طیبه حیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در معرفی رشته سطح۳ علوم و معارف حدیث عنوان کرد: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «اِعْرِفُوا مَنَازِلَ اَلنَّاسِ عَلَی قَدْرِ رِوَایَتِهِمْ عَنَّا؛ منزلت مردم را به اندازه روایتی که از ما می‌کنند بشناسید. (الکافی، جلد۱، صفحه۵۰ )
وی بیان کرد: طراحی رشته علوم و معارف حدیث شیعه از سال ۱۴۰۰ توسط گروه علمی حدیث و تعدادی از اساتید متخصص علوم حدیث در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران انجام گرفت و فروردین ۱۴۰۱ در شورای سیاستگذاری حوزه های علمیه به تصویب رسید که الحمدالله با استقبال بسیار خوب مدیران استان ها، مدارس و طلاب حوزه های علمیه خواهران مواجه شد و سال گذشته برای نخستین بار در استان قم در مدرسه کریمه اهل بیت علیهم السلام طلاب به تحصیل در این رشته پرداختند.
استاد حوزه و دانشگاه در خصوص ویژگی های ممتاز این رشته گفت: عنوان رشته «علوم و معارف حدیث شیعه» بدین معنا است که اساتید در تدوین سرفصل‌ها توجه داشته‌اند که هم علوم نظری و هم معارف حدیثی، جزئی از سرفصل‌ها باشند تا طلبه‌ای که وارد تحصیل این رشته‌ها می‌شود صرفاً با مباحث نظری مواجه نباشد بلکه در کنار آن معارف حدیثی همچون متن خوانی، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، ادعیه و زیارت، قرائت و ترجمه احادیث اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فهم حدیث و... را نیز فرا بگیرد که این یکی از مهم‌ترین مزایای رشته علوم و معارف حدیث شیعه است.
وی اظهار کرد: برای رشته علوم و معارف حدیث شیعه در سطح سه، ۹۲ واحد طراحی شده است که از این واحدها، ۳۰ واحد دروس عمومی و ۶۲ واحد دروس تخصصی هستند که کاملا گرایش حدیث دارند.
حیاتی با تاکید بر اینکه در طراحی سرفصل‌های این رشته به واحد های عمومی نیز نگاه تخصصی وجود داشته است، اضافه کرد: در ظاهر درس‌هایی همانند فقه و اصول، تفسیر و عقاید خوانده می‌شود اما در طراحی رشته علوم و معارف حدیث شیعه این نکته مد نظر بود که وقتی طلبه‌ای وارد این رشته می‌شود حتی در دروس عمومی هم یک نگاه تخصصی اجرا شود.
وی تصریح کرد: یعنی در سرفصل فقه و اصول هم اگر طلبه‌ای سطح سه حدیث می‌خواند، فقهی بخواند که رویکرد حدیثی دارد یعنی منابعی از فقه معرفی و تدریس می‌شود که با استفاده از سنت به استنباط فقهی پرداخته می‌شود مثلا در اصول، مباحثی همانند دلالت الفاظ و حجیت خبر واحد را داریم که کاملا با مباحث حدیثی مرتبط هستند و کاملا برای ما کارایی دارند بنابراین طلبه دیگر احساس نمی‌کند واحدهایی که می‌خواند با تخصص وی بیگانه است. این یکی از ابتکارات در طراحی رشته است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: با توجه به اینکه این رشته در حوزه علمیه خواهران برای نخستین بار طراحی شده است، در طراحی سرفصل ها به صورت اختصاصی تناسب با مقتضیات جامعه بانوان و نیازمندی های آنان لحاظ شده است؛ یعنی در طراحی سرفصل‌ها سعی کرده‌ایم اقتضائات و نیازمندی‌های جامعه بانوان را لحاظ کنیم.
وی اضافه کرد: برای مثال درس‌هایی با عنوان شناختنامه نهج البلاغه، قرائت و درک متون اخلاقی، صحیفه سجادیه و قرائت سیره معصومان(ع) داریم که در تمامی این درس‌ها سعی کرده‌ایم سرفصل‌هایی ارائه دهیم که متناسب با جامعه بانوان از جمله در زمینه تربیت فرزند و سبک زندگی هستند. لذا اگر بانویی در این رشته تحصیل کند، یک بسته مناسب برای تربیت فرزند نیز برای خود فراهم می‌کند و این نکته‌ای بسیار حائز اهمیت است که طلبه احساس می‌کند نیازمندی‌ها و انگیزه‌های درونی وی هم تأمین می‌شود.
حیاتی بیان کرد: نکته مهم اصل نگاه ما به حدیث و ضرورت تحصیل در رشته علوم و معارف حدیث شیعه است. رهبر معظم انقلاب می‌فرماید: «حدیث، مادر همه علوم اسلامی یا بیشتر علوم اسلامی است» این سخن بدین معناست که اگر حدیث را از فقه، اخلاق، کلام و مباحث زیرمجموعه آن جدا کنیم چیزی غیر از یک سری مباحث نظری برای ما باقی نمی‌ماند و مثلا اگر حدیث را از اخلاق بگیریم آنچه باقی می‌ماند اخلاق یونانی است.
وی اظهار کرد: به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که حدیث مادر همه علوم اسلامی است و همان‌قدر که در فقه و اصول نیازمند متخصص و اهل فن هستیم در حدیث هم نیاز به افراد متخصص داریم. حتی رهبر معظم انقلاب تعبیر ظریفی دارند و می‌فرماید: «شاید محصول و خروجی حدیث، نقدتر و قابل خرج‌تر باشد نسبت به فقه و آنچه در توضیح المسائل‌ها ذکر می‌شود.» این نکات نشان می‌دهد که اگر شخصی بخواهد پژوهشگر میان رشته‌ای یا مبلغ هم باشد نیازمند این رشته است.
استاد حوزه علمیه خواهران یادآور شد: بنابراین فارغ التحصیلان این رشته ضمن آنکه می توانند از مباحث مطرح شده در عرصه‌ها و گرایش مختلف مورد علاقه خود پژوهش های ارزشمندی داشته باشند، می‌توانند در مباحث خانوادگی، تربیت فرزند، تعاملات اجتماعی و فعالیت های تبلیغی خود نیز با استناد به احادیث معصومین علیهم السلام فعالیت داشته باشند.
انتهای پیام
