حجت الاسلام والمسلمین حجت الله سروری در گفتگو با خبرگزاری حوزه، گفت: جهان انسان از دو ویژگی برخودار است و پهنه وجودش را دو جریان از یگدیگر متمایز می سازد که شامل جریانات ظاهری وسطحی و جریانات باطنی وعمقی است.

وی افزود: هرکدام از این دو ویژگی و دو جریان، عامل تعیین کننده‌ای دارد. جریانات ظاهری انسان، شامل زشتی و زیبایی، بلندی وکوتاهی، سفیدی و سیاهی، عامل تعیین کننده اش همان جریانات باطنی ونهایی است.

مؤلف کتاب «سلوک اخلاقی تربیتی میرزا کوچک جنگلی» تصریح کرد: انسان بر اساس خصوصیات درونی اش، مرز زیبایی و زشتی را تعیین می کند و حد بلندی و کوتاهی را مشخص می سازد. این دیگر قانون ندارد و هیