به گزارش خبرگزاری حوزه، میزگرد کارشناسی تأثیرات همه‌گیری ویروس کرونا بر مسئله تربیت و نهادهای تربیتی در دوره کرونا و پساکرونا به‌صورت آنلاین و حضوری در مرکز فرهنگی تبلیغی آینده‌سازان قم برگزار شد.
در این میزگرد علمی مهدی رزاقی طالقانی دبیر جلسه، مریم اردبیلی عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، حجت‌الاسلام احمد اولیایی دکترای فرهنگ و ارتباطات، حجت‌الاسلام ابوالفضل ابوالقاسمی کارشناس و مؤلف حوزه تربیت، مهدی اخلاقی کارشناس ارشد فلسفه و آموزگار مدارس در تهران، حجت‌الاسلام مسلم گریوانی دکترای عرفان و تصوف اسلامی حضور داشتند.
در ابتدای این نشست رزاقی طالقانی بابیان اینکه جامعه ایران نباید از تأثیرات ماندگار کرونا بر حوزه‌های مختلف غافل شود، اظهار داشت: امروز متأسفانه چنین سهل‌انگاری در نهادهای فکری و علمی مشاهده می‌شود که شاید ناشی از سیاست زدگی بیش‌ازحد نیروها و انرژی‌های علمی و پژوهشی در کشور است چراکه تمام توان کشور را به خود مصروف داشته است.
کرونا روحیه دانش‌آموز، معلم و والدین را تغییر داده است
وی بابیان اینکه کرونا پس از گذشت بیش از یک سال از ورود به کشور، روحیه و پسندِ دانش‌آموز، معلم و والدین را تغییر داده است بیان کرد: اگر پیش از همه‌گیری کرونا، برخی والدین تربیت فرزندشان را به مربی مهد یا معلم مدرسه می‌سپردند اما حالا آن والدین چه بخواهند و چه نخواهند مسئولیت تربیت فرزند بر عهده‌شان افتاده است و تولیت تربیت فرزند از مدرسه به خانه و خانواده منتقل‌شده است.
دبیر میزگرد کارشناسی تأثیرات همه‌گیری ویروس کرونا با طرح چند پرسش ادامه داد: آیا خانواده ایرانی ظرفیت چنین مسئولیتی را داشت؟ آیا در دوره کرونا دامنه اطلاعات تربیتی والدین بالا رفت؟ آیا در دوران پساکرونا مسئولیت تربیت فرزندان باز به مدرسه بازمی‌گردد؟
رزاقی طالقانی با اشاره به اینکه این‌ها چند نمونه از چالش‌هایی است که کرونا در حوزه تربیت ایجاد کرده است و ایجاد خواهد کرد تصریح کرد: حالا مسائل حوزه آموزش را نیز به این بخش اضافه کنید، مشاهده خواهید کرد که ما با یک رنسانس در این بخش مواجه هستیم.
وی گفت: میزگرد بررسی تأثیرات ماندگار ویروس کرونا بر حوزه تعلیم و تربیت که امروز با مشارکت اساتید حوزه‌های مختلف فرهنگی و تربیتی تشکیل‌شده است، به این مسئله می‌پردازد که آیا کرونا حاوی پیام یک انقلاب آموزشی و تربیتی است یا خیر و این تأثیرات کدام بخش‌های این حوزه مادر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در ادامه جلسه حجت‌الاسلام اولیایی بابیان اینکه بحث چالش‌های تعلیم و تربیت در دوران کرونا الآن فایده چندانی ندارد گفت: چراکه دو سال گذشته و شاید به‌زودی وارد فضای معمول بشویم. دوران پسا کرونا دوران ویژه‌تری نیست نسبت به سایر دوران نیست البته در تمام ابعاد به‌ویژه تعلیم و تربیت یک سری فضاها شکوفا شد، اما بااین‌حال نمی‌شود این موضوع را بررسی نکرد.
به بیماری کرونا به‌عنوان یک فاجعه نگاه نشود
مریم اردبیلی آینده‌پژوه حوزه جمعیت نیز در این میزگرد علمی با تأکید بر اینکه نباید به‌عنوان یک فاجعه به کرونا نگاه کرد گفت: اگر برای هر اتفاقی ازاین‌دست کمی از قبل به آن فکر کنیم و عمیق‌تر بر آن متمرکز شویم درنتیجه می‌توانیم مواجهه فعال‌تری را داشته باشیم.
وی افزود: این تیپ رویدادها در جهان معاصر ما اتفاق افتاده و از این به بعد ممکن است بیش‌تر رخ دهد، اینکه ما از قبل برای این دست رویدادها و برای رویدادهای بعدی آماده‌باشیم بسیار مهم و اثرگذار است، ما به عقب برنمی‌گردیم و باید از گذشته برای آینده عبرت بگیریم.
عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بیان کرد: داستان کرونا زنجیره‌ای را فعال کرد که در تمام حیطه‌های امنیتی و غیره به‌صورت دومینوی زنجیره‌هایی متعددی فعال شد و ما نسلی هستیم که چنین اتفاقی را تجربه کرده‌ایم و لذا طبیعی است که باید از آن درس بگیریم و دنبالش کنیم.
آینده‌پژوه حوزه جمعیت با اشاره به آثار به‌جای مانده از کرونا در زندگی بشر گفت: پلتفرم آموزش آنلاین و مواردی ازاین‌دست امکاناتی هستند که کرونا برای ما به یادگار گذاشته است، به‌علاوه می‌توان به تأثیرات بازیگران جدید و همچنین تأثیر ولع جبرانی که مسئله‌ای مانند فرزند آوری را در ابعاد جهانی دگرگون کرد اشاره داشت.
اردبیلی با اشاره به تأثیر درنگ کرونایی گفت: همه‌چیز به‌سرعت جلو می‌رفت و همه می‌دویدند اما ناگهان در حیطه‌های مختلفی یک درنگی اتفاق افتاد چرا باید این‌گونه پیش رفت و چرا باید مدرسه بریم و خیلی چیزها را عوض کرد، پس باید دوران پسا کرونا را جدی بگیریم چراکه آینده‌نگری است که ما را با تغییرات آشنا می‌کند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم نوع و جنس کرونا در آینده را از الآن ببینیم باید قواعد روندها در جهان بررسی کنیم و اگر کرونا توانسته این روندها را در جهان تغییر دهد به آن‌ها توجه کنیم، کرونا محملی است برای نگاه مثبت به آینده و بهترین فرصت برای تغییر صلبیت همین کرونا است اگر بنای بر تغییر داریم.
عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در ادامه برنامه مهدی اخلاقی به مسئله آموزش‌وپرورش اشاره کرد و گفت: پرورش را کنار بگذاریم اما آموزش از یک ولنگاری زیادی رنج می‌برد معلم از یکجا کتاب از جای دیگر و دانش‌آموز از جای دیگر این‌ها خود چالش‌برانگیز بود و یک‌باره کرونا آمد و شرایط آموزش ما آماده‌ی مواجهه با کرونا نبود و هر منطقه با توجه به امکاناتی که داشت مسیریابی می‌کرد.
آینده‌پژوه حوزه جمعیت گفت: از طرف دیگر فشار به معلم‌ها زیاد شد چراکه تولید محتوای آموزشی آنلاین کاری بسیار دشوار است، البته فشار به خانواده هم زیاد شد؛ با فرض اینکه مادر خانه‌دار هم باشد آموزش این مفاهیم بسیار دشوار است.
در ادامه جلسه گریوانی کارشناس عرفان و تصوف اسلامی با اشاره به ابعاد فراگیر کرونا گفت: کرونا یک پدیده با ابعادی فراگیر است شاید قبلاً هم بشر با این پدیده‌ها مواجهه شده اما به این حد فراگیری مسئله متفاوتی بود که میزان آسیب‌پذیری جوامع را نشان داد.
وی با تأکید بر اینکه شاید مهم‌ترین اثر آن به چالش کشیدن بسیاری از گفتمان‌ها و ره‌یافت‌های بشری باشد گفت: انسان معاصر سربه‌هوا بود اما سر به آسمان نبود کرونا باعث شد مقداری سر به آسمان ببرد.
