حجت الاسلام والمسلمین احمد زادهوش، مدیر عامل دارالقرآن الکریم اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در اصفهان به سابقه و تاریخچه تاسیس این موسسه اشاره و نکاتی را در این باره بیان کرد.
حوزه: درباره سابقه و روند تاسیس دارالقرآن الکریم، با توجه به این که ابتکاری نو در اصفهان و سطح کشور می باشد و هم چنین اقدامات و سیاست هایی که برای این مجموعه تعریف شده است توضیح دهید؟
دارالقرآن الکریم اصفهان۳۳ سال پیش بر اساس یک نیاز واقعی و به‌منظور گسترش فرهنگ انس و توجه بیشتر به قرآن کریم توسط مرحوم حجت الاسلام و المسلمین مهدی مظاهری در اصفهان تاسیس شد.
نقطه آغازین و انگیزه اولیه تاسیس این موسسه نیز سفری بود که مرحوم حجت الاسلام و المسلمین شیخ مهدی مظاهری به مناطق سنی نشین داشت و در آن نواحی متوجه شد تعداد فراوانی از نوجوانان و کودکان اهل سنت، حافظ قرآن می باشند و توجه جدی به قرآن دارند، در حالی که آن زمان در جامعه شیعی اصفهان با همه امتیازات و ارزش های دینی که در این جامعه وجود داشت، توجه لازم به قرآن به چشم نمی خورد و این مهجوریت احساس می شد.
لذا در ابتدا این موسسه را «دارالتحفیظ للقرآن الکریم» نامگذاری کردند، اما پس از مدت کوتاهی ایشان متوجه شدند که روخوانی، روانخوانی، تجوید و مفاهیم مقدم بر حفظ قرآن کریم است که باید بیشتر به آن رسیدگی شود، لذا نام این موسسه به دارالقرآن الکریم تغییر داده شد و عمده فعالیت ها آموزشی و شامل روخوانی، مفاهیم و قرائت و حفظ شد.
حوزه: آیا موسسه دارالقرآن کریم با بودجه خاص دولتی فعالیت میکند؟
دارالقرآن الکریم یک نهاد مردمی بوده و هیچ ردیف بودجه دولتی نداشته و تمام پشتوانه ها و تکیه گاه اصلی مالی در این موسسه مردمی و منتسب به محافل و جلسات دینی است و در یک زمان کوتاه، شکوفایی و رشد قابل توجهی پیدا کرد، به گونه ای که دهها نفر از متدینین و خیرین استان اصفهان، خانه های شخصی و املاک خود را به دارالقرآن واگذار کردند و عده زیادی نیز منازل و ساختمان های خود را در اختیار این نهاد قرار دادند.
همین امر باعث ایجاد حدود ۱۳۰ شعبه در شهرستان اصفهان و حدود ۳۰ نمایندگی دارالقرآن در استان شد.
حوزه: حیطه فعالیت دارالقرآن کریم محدودب ه محافل قرآنی است؟
خیر، پس از مدتی نیز مؤسسین دارالقرآن کریم، به دلیل آن که گستره فعالیت را روش مند کنند و پوشش بیشتری به مخاطبین داده شود، مدارس غیرانتفاعی ایجاد کردند و در حال حاضر نیز ۱۵ مرکز پیش دبستانی و ۸ مدرسه غیرانتفاعی با نام مدارس دارالقرآن وجود دارد، که شامل مدارس دخترانه و پسرانه و در همه مقاطع تحصیلی می باشد.
هم چنین دانشگاه معارف قرآن و عترت را نیز ایجاد کردند. انگیزه ایجاد آن نیز تربیت اساتید و مربیان مورد نیاز دارالقرآن و سپس سایر مراکز بود و در حال حاضر نیز دانشگاه معارف قرآن و عترت دارالقرآن الکریم ۳ دانشکده، بیش از ۲۰ رشته مصوب و بیش از ۲ هزار دانشجو دارد و حدود ۶ هزار و پانصد نفر نیز فارغ التحصیل داشته است.
این موسسه غیر از هیئت امنا، هیئت مدیره ای دارد که اعضای آن همه از روحانیون موجه و فاضل اصفهان می باشند. در گذشته علمای شاخصی هم چون آیت اله سید اسماعیل هاشمی و آیت اله زاهد نجفی عضو هیئت مدیره بوده اند و اکنون نیز حجت الاسلام و المسلمین عبدالهی، حجت الاسلام و المسلمین مجتبی کلباسی، حجت الاسلام و المسلمین بهشتی نژاد، حجت الاسلام و المسلمین مهدی اژه ای، حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد میرصادقی، حجت الاسلام و المسلمین مهدی گرجی و حجت الاسلام و المسلمین علی دیانی از اعضای هیئت مدیره می باشند.
در شرایط کنونی و با توجه به محدودیت هایی که بخاطر بیماری کرونا در تشکیل کلاس های حضوری ایجاد شد بخش عمده ای از فعالیت های دارالقران به فضای مجازی منتقل شد و همین مسئله باعث گردید درصدد ایجاد زیرساخت های لازم و گسترش امکانات مجازی درالقرآن باشیم.
حوزه: به موضوع توسعه و ترویج فرهنگ و مکتب قرآنی اشاره کردید، آیا در این باره آمار و ارقامی دارید که چه تعداد نوجوان و جوانان با فعالیت های دارالقرآن مرتبط شده اند؟
پوشش برنامه های دارالقرآن به اندازه ای گسترده بود که از نونهالان و کودکان خردسال تحت عنوان «شکوفه ها» «گلبرگ» و «پیش دبستانی» تا بزرگسالان را در بر می گرفت و هر یک در قالب طرح هایی شامل این پوشش عمومی بودند.
به طور متوسط در طول سال های اخیر و در هر سال، حدود ۵ هزار نفر قرآن آموز در شعب دارالقرآن اشتغال به فراگیری معارف قرآنی داشته و دارند و البته در زمان بیماری کرونا اندکی کاهش داشته است.
کیفیت برنامه های دارالقرآن به خصوص در سال های اول و میانی به گونه ای بود که غیر از این آموزش عمومی که به داوطلبین داده می شد، امتیاز نخبه پروری نیز داشت.
شماری از افرادی که اکنون در سطح استان جزء نیروهای شاخص و نخبه قرآنی می باشند از جایگاه تدریس و تالیف و فعالیت های علمی تا حفظ و قرائت و کسب امتیازات ملی و جهانی و یا افرادی که اقدام به تاسیس نهادها، کانون ها و موسسات قرآنی کرده اند از دانش پژوهان و قرآن آموزان دارالقرآن بوده و این موسسه برکت و این امتیاز را داشته که نخبه پروری کند.
حوزه : آیا سیاست، طرح و یا اقدامی جهت توسعه فرهنگ قرآنی در سطح محلات، شهر و شهرستان ها در دست اجرا دارید؟
دارالقرآن سعی کرده پا به پای نوآوری ها و فناوری های جدید به برنامه های خود جذابیت بخشد و با اضافه کردن برخی از عناوین و سرفصل ها مانند مشاوره، آموزش خانواده، برخی از رشته های هنری و آموزش مشاغل خانگی برای مخاطبین جذابیت ایجاد کند، با این حال ذائقه اجتماعی نیز تغییر کرده است و عوامل متعددی چون شبهه پراکنی ها و گسترش مفاسد اخلاقی نیز درکاهش سرمایه بزرگ اجتماعی و انگیزه‌های دینی مردم بی تاثیر نبوده است، لذا دارالقرآن برای آن که بتواند خسارت ها و ضعفی که در امور دینی ایجاد شده را جبران نماید به دنبال شیوه ها و راهکارهای جدید است.
البته باید این را نیز اعتراف کنیم که در سال های اخیر بروزرسانی و نوآوری های لازم را در امر آموزش قرآن و ترویج فرهنگ قرآن نداشته ایم و شاید علت این امر رحلت حجت الاسلام و المسلمین مهدی مظاهری بود، اما امروز هیئت مدیره و دست اندرکاران این موسسه مصمم هستند که این نقیصه را جبران کنند.
حوزه: اشاره ای به اولین همایش شیوه ها و راهکارهای ترویج فرهنگ قرآن می فرمایید؟
یکی از اقداماتی که در این راستا پیش بینی شده، برگزاری اولین همایش ملی با هدف رهیافت و شناسایی قرآن و انس با قرآن در جامعه است. این همایش با مشارکت حوزه علمیه اصفهان، شورای عالی قرآن، دانشگاه قرآن، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و شماری دیگر از نهادهای همسو و مرتبط در بهار سال آینده برگزار میشود. این همایش دارای شورای سیاست گذاری و هیئت علمی است. پایگاه اطلاع رسانی آن ایجاد شده، فراخوان و سفارش مقالات آغاز شده و تا کنون تعدادی از چکیده مقالات دریافت شده است. امیدوارم با برگزاری این همایش مجموعه ای از ایده ها، نقطه نظرات و تئوری هایی که می تواند به شکوفایی و ترویج فرهنگ قرآن کمک نماید جمع آوری و بکارگیری شود و در اختیار سایر نهادهای قرآنی نیز قرار گیرد.
حوزه: به عنوان مدیریت جدید چه نگاهی به ترویج بهتر مکتب قرآنی دارید؟
قرآن یک حقیقت زنده و موثری است که «فی کل زمان جدید». کُهنگی و فرسودگی در قاموس قرآن وجود ندارد و در هر زمانی این اعجاز کار خود را انجام می دهد و جذابیت های خود را دارد.
موفقیت ما برای آن که بتوانیم به ساحت قرآن خدمت کنیم این است که با شناخت بیشتر و با درک واقعی تر از قرآن کریم، آموزه ها، جذابیت ها، زیبایی ها و حیات قرآن را به عموم جامعه بویژه تشنگان معارف الهی معرفی کنیم.
