روحانیت برای اجتهاد و ورود به جامعه علمی و تبلیغی موثر باشد و همچنان تلاش می کند تا با تقویت کرسی های فقه و نظریه پردازی بنیه علمی اساتید و طلاب را روز افزون ارتقا دهد و به قله های دانایی و معرفت بر اساس همان اهداف متعالی تحولی حوزه خراسان دست یابد.

همچنین این حوزه می کوشد تا با واکاوی نیازهای طلاب و اساتید درس خارج و احصاء و دسته بندی توأم با انعکاس نقطه نظرات آنان از سر دلسوزی و شفقت، زمینه پیشرفت و تعالی حوزه علمیه و مکتب حقه جعفری را هموار کند.

خبرگزاری حوزه در مشهد، نیز تلاش می کند تا در راستای مکتب حقه جعفری، با انعکاس نقطه نظرات و در کنار هم قرار دادن اطلاعات دقیق، کارگشای بسیاری از مسائل باشد. هرچند که تا رسیدن به قله  بالندگی وتحول اساسی مدنظر رهبر معظم انقلاب، نیاز به مرور زمان، فرهنگ سازی و تغییر رویکردهای کاربردی دارد، اما بدون شک تلاش های مستمر ارکان حوزه در راستای تحقق معیارها و فرمایشات ولی امر مسلمین و دغدغه وافر مدیر حوزه علمیه خراسان یقینا می تواند به تغییرات خوش آیندی بیانجامد که ان شاءالله شاهد آن خواهیم بود.

انتهای پیام 313/49