مقدمه: روز ۲۴ ذی الحجه در تاریخ صدر اسلام اتفاقی عظیم و مبارکی به وقوع پیوسته است. این روز به علت های مختلف به مانند واقعه غدیر خم در غربت خاصی قرار گرفته است. ماجرا از این قرار است که، پیامبر خدا حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله در طول تاریخ صدر اسلام نامه ها و مکاتبات فراوانی با سران کشورها و ادیان مختلف داشته اند. پیامبر اسلام به موازات مکاتبه با سران دول و مراکز مذهبی جهان، نامه ای نیز به اسقف نجران، «ابوحارثه» نوشت و طی آن نامه، ساکنان نجران را به آیین اسلام دعوت نمود.
آیه ۶۱ سوره مبارکه آل عمران در بیان واقعه مباهله است و خداوند در این آیه شریفه می فرماید: «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ / پس هر که در این [باره] پس از دانشی که تو را [حاصل] آمده با تو محاجه کند بگو بیایید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را فرا خوانیم سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم». این آیه شریفه به طور واضح بر موضوع مباهله تصریح کرده و در صدد بیان مباهله پیامبر اسلام، با هیئت نمایندگی نجران است.
در این آیه شریفه و به دنبال آن اقدام پیامبر اسلام که به صورت مصداقی روشن و صریح علاوه بر اینکه حسن و حسین را فرزندان پیامبر(ص) و فاطمه سلام الله علیها را یگانه زن منتسب به خاندان او خوانده است، از شخص علی علیه السّلام به عنوان «اَنفُسَنا» تعبیر شده است و شخص امیر المومنین علیه السلام را به منزله جان پیامبر دانسته است.
به همین مناسبت خبرنگار خبرگزاری «حوزه» گفت‌وگویی با حجت الاسلام و المسلمین محمد هادی رحیمی صادق، مدیر حوزه علمیه استان تهران انجام داده است تا ابعاد این واقعه روشن و تبیین شود.
مدیر حوزه علمیه تهران با بیان اهمیت این واقعه عظیم الهی و پیروزی که توسط شخص پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در تاریخ اسلام رقم خورده است اظهار داشت: مباهله مهمترین صحنه پیروزی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر منکران توحید و ولایت در جنگ نرم بود. آنچه در جریان مباهله پیامبر اعظم با مسیحیان نجران اتفاق افتاد است و اتفاقا از مسلمات تاریخی بین فریقین است از جهاتی بسیار مهم و حائز اهمیت است.
وی با بیان گوشه ای از جریان مباهله پیامبر(ص) با سران مسیحی نجران، گفت: جریان مباهله، براساس نص صریح قرآن، بر سر مهمترین رکن دین یعنی توحید بود که مسیحیان مصر بر اعتقاد غلط خود به تثلیث و اعتقاد به خدای پدر و پسر بودند و رسول خدا با قاطعیت منکر این اعتقاد غلط در این افراد بودند و با انواع دلیل ها این اعتقاد را رد کردند ولی مسیحیان نجران بر همان گفته های خود پافشاری داشتند و به همین علت جریان مباهله اتفاق افتاد.
حجت الاسلام والمسلمین رحیمی صادق با بیان اینکه هیچ امری مهم تر از دفاع از دین خدا نیست و ممکن است در این راه امام معصوم نیز فدا شود، ابراز داشت: پیامبر اسلام در صحنه دفاع از ارزشهای دین، با همه وجود به میدان آمدند و عزیزترین و ارزشمند ترین سرمایه خود یعنی خانواده و اهل بیت خود را در دفاع از دین الهی هزینه کردند. از این اقدام پیامبر اسلام می توان درس های فراوانی گرفت. یکی از درس های حقیقی این است که برای اعتلای ارزشها و اقامه دین باید هزینه داد و اولین افرادی که باید هزینه بدهند منادیان و مبلغان دین هستند.
وی با توضیح این مطلب که مباهله یکی بزرگترین نشانه های فضیلت اهل بیت و بخصوص ولایت امیرالمومنین علیه السلام است بیان داشت: از نشانه های مهم و بزرگ بعد از جریان سرنوشت ساز غدیر خُم که می تواند مهمترین دلیل اثبات ولایت امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) باشد، جریان مباهله و آیه شریفه ای که در همین واقعه بر پیامبر اسلام نازل شده است. این آیه اشاره به جانشین بر حق و بلافصل پیامبر(ص) که با لفظ اَنفُسنا تعبیر شده است. یعنی امام علی علیه السلام جان پیامبر، نفس پیامبر و بخشی از حقیقت پیامبر عزیز صلوات الله علیه است که جای هیچ گونه انکاری در این خصوص وجود ندارد. ولایت و امامت و توحید مکمل هم و در کنار هم در این آیه قرار گرفته اند. در این آیه شرط توحید، امامت و وجود شخص امام علیه السلام است.
مدیر حوزه علمیه تهران با ابراز تاسف از اینکه جریان مباهله به طور دقیق و موشکافانه برای مسلمانان جهان بیان نشده است، اظهار کرد: مباهله اتفاق مهمی است که متاسفانه باید گفت، این جریان آنچنان که شایسته و در شان این جریان باشد مورد توجه، تبیین و تبلیغ برای مسلمانان قرار نگرفته است. لذا بار سنگین مباهله پژوهشی و تبیین مستدل و منطقی این قضیه همچنان بر دوش حوزویان، اساتید و مبلغان عزیز قرار دارد تا در این زمینه به طور دقیق ورود پیدا کنند و زوایای پنهان این جریان را بررسی و تبلیغ کنند.
حجت الاسلام والمسلمین رحیمی صادق در پایان با بیان پیشنهادی در موضوع مباهله، گفت: اگر این حقیقت انکارناپذیر در مواجهات بین المللی به درستی تبیین شود، به نظر بنده می تواند امروزه در مقابل دشمنان عنود و لجوج که از هیچ منطق و دلیل برخوردار نیستند از این ابزار نرم و موثر استفاده کرد.