البته ما در این زمینه دچار ضعف، نقص و جهل می باشیم. در این مسیر علاوه بر اینکه لازم است عالمانه و منطبق بر مبانی قرآن و عترت حرکت کنیم، ضرورت دارد با بهره مندی و استفاده از فناوری های جدید، به خصوص رسانه های نوین و فضای ومجازی، محتواهای قرآنی را درقالب های جذاب به مخاطبین و نسل جوان ارائه کنیم.
دارالقرآن الکریم اصفهان تقویت زیر ساخت های فضای مجازی را شروع کرده است و ان‌شاءالله به زودی از سایت جدید دارالقران نیز رونمایی می شود.
حوزه: در برگزاری محافل قرآنی و محافل آموزش قرآنی محلات نیز فعالیت هایی داشته اید؟
در حال نوسازی در شعب دارالقرآن هستیم تا شیوه های کلاس داری جدید را آموزش دهیم، هم چنین دانش فضای مجازی و مدیریت فرهنگی را به آنها آموزش دهیم و سعی داریم از بین اساتید نخبه که هنوز در دارالقرآن راه پیدا نکرده اند دعوت و جذب داشته باشیم که شامل دانش آموختگان حوزه و فارغ التحصیلان دانشکده های قرآنی می باشند.
همچنین با انجام مطالعات و نظرخواهی‌های مفصل، به تدوین «برنامه جامع پرورشی و تربیتی مدارس دارالقرآن الکریم اصفهان» برای همه مقاطع تحصیلی دست یافتیم که از مهر ماه امسال این برنامه در مدارس دارالقران اجرا گردید.
امیدوار هستیم با بازخورد گیری و اصلاح و تقویت آن، این برنامه مطالعاتی و اجرایی را در اختیار سایر مدارس علاقمند نیز قرار دهیم.
حوزه: درباره مربیان قرآنی دارالقرآن نیز توضیحاتی بیان نمایید، چه تعداد مربی قرآنی فعال دارید؟
در سال های گذشته حدود ۳۰۰ مربی با دارالقرآن در ارتباط بودند، اما با توجه به محدودیت های کنونی در ترم های گذشته حدود ۱۵۰ نفر مربی با موسسه همکاری داشته اند.
برای تربیت و بروزرسانی مربیان نیز دو کار انجام می شود؛ در گام اول دانش افزایی مربیان موجود در قالب برگزاری کلاس ها، کارگاه ها و سیر مطالعاتی و در گام دوم جذب مربیان جدید است.
متاسفانه برخی از مربیان موسسه، رشته های تحصیلی مرتبط با مباحث قرآنی نداشته اند و با سپری کردن دوره های کوتاه مدت، جذب دارالقرآن شده اند، لذا درصدد جذب افرادی هستیم که تحصیلات حوزوی دراز مدت داشته باشند و یا رشته های مرتبط دانشگاهی را سپری کرده باشند.
حوزه: اگر بخواهید وجه تمایز دارالقرآن الکریم را بیان کنید به چه نکته ای اشاره می کنید؟
همه موسسات محترم هستند و همه با انگیزه های پاک دینی فعالیت کرده و می کنند، لذا هیچ گاه در مقام رقابت یا طرح برتری این موسسه بر موسسات دیگر نبوده، نیستیم و نخواهیم بود.
اما در پاسخ به سؤال جنابعالی مایلم به نکته مهمی اشاره کنم. اینکه امتیاز دارالقرآن و هم چنین برخی دیگر از موسسات موفق، مردمی بودن است. ما از شعبه هایی بهره مند هستیم که کلاس ها و برنامه های دارالقرآن در اتاق ها و خانه های مسکونی و در بین اعضای خانواده برگزار می شود. گاهی اتاق کودک آن خانه، به مهدکودک قرآن آموزان تبدیل میشود.
در همین جا نیز از رسانه ها می خواهیم از این شعبات گزارش تهیه کنند، خانواده ای با دو فرزند، خانه کوچک خود را با دو اتاق به فعالیت های قرآنی اختصاص داده اند و تمام امکانات، پذیرایی و مخارج این فعالیت ها را خود خانواده پرداخت می کند و حتی برخی از این خانواده ها، کمک های موسسه را نیز قبول نمی کنند و زمانی که دانش پژوهان این صحنه ها را مشاهده می کنند به چنین مشارکت هایی علاقمند میشوند و آنها نیز بخشی از خانه و زندگی خود را به فعالیت های قرآنی اختصاص می دهند.
این موفقیت دارالقرآن و مرحوم آقای مظاهری بوده است که توانسته اند کارتریج قرآن را با شناسایی و هدایت انگیزه های معنوی و جوشش مردمی پیش برند.
گفت‌وگو: سیدامیر حسین ابطحی
