سه‌شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ |۶ شوال ۱۴۴۵ | Apr 16, 2024
کتاب فقه، هنر و رسانه

حوزه/ دو کتاب «نظام مسائل فقه، هنر و رسانه» و کتاب«واکاوی سینمای دینی و نظام مسائل فقه هنر هفتم» نوشته حجت الاسلام والمسلمین علی نهاوندی منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین علی نهاوندی مدیرگروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به مناسبت انتشار دو کتاب با عنوان«نظام مسائل فقه، هنر و رسانه» و کتاب«واکاوی سینمای دینی و نظام مسائل فقه هنر هفتم» آورده است:

امروزه صنعت سینما و هنر هفتم به عنوان یکی از بنیان‌های مهم فرهنگ‌ساز جامعه، کاربرد شگرفی یافته است. فقه شیعه که به‌حق مدعی پاسخ‌گویی به همۀ نیازهای بشری است، باید در مورد سینما، موضعی شفاف، ژرف‌نگر و واقع‌بینانه داشته باشد.

با توجه به گستردگی و توسعه روزافزون صنعت سینما در دنیای امروز که عصر «انفجار اطلاعات» نام گرفته است، سینما جایگاهی بس رفیع و مهم یافته است. به‌سبب گرایش جهانی به هنر سینما و گسترش و نفوذ صنعت آن و از آن‌جا که این صنعت از منظر هنری، رسانهای و تجاری می‌تواند دارای احکام و ضوابط شرعی خاصی باشد، ضرورت طرح این موضوع در فقه تأکید بیشتری می‌یابد. برخورد دستگاه فقهی با پدیدۀ سینما در طول بیش از یکصد سال از زمان ورود آن به ایران، یکنواخت نبوده و تحولات پردامنه‌ای را پشت سر نهاده است. ازاین‌رو بررسی مسائل فقهی سینما از منظری جدید، امری ضروری است، تا بدین وسیله، هم نیازهای جامعه رفع شود و هم احکام اسلامی تعطیل نماند.

سینما از مهم‌ترین وسایل ارتباط جمعی در زندگی روزمرۀ افراد، شیوۀ زندگی انسان‌ها، چگونگی برقراری ارتباطات درون گروهی و برون‌گروهی و حتی اندیشۀ هر فرد، برای چگونه زیستن است؛ به طوری که می‌توان گفت بسیاری از اندیشه‌ها، نگرش‌ها و در یک روند کلی، فلسفه زندگی انسان‌ها در جهان معاصر، با فیلم شکل می‌گیرد؛ تغییر می‌کند؛ اصلاح یا تخریب می‌گردد و در کردار و سلوک آنان نیز نمایان می‌شود. ازاین‌رو می‌توان گفت که سینما یکی از جلوه‌های بازتاب‌دهنده فرهنگ و هنر هر جامعه‌ای است.

سینما از زمان پیدایش خود که تاریخ محدودی را در قیاس با دیگر گونه‌های هنری در شاخۀ هنرهای دراماتیک به خود اختصاص داده است، به سبب تجربۀ متفاوتِ مخاطب از آثار هنری و لبریز بودن آن از تخیل و احساس، به هنری بدل شده است که توانسته بخش مهمی از جریان‌سازی‌های فرهنگی و حرکت‌های انقلابی و سیاسی در یک قرن اخیر را رهبری و نمایندگی کند.

هرچند هنر هفتم و به عبارت جامع‌تر صنعت سینما در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی به‌جای حرکت در مسیر جریان‌سازی فرهنگی، بیشتر در حوزۀ جریان‌های انحرافی حرکت می‌کرد، اما در این مسئله تردیدی نیست که اگر امروز سینمای ایران به‌عنوان یکی از درخشان‌ترین محصولات هنری در جهان شناخته می‌شود و توانسته قله‌های موفقیت را در بسیاری از رویدادهای جهانی فتح کند و احترام مخاطبان و منتقدان جهانی را برانگیزد، مدیون گفتمان ارزشمند و تبیین مبانی هنر متعهد به‌ عنوان یکی از اصلی‌ترین استوانه‌های گفتمان کلان هنر انقلاب اسلامی است که پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، با رهبری و بنیان‌گذاری حضرت امام خمینی(ره)توانست مسیر به انحراف رفته خود را در خطی درست و اصولی ریل‌گذاری کند تا بتواند در کنار ویژگی سرگرم‌کنندگی، اهداف متعالی هنر متعهد انقلابی و جریان گفتمان انقلاب اسلامی را به واسطه آثار هنرمندان خلاق خود، به گوش و چشم جهانیان برساند.

تلاش اصلی این تحقیق اگر چه شناسایی و کشف نظام مسائل فقهی این صنعت بزرگ فرهنگ‌ساز و هنر هفتم است؛ لکن در ابتدا به واکاوی مختصری از دیدگاه‌های اندیشمندان معاصر و بزرگان حوزه دین از مؤلفه‌های سینمای دینی پرداخته می‌شود.

اثرگذاری و نفوذ گسترده هنر هفتم در ابعاد مختلف بینشی، کنشی و گرایشی در سطح فردی و اجتماعی است که باید فقه در این باره اظهار نظر نموده و ضوابط فقهی آنرا تبیین نماید. لذا شبکه مسائل فقهی سینما، مجموعه مسائل، دغدغه‌ها و نیازهایی است که بشر امروز در زندگی خود در حیطه‌های فقهی و دستوری دین با آنها مواجه است و برای دستیابی به پاسخ آنها تلاش می‌کند.

بر اساس این فرایندها بررسی شبکه مسائل هنر هفتم یا همان صنعت سینما ارائه گردیده است که امید است مورد استفاده محققان و پژوهشگران قرار گیرد. همچنین به جهت اهمیت این صنعت، دیدگاه برخی از اندیشمندان اسلامی معاصر در خصوص این هنر فرهنگ‌ساز، امکان تحقق سینمای دینی و چارچوب‌ها و ضوابط آن در بخش نخست مورد تأکید قرار گرفته است.

در پایان لازم می‌دانم از مساعی و حمایت‌های اندیشمند گرامی آیت‌الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی(حفظه‌الله) رئیس معظم مرکز فقهی أئمۀ اطهار: و حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل کاشانی(ادام الله بقائه) مدیر محترم مرکز و نیز فاضل ارجمند حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد حسینی‌خواه(زید عزّه) معاون محترم پژوهش مرکز که امکان چاپ این اثر را فراهم نمودند، کمال تشکر و امتنان را داشته باشم.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha