به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی، امروز در اولین روز درس خارج فقه پزشکی که در مسجد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در قم برگزار شد، با پرداختن به یکی از مهم ترین مباحث در حوزه فقه پزشکی گفت: یکی از مهم ترین مسائلی که در مقدمه ورود به مباحث فقه پزشکی مطرح و کاربرد بسیاری دارد، پاسخ به این پرسش است که آیا انسان بر اعضا و جوارح خویش سلطنت و حق مالکیت دارد؟ یا خیر؟ مثل روایت معروف که می فرماید" الناس مسلطون علی اموالهم" آیا اعضای بدن هم همین گونه است یا خیر؟
وی افزود: این پیوند اعضا از انسان زنده به یک انسان زنده دیگر یا از انسان میت به فرد زنده اساسا آیا صحیح است؟ خرید و فروش اعضا چه حکمی دارد؟ همه این فروع در اینجا مطرح می شود؛ ابتدا باید ادله مانعه را مطرح کنیم؛ اگر چه به عنوان مباحث مقدماتی اقتضا می کند که مالکیت و سلطنت و حق را معنا کنیم و ببینیم این مفاهیم تنها به اموال اختصاص دارد؟ یا برای اعضای بدن نیز کاربرد دارد؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان ساخت: آنچه که برخی قائل هستند این است که اختیارا قطع اعضا جایز نیست و آیا اگر کسی عضوی از اعضای خود را اختیارا قطع کند آیا چنین حقی را دارد یا نه، آیا تصرف در اعضا و جوارح جایز است یا خیر؟ بنابراین باید همه این عناوین مورد بحث قرار گیرد.
آیت الله فاضل لنکرانی با اشاره به برخی آیات قرآن کریم گفت: یکی از مهم ترین آیاتی که در این میان باید مورد بحث قرار گیرد آیه ۱۹۵ سوره مبارکه بقره است که می فرماید" وَأَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ." و در این آیه شریفه نهی شده است از القا نفس در هلاکت، "تهلکه" مصدر سماعی است و فقط همین یکی است که اینگونه تلفظ می شود، این آیه می فرماید که القاء نفس در تهلکه حرام است حالا چه به دست خودمان یا به دست دیگری.
وی افزود: این آیه شریفه بیانگر یکی از مصادیق روشن انفاق است و می فرماید: آنقدر انفاق نکنید که خودتان به هلاکت بیفتید، برخی از مفسران این آیه هلاکت را تنها مربوط به انفاق می دانند اما این گونه نیست بلکه کلی است و این یک قاعده است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) خاطر نشان ساخت: این آیه شریفه یک ضابطه کلی را بیان کرده است که یک مصداقش انفاق است، در این آیه شریفه حرف" باء" را می شود زائده گرفت و هم می شود آن را «باء» سببیت بگیریم که در هر دو صورت القای در هلاکت حرام است.
آیت الله فاضل لنکرانی در تبیین معنای هلاکت، گفت: در مورد تهلکه باید گفت برخی کتاب ها، تهلکه را هلاکت معنا کرده اند و برخی دیگر نیزخطر معنا کرده اند و نه مرگ؛ اما وقتی در لغت عرب دقت می کنیم متوجه می شویم که هلاک یعنی ضیاع و ضایع ساختن است، اول این آیه شریفه راجع به انفاق است، آخر آیه مربوط به انفاق است اما وسط آیه یک قاعده کلی است و یک ضابطه مهم است.
