خبرگزاری حوزه | یکی از نعمت‌های بسیار باارزش که خدا به انسان داده، نعمت وقت است که مانند سایر نعمت‌ها دارای محدودیت بوده و به زودی از دست می‌رود و ارزش و اهمیت آن زمانی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم طبق روایت‌های نقل شده از ائمه علیهم‌السلام، از اولین چیزهایی که روز قیامت مورد بازخواست قرار می‌گیرد، وقت و زمان است. لذا از دست دادن بیهوده‌ی آن خسرانی ابدی را به دنبال دارد.

ما انسان‌ها بیشتر اوقات، متوجه‌ی گذشت زمان نیستیم؛ به ویژه وقتی که وارد فضای مجازی می‌شویم.

وقت، از جمله چیزهایی است که هر لحظه‌ی آن مربوط به زمان خودش است، هرگز جبران نمی‌شود و به عقب برنمی‌گردد؛ همچون یخی که وقتی آب شود، آن را به‌طور کامل از دست داده‌ایم.

بسیار اتفاق می‌افتد که زمان، بیهوده از بین می‌رود؛ مانند دورهمی‌هایی که تنها برای تفنن و سرگرمی است و نتیجه‌ای مثبت از آن به دست نمی‌آید.

فضای مجازی نیز که از نعمت‌های امروزی و بسیار جذاب است بیشتر اوقات باعث از دست‌رفتن بیهوده‌ی زمان می‌شود. امروزه از کودک خردسال تا سالخورده‌ی ۹۰ ساله هر یک به‌گونه‌ای با این فضا درگیر هستند. این روزها به دلیل شرایط کشور، جهان و وجود ویروس کوؤید ۱۹، متاسفانه کودکان و نوجوانان بیش از پیش از آن استفاده می‌کنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعت‌ها در این فضا مشغول بوده‌اند.

در این میان می‌توان گفت تقریبا همه‌ی ما در فضای مجازی از گوهر زمان غافلیم. با وب‌گردی، روم‌گردی، چت‌های طولانی و بی‌حاصل، دیدن‌کلیپ و تصویر مفید و غیرمفید و بحث‌های بی‌نتیجه در این فضا به راحتی زمانی را که قیمتی و غیرقابل برگشت است، از دست می‌دهیم.

غفلت از آسیب‌های حضور بیش از حد و بدون ضرورت در فضای مجازی، تاثیرات مخرب مادی و معنوی بسیاری را به دنبال دارد؛ تاثیرات مادی مانند آسیب‌دیدن انگشتان، صدمه دیدن مهره‌های گردن و کمر، ضعف بینایی و شنوایی (به‌سیله‌ی گوش دادن بیش‌ازاندازه به صوت به وسیله‌ی هدفون و هندزفری و...) و آسیب‌های مخرب معنوی  همچون؛ سست شدن اعتقاد به دلیل شبهات بی‌پاسخ، از دست دادن فضیلت زمان نماز اول وقت، رسیدگی به خانواده، محبت کردن به اطرافیان، خواندن دعا و زیارت و نیز کمک به بندگان خدا و ...

با توجه به آسیب‌های ذکر شده به دلیل حضور زیاد و غیرضروری در این فضا به‌جاست که برنامه‌ای مناسب را برای حضور در آن تنظیم کنیم. مدیریت فضای مجازی از ضرورت‌های اجتاب‌ناپذیر در این فضاست؛ بنابراین در این زمینه می‌توان از راهکارهای زیر بهره برد:

۱. گوشی یا ساعت را روی هشدار قرار دهیم؛ البته اگر ساعت باشد بهتر است چرا که آن را دور از خود می‌گذاریم.

۲. بسته به نیاز و ضرورت، ساعت یا ساعت‌هایی از روز و در صورت لزوم حتی یک روز در میان وارد این فضا شویم.

۳. بعد از مثلا ۱۵ دقیقه کانال‌گردی در تلگرام و مانند آن و چت با دوستان، با صدای زنگ باید از آن بیرون بیاییم.

۴. در تنظیمات اینستاگرام زمانی را مشخص کنیم. به عنوان نمونه آن را روی ۳۰ دقیقه تنظیم کنیم و با هشدار آن، بلافاصله از آن فضا خارج شویم.

۵. هرگاه ضرورت داشته باشد مودم یا اینترنت گوشی را روشن کنیم.

۶. گوشی را با خود به اتاق خواب نبریم.

۷. کودک یا نوجوان را توجیه کنیم که چرا نباید همه‌ی وقت خود را روی بازی‌های اینترنتی و غیر آن بگذارد.

۸. او را متقاعد کنیم مثلاً چهار نیم‌ساعت را در روز به بازی و چت با دوستان قرار دهد و بقیه‌ی زمان خود را به امور زندگی‌اش بپردازد.

۹. روی گوشی کودک خود نرم‌افزار مسدودکننده یا نظارتی نصب کنیم.

با توجه به دانستن اهمیت و ارزش بسیار زیاد وقت، بیشتر از قبل، به مفهوم آیه‌ی «ان الانسان لفی خسر» (عصر/۲) «همانا انسان در زیان است» و نیز اهمیت این کلام نورانی امام حسین علیه السلام که می‌فرمایند: «زیان‌کار کسی است که لحظه‌لحظه‌ی عمرش را از دست بدهد» پی‌می‌بریم.

بنابراین اگر باور کنیم نعمت زمان بسیار محدود و بی‌بازگشت است، در فضای مجازی و در تمام لحظات زندگی حقیقی، آن را مدیریت و از آن استفاده‌ی بهینه خواهیم کرد. ان‌شاءالله.

رضوان پی‌سپار، عضو گروه نویسندگی صریر