شنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۳ |۱۲ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ | Dec 14, 2024
آیت الله علیدوست

حوزه/ رعایت و مصرف بیت المال در مسیر خود از بارزترین شاخص های حکومت علوی است که در راس هرم ارزش ها قرار دارد به طوری که اگر کارگزاری همه توان ها را داشته باشد اما نسبت به بیت المال متسامح و متساهل باشد از نظر امام علی (ع) محکوم است در عین رعایت همه شرایط باید این جهت را هم رعایت کند تا بتواند مورد قبول حضرت قرار بگیرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت الله ابوالقاسم علیدوست در کانال شخصی خود با انتشار مطلبی با عنوان «عدالت علوی؛ «قاطعیت» در اجرای قانون، عدالت و حکومت» نوشت:

«عدالت» یک مفهوم انسانی است که همه انسان های صالح و مصلح بر آن تاکید دارند اما اسلام تاکید بیشتری بر آن دارد و مصادیق ظریفی را برای آن تعریف می کند ضمن اینکه دارای ضمانت اجرا هم است.

اگر دیگران از «عدالت» به عنوان یک حسن و مکرمت اخلاقی نگاه میکنند، در اسلام بحث «واجب» مطرح می شود که مقابل آن «حرام» تعریف می شود. این مفاهیم (عدالت) وقتی در نظام اخلاقی و حقوقی اسلام قرار می گیرد، نه تنها ضمانت اجرای اخروی بلکه ضمانت اجرای دنیوی هم پیدا می کند.

امام علی (ع) بعد از حدود ۲۵ سال حکومت سه خلیفه سرکار آمدند و وقتی در راس حکومت قرار گرفتند، نگاه موسعی به عدالت دارند که همه بشریت را در بر می گیرد و لذا به مالک اشتر در نامه ۵۳ نهج البلاغه می فرمایند: « انسان ها را به این چشم نگاه کن که یا هم کیش و برادر تو یا نظیر تو در خلقت هستند». درحقیقت، حضرت به جای ساختن دیوار، پل می سازند.

عدالت در اجرا شاخه دیگری از این ضرورت اخلاقی در سیره امام علی (ع) است. امام (ع) حاضر نیست سر سوزنی بیت المال جابجا شود. حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی.

رعایت و مصرف بیت المال در مسیر خود از بارزترین شاخص های حکومت علوی است که در راس هرم ارزش ها قرار دارد به طوری که اگر کارگزاری همه توان ها را داشته باشد اما نسبت به بیت المال متسامح و متساهل باشد از نظر امام علی (ع) محکوم است در عین رعایت همه شرایط باید این جهت را هم رعایت کند تا بتواند مورد قبول حضرت قرار بگیرد.

امام علی (ع) وقتی به حکومت می رسند به گذشته بویژه زمان خلفای دوم و سوم نگاه می کنند و به صراحت اعلام می کنند از زیاده خواهی ها جلوگیری کرده و ثروت های باد آورده را در اختیار افراد باقی نمی گذارند.

وقتی حاکم صالح و عدالت جو سرکار می آید، سعی می کند حکومت را که تحویل گرفت، عدالت را مراعات کند بدون آنکه به گذشته نگاه کند. اما حضرت گذشته را هم نگاه می کنند و لذا می فرماید: «مال هایی که بی جهت داده شده برمی گردانم ولو مهریه همسرانشان باشد».

عدالت علوی در همه ساحت ها چه اقتصادی چه فرهنگی و چه سیاسی حداکثر است بنابراین حضرت تلاش می کنند در عرصه سیاسی، شایسته سالاری حاکم باشد و همه انسان ها دیده شوند. حاکمان خود را تافته جدابافته نبینند و مردمی که کمتر می توانند حق ستانی کنند، حاکمیت حق آنها را بگیرند.

امام علی (ع) درعین سختگیری هایی که دارند و نیز رعایت عدالت، «مصلحت» را هم مدنظر قرار می دهند. به عنوان نمونه، یکی از کارگزاران حضرت وقتی نسبت به بیت المال تخلفی می کند، فرار می کند و نزد معاویه می رود چون به او می گویند اگر امیرالمومنین بفهمد تو را به شدت مجازات می کند. وقتی این خبر به حضرت می رسد، ایشان می فرمایند: «ما مهلت می دادیم که آنچه از بیت المال برده برگرداند».

در کاربست تعابیر در مورد حضرات معصومین باید دقت شود. برخی تعابیری راجع به حضرت علی(ع) کردند که شایسته نبود و کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل می کرد.

درباره اقدامات امیرالمومنین (ع) در صیانت از بیت المال و مباره با فساد اقتصادی و ثروت اندوزی های بی حساب و کتاب می توان به اجرای حد نسبت به نجاشی و اجرای اقتصاد نسبت به برادرش عقیل به عنوان نمونه اشاره کرد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha