به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام سید سلمان علوی طی سخنانی در نشست ادبی" نگاهی به مفهوم امر به معروف و نهی از منکر در شعر حوزه" که به همت کنگره ملی شعر امر به معروف و نهی از منکر در سالن جلسات خبرگزاری حوزه برگزار شد، ضمن تقدیر از پیشنهاد دهندگان و دست اندرکاران برگزاری این کنگره ابراز داشت: ان شاءالله ثمره همه این تلاش ها باعث خشنودی و رضایت حضرت ولی عصر(عج) باشد و این گونه اقدامات به عنوان دست بیعت ما با امام زمان (عج) مورد قبول واقع گردد.
وی افزود: البته شاید عنوان امر به معروف و نهی از منکر در اشعار نباشد یا کمتر باشد اما به لطف الهی مصادیق آن در تمام تاریخ شعر و ادبیات فارسی مشاهده می شود که در این بین، همواره آثار شاعران طلبه و روحانی و علما، جایگاه مهم و ویژه ای داشته است.
این شاعر حوزوی گفت: از سویی باید توجه داشت که امر به معروف و نهی از منکر، اصل و فریضه ای نیست که فقط در میان مسلمانان پذیرفته شده باشد بلکه در تمام تفکرها و ادیان برای همه انسان، یک اصل عقلی و محبوب است به طوری که در شعر و هنر نیز شاید بوده اند کسانی که پایبندی چندانی به دین نداشته اند اما همان ها نیز معمولاً به این مقوله ورود پیدا کرده اند.
حجت الاسلام علوی همچنین با اشاره به این که در تاریخ ادبیات ایران، معمولاً شعر تعلیمی وجود داشته است، اظهار داشت: در اعصار گوناگون که فضاهای اجتماعی ایران متنوع بوده، این مساله به نوعی مورد توجه بوده، به طوری که در دوره هایی که مردم آزادی چندانی برای امر به معروف و نهی از منکر در مصادیق سیاسی و اجتماعی نداشته اند در عرصه شعر تعلیمی، مباحث اخلاقی مورد توجه و تأکید بوده است.
وی گفت: تقریباً از اواخر دوره قاجار به بعد که تا حدودی فضای اجتماعی و سیاسی بازتر می شود، علاوه بر حوزه اخلاق فردی در عرصه اجتماعی نیز اشعار به حوزه امر به معروف ورود می کنند، به عنوان مثال سید اشرف الدین گیلانی (نسیم شمال) یک فرد روحانی بوده که در نجف درس خوانده و بیان شعری ایشان طنز است اما طنز گزنده ای که خود همین باعث حبس ایشان شد.
وی افزود: در واقع از این مقطع به بعد، عرصه ای که امر به معروف و نهی از منکر در شعر می شود، تنها بُعد فردی نیست بلکه عمدتاً عرصه سیاسی و اجتماعی است.
این شاعر آیینی همچنین با بیان این که در شعر حافظ و سعدی مصادیق متعدد و بارزی از توجه به این فریضه الهی مشاهده می شود، گفت: پرداختن به مفاهیمی چون امر به عدالت خواهی، خدمت به مردم، بشر دوستی، خداپرستی و خضوع، امر به لزوم توجه به شایستگان، امر به عفت گرایی و عدالت گرایی، همچنین آزادگی، استبدادستیزی، تحمل و صبر و سعه صدر و نیز نهی از غیبت و حسد، نهی از ریاکاری و غرور و مردم آزاری، نهی از خودرأیی و پیش داوری و تقلید کورکورانه در این قبیل اشعار بسیار مشهود است.
وی اضافه کرد: یا به عنوان مثال در شعر مرحوم فیض کاشانی، این فیلسوف و عارف، با زبان زیبا و عاشقانه و عارفانه می خوانیم :"ز هر چه غیر یار استغفرالله// ز بود مستعار استغفرالله" این قبیل اشعار گرچه به ظاهر عاشقانه و عارفانه و دارای زیباترین صناعات ادبی است اما محتوای آن به نوعی پرداختن به امر به معروف و نهی از منکر است
حجت الاسلام علوی همچنین بیان داشت: در دوره معاصر نیز ما با شعر حضرت امام خمینی(ره) مواجه هستیم از جمله رباعیات ایشان که عمدتاً رباعیاتی است که یا به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم به اهمیت و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر توجه شده است.
این شاعر و پژوهشگر ادبی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: درباره شاعران معاصر هر چند که آن ها نیز به خصوص شاعران روحانی و طلبه تا حدودی به مصادیق امر به معروف ورود داشته اند اما احساس می شود که شعر تعلیمی دیگر جایگاه گذشته را ندارد و لذا این مساله نیازمند احیاست به خصوص از ناحیه دوستان حوزوی.
وی یادآور شد: ما در تاریخ ادبیات، همواره فصلی به نام اشعار تعلیمی داشته ایم که به نظر می رسد امروز یک مقدار جایش خالی است و از سویی در میان برخی شعرا، شاید به جهت فضاهای روشنفکری که وجود دارد، تا حدودی پرداختن به اشعار پندآمیز کمرنگ شده است.
این شاعر و کارشناس ادبی همچنین افزود: در هر صورت نیاز است که شاعران حوزوی فعالیت بیشتری در این باره داشته باشند هر چند که مصادیق امر به معروف و نهی از منکر را در گونه های مختلف شعری داریم.
وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد: این کنگره گامی مهم در مسیر احیا و اعتلای امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک واجب فراموش شده باشد و به این وسیله بتوانیم زمینه ساز ظهور حضرت صاحب الزمان(عج) باشیم و عنایت و تأییدات حضرت همواره با ما باشد.
۳۱۳/۸
