دکتر لیلا وصالی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به اهمیت شناخت رسانه از سوی مخاطب و چگونگی ارتباط وی با محتواهای رسانه ای اظهار داشت: با توجه به این که برخی آسیب های امروز جامعه ما ناشی از استفاده نادرست از محتواهای رسانه هاست، آموزش های سواد رسانه ای و توسعه و تقویت این جریان کمک می کند که تا حدود زیادی جلوی بروز و ظهور این قبیل آسیب ها گرفته شود.

وی افزود: به خصوص در دنیای امروز، بسیاری از مخاطبان در مواجهه با پیام های رسانه ای، نوعی مقایسه و از خودبیگانگی برایشان رخ دهد آن هم به ویژه با وجود رسانه های تصویری که به طلاق های عاطفی در زندگی های خانوادگی دامن زده، هر چند که بحث طلاق های عاطفی به عنوان یک پدیده ی اجتماعی، صرفاً مبتنی بر یک علت و دلیل نیست و مساله ای چند بُعدی و گاه پیچیده به شمار می رود.

مقایسه های غلطی که زمینه ساز سردی در محیط خانواده است

این محقق و تحلیلگر رسانه همچنین گفت: این که افراد تصاویری در رسانه ها می بینند و همسران خود را با آن ها مقایسه می کنند و یا این که در بستر رسانه و خصوصاً فضای مجازی، زندگی هایی می بینند و آن را با زندگی خود قیاس می کنند، این مساله ممکن است باعث سرخوردگی و نااُمیدی در بین افراد شود که ایجاد سردی در زندگی های خانوادگی، از تبعات آن می تواند باشد.

وی اضافه کرد: این در حالی است که خیلی از چیزهایی که در فضای مجازی به نمایش در می آید، واقعی نیستند و حال آن که آموزش سواد رسانه ای به افراد جامعه کمک می کند تا دید واقع بینانه تری نسبت به آن چه می بینند و یا می شنوند، پیدا کنند، به خصوص در زمانه ای که افراد با استفاده از امکانات تکنولوژی، هر چه بیشتر به سمت نمایش دادن مسایل فیک و غیرواقعی پیش می روند. فضا به گونه ای شده که هر کسی که به تکنولوژی مسلط تر باشد، گویا تصویر جذاب تر اما غیر واقعی تری از خود به دیگران نشان می دهد و این معضل فقط منحصر به افراد چهره یا به اصطلاح سلبریتی نیست و امروزه شهروندان عادی جامعه به این سمت و سو گرایش یافته اند.

بازنمایی ناقص و اشتباه در دریافت پیام رسانه ای

این مدرس دانشگاه همچنین گفت: حتی اگر بنا را بر این بگذاریم که این تصاویر واقعی هم باشند، باز هم صرفاً برشی از زندگی یک فرد است، در حالی که برای قضاوت زندگی دیگران باید نقاط قوت و ضعف را در کنار هم مورد توجه قرار داد و این را هم بدانیم که برخلاف ظاهر زیبا، آن چه در بسیاری از موارد باعث قوام زندگی می شود، اخلاقیات و مسایلی غیر از ظواهر امر است.

وی افزود: از سویی باید توجه داشت نسل جدید جامعه ما، افرادی هستند که به ظاهر اهمیت بیشتری می دهند و به نظر می رسد که ظاهربین تر شده اند و وابستگی به تکنولوژی دارند و این ها به خاطر مقایسه زندگی خود با دیگران گاه دچار حس سرخوردگی شده و در ضمن، روحیه تنوع طلبی بیشتری هم دارند.

لزوم شناخت ماهیت رسانه و ابعاد تکنولوژی نوین

وصالی ادامه داد: بنابر این شناخت ماهیت رسانه و به خصوص شناخت ابعاد مختلف تکنولوژی نوین و نحوه عملکرد آن و این که چطور خلق شده و اثر گذار می شوند، به افراد کمک می کند تا واقع بینی و دید درستی به زندگی پیدا کنند و در این میان، سواد رسانه ای در رسیدن به این نقطه به افراد کمک شایان توجهی می کند.

وی افزود: با توجه به این که این روزها، جوانان ما بیش از پیش دلبسته رسانه های تصویری هستند و خیلی دوست دارند در این فضا کار کنند، آن هم به خصوص پس از شیوع کرونا که زمینه حضور در فضای مجازی و عرصه رسانه های نوین هم بیشتر شده، ما نیازمند فضاهای سالم تری هستیم که زمینه سازی در این باره جزو وظایف دولت است.

وی گفت: گرچه برخی نرم افزارهای و اپلیکیشن ها در کشور ما معادل نمونه مشابه خارجی اش وجود دارد اما واقعیت آن است که به عنوان مثال، هنوز هم یکی از پرطرفدارترین نرم افزارها و اپلیکیشن ها، اینستاگرام است که هر چند که معادل آن یعنی روبیکا را داریم اما از نظر نوع عمکلرد و راحتی استفاده و تنوع عملکرد نمونه های داخلی هنوز ضعیف تر هستند اما رفع این نقاط ضعف مساله ای نیست که نشود انجام داد و با کمی همت و کمک دولت، شدنی است.

سالم سازی فضای مجازی و لزوم بهره گیری از متخصصان متعهد

معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران همچنین بیان داشت: سوق دادن جوان ها به سمت استفاده از پیام رسان ها و نرم افزارهای داخلی که فضای سالم تری دارند، یکی از راهکارهاست، ضمن آن که باید بر لزوم حضور متخصصین متعهد و آگاه در این فضاها تأکید کرد چرا که این ها می توانند مشاوره دهنده خوبی باشند و در معرفی محتواهای رسانه ای مناسب و مطلوب به مخاطبان کمک کنند.

وی یادآور شد: بنابر این هم از مسئولان دولتی و هم از متخصصین انتظار داریم که در شکل گیری فضا و بستر رسانه ای مناسب برای نسل جوان کمک کنند و اگر این نسل جدید را بر اساس منطق درست از چیزی منع می کنند، در قبالش چیزی برای عرضه به آنها معرفی کنند.

وی بیان داشت: از سویی لازم است که تولید و عرضه محتواهای رسانه ای به شکل هدفمند و مستمر باشد به طوری که این قدر محتوای مناسب وجود داشته باشد که مخاطب حتی به شکل تصادفی هم در معرض آن ها قرار گیرد.

مراقب کارشناس نماها در فضای مجازی باشیم

وصالی افزود: جوانان، نوع زندگی و حتی نوع مواجهه با مشکلات زندگی خود را خیلی اوقات در این فضاها جستجو می کنند و حتی پاسخ به سوالاتی که نسبت به مشکلات خانوادگی دارند را در این بستر دنبال می کنند و حال آن که بسیاری از کسانی که در این فضاها به سوالات جوان ها پاسخ می دهند، متخصصین متعهدی نیستند بلکه بیشتر در پی ایجاد صفحات فیک و یا جذب فالوور هستند و لذا صحبت های آن ها کارشناسی نیستند و اگر هم کارشناس باشند به عنوان مثال روانشناسانی هستند که در خارج کشور زندگی می کنند و بر اساس نگاه لائیک خود، محتواهای عاری از راهکارهای الهی و مبتنی بر فرهنگ دینی ارایه می کنند.

وی در خاتمه ابراز داشت: بنابر این حضور کارشناسان و روان شناسان و کسانی که در این فضا قادر به راهنمایی درست خانواده ها و نسل جوان هستند، یکی از ضروری ترین مباحث است که امیدواریم هر چه بیشتر و بهتر زمینه این امر در بستر فضای مجازی و رسانه های نوین فراهم شود.

۳۱۳/۸