به گزارش خبر نگار خبرگزاری «حوزه» آیت الله علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با حضور در سلسله نشست های حوزه عاصمه با عنوان «الزامات و بایسته های حوزه عاصمه» که در سالن اجتماعات اداره کل تبلیغات اسلامی استان تهران، به همت مدرسه راهبری علم و عمل برگزار شد، با بیان آیه (نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُم بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ ءَامَنُواْ بِرَبِّهِمْ وَ زِدْنَهُمْ هُدیً)، اظهار داشت: ابتدا باید در مورد اقدامات مسئولان و متولیان مدرسه راهبری علم و عمل که به مثابه ی اصحاب کهف که در یک مقطع خاص دست به دست هم داده و منشاء کار بزرگی می شوند، تقدیر کرد و ان شاء الله همین ویژگی را در ادامه کاری که شروع شده است حفظ شود.
وی در ادامه با تبیین و مفهوم حوزه عاصمه، توضیح داد: در بررسی حوزه عاصمه باید مشخص شود که منظور از حوزه عاصمه به چه نحوی است؟، آیا به نحو صفت و موصوف است و یا به نحو اضافه است؟ ویا هر دو مورد را هم می تواند شامل شود. اگر به نحو اضافه باشد و عاصمه را به معنای مصطلح روز در نظر گرفته شود، نتیجه این می شود که منظور از حوزه عاصمه، حوزه پایتخت حکم رانی خواهد بود.
عضو جامعه مدرسین حوزه ادامه داد: اگر هم گفته شود حوزه عاصمه یعنی حوزه ای که خودش بنیان باشد و به معنای صفت و موصوف در نظر گرفته شود یعنی حوزه عاصمه ای که به معنای مرکزیت و محور و معیار باشد، این هم یک معنایی است که می توان از آن انتزاع کرد.
وی افزود: برداشت دیگری که می توان از واژه عاصمه در نظر گرفت، این است که حوزه عاصمه را با معنای لغوی در نظر گرفته شود. یعنی حوزه ای که نگهدارنده است (عصمت الدین عن تراث) که اگر اینطور باشد هیچ اختصاصی به تهران نخواهد داشت، بلکه در واقع یک اندیشه و گفتمان خواهد بود.
عضو جامعه مدرسین حوزه در ادامه با بیان ارتباط حوزه عاصمه در معنای اول و دوم با حاکمیت اسلامی، گفت: اگر حوزه عاصمه در معنای اول در نظر گرفته شود باید اقتضائات و ارتباط آن با حاکمیت نظام اسلامی در نظر گرفته شود و تعریف دقیقی از این ارتباط در نظر گرفته شود و فاصله بین حوزه عاصمه و حاکمیت نباید باشد.
آیت الله علیدوست با بیان هدف حوزه عاصمه در معنای دوم، توضیح داد: در معنای دوم ممکن است حوزه عاصمه اختصاص به پایتخت هم نداشته باشد، ولی فوایدی هم در کنار هدف خود برای حاکمیت داشته باشد که این فایده غرض اصلی نباشد.
استاد حوزه علمیه قم در پاسخ به پرسش های مطرح شده در جلسه، افزود: در هر حالی نمی توان تاثیر محیط را نادیده گرفت. حوزه ای که در تهران است، به دلیل ارتباط گسترده با حاکمیت، الزامات خاص خود را دارد که دیگر حوزه ها این الزامات را ندارند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا می شود حوزه عاصمه تراز باشد، ولی از حکومت اسلامی جدا باشد؟ اظهار کرد: همیشه بین صفر و صد فاصله است. ضمن اینکه واژه ها غالبا کمی نیستند، بلکه کیفی هستند و معلوم نمی شود که گوینده چه اراده ای داشته و شنونده چه چیزی را از کلام متکلم برداشت کرده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه در خصوص ارتباط حوزه تراز با حاکمیت، گفت: حوزه می تواند تراز باشد، ولی با حکومت ارتباط نداشته باشد، یعنی حوزه ای مستقل باشد. به طوری که در مسیر غلطی واقع نشود، ولی از طرف دیگر ناظر، ناقد، مرشد، مراقب باشد.
وی اضافه کرد: حوزه تراز مهم نیست که در کدام منطقه جغرافیایی باشد، بلکه داشتن گفتمان مهم است. ممکن است کسی در تهران و پایتخت استاد خوبی باشد ولی با وقایع اطراف خود بیگانه باشد و برعکس این مطلب هم می تواند صادق باشد.
آیت الله علیدوست با بیان ویژگی قدر مشترک حوزه های علمیه در نقاط مختلف، اظهار کرد: حوزه ها یک قدر مشترک دارند که تغییر ناپذیر است و نباید هم تغییر پیدا کند. نیروهای حوزه باید طوری تحصیل کنند که بتوانند ارتباط خوبی با تراث داشته باشند و این مطلب شامل همه حوزه های علمیه است. نسل جدید حوزه باید گفتمان معاصر داشته باشد و این قدر مشترک بین حوزه های علمیه است. ممکن است در مکان و زمان معین یک اقتضائاتی نیز داشته باشد که این هم درست است، اما باید قدر مشترک و عوارض حوزه ها را از هم معین و جدا شود.
وی با بیان مشکلات تئوریک در سطح جامعه، افزود: یکی از مشکلات امروز وجود حفره های تئوریک است که متاسفانه این موارد هیچ موقع بصورت عالمانه و غیر سیاسی و به دور از غوغا سالاری بررسی و حل نشده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه با بیان موانع موجود در مسیر رفع مشکلات و مسائل موجود، گفت: در چند دهه ی گذشته دچار یک نوع حجاب مشمئز کننده ای شده ایم. حجابی که نمی گذارد ظرفیت ها در وقت مناسب خودش شناخته و استفاده شود. دقیقا مثل میوه ای که به ثمر می رسد و به هر علتی این میوه وارد بازار نمی شود و در سطح جامعه این تلقی ایجاد می شود که میوه در بازار وجود ندارد.
آیت الله علیدوست در پایان در خصوص وضعیت فعلی حوزه علمیه تهران، اظهار کرد: اساتید خوبی در تهران وجود دارد، اما مسئله ای که وجود دارد، بعضی از افراد که نمی خواهند این ظرفیت ها را ببینند، و لذا باید در شناساندن و استفاده از این ظرفیت ها تلاش جدی صورت بگیرد.
انتهای پیام