در ادامه این جلسه به مسئله تعلیم و تربیت پرداخته شد.
رزاقی طالقانی بابیان اینکه کتمان تأثیرات کرونا بر عرصه تعلیم و تربیت و هر عرصه دیگری فرصت تأثیرگذاری ما بر آن حوزه را در آینده می‌گیرد، گفت: کرونا ساختاری به نام «خانه مدرسه» ایجاد کرد که در آن خبری از لباس متحدالشکل و ناظم بداخلاق و منع خوردن بر سر کلاس و… نبود و اتفاقاً خیلی هم موجب افت کیفیت تحصیلی دانش‌آموز نشد.
وی با طرح یک سؤال گفت: آیا مدارس پاییز ۱۴۰۰ انعطاف لازم برای پذیرش دانش‌آموزی که از خطوط قرمز نهادینه‌شده در مدرسه عبور کرده است را دارد؟ آیا لزوماً قواعد پیش از کرونا در حوزه تعلیم تربیت قدسی نشده‌اند که تغییر آن‌ها سخت به نظر می‌رسد؟ من فکر می‌کنم کرونا یک اتفاق مثبت و به تعبیر خانم اردبیلی یک pauseمغتنم برای بازاندیشی ما در اصول است. به نظر می‌رسد سهم ما در دوران پساکرونا استفاده و تأمل در تغییراتی است که کرونا ایجاد کرده است.
سپس اولیایی کارشناس فرهنگ و ارتباطات دراین‌باره گفت: دسترسی به هنر زیاد شده اما قسمت قدسی اثر هنری در این بازتولید مجازی از بین رفته است، در نظام آموزش‌وپرورش ما هم همین اتفاق افتاد دسترسی دانش‌آموز زیاد شد اما مدرسه یک زیست‌بوم خاص بود.
وی گفت: مدرسه دارای روحی بود که هیچ بستر فضای مجازی نمی‌تواند آن را تعمیم دهد، مثلاً زنگ تفریح که یک بستر کمک‌آموزشی خاص بود که در فضای مجازی این نیست، یا ارتباط چهره به چهره دانش آموزان باهم یا با معلم، این‌ها روح مدرسه است و اساساً در کرونا این‌ها از بین رفت درنتیجه در پسا کرونا اگر بخواهد همچنان استفاده شود باید مسائل زیست‌بوم مدرسه حفظ شود.
سپس اردبیلی درباره تعلیم و تربیت در زمان کرونا گفت: ما باید وجوهی از آینده را بسازیم مثلاً چه قسمت‌های مثبتی را می‌خواهیم بازگردانیم و چه قسمت‌های منفی را نه. صحبت از چند نیروی مهم و اثرگذار است، یکی از نیروهای مهم در این فضا که از قبل هم زمینه‌هایش بود نیروی کل‌گرایی بود چراکه بعد از یک فرو کاهیدن و نگاه پزیتویستی حاکم بر دانش تعریف بیومکانیکی دوباره به ابعاد جسم و روح و معنوی برگشت شد.
عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب ادامه داد: آن نگاه فروریخت مسئله‌ها از جنس سلامت نبود در حل مسئله اقتصاددان، اما همه فهمیدند که پزشکان یا نمی‌دانند مسئله چیست و راه‌حل چیست؟ درنتیجه توجه به نیروی کل‌گرایی و هم‌گرایی جدی است، جهان آینده کل گراست و اگر نظام آموزش‌وپرورش همراه نشود با این نگاه میان‌رشته‌ای و فرا رشته این مسائل بر روی زمین خواهد ماند. درنتیجه باید مدل‌های جدید تعریف شود.
معنویت‌گرایی و روح‌گرایی به‌شدت در دوران کرونا رشد کرد
اردبیلی خاطرنشان کرد: حیطه دیگر معنویت‌گرایی و روح‌گرایی به‌شدت به‌صورت جهشی در دوران کرونا رشد کرد همه به دنبال معنای زندگی گشتند دغدغه معنای زندگی مهم شد که البته لزوماً به معنای بازگشت به دین‌گرایی نیست.
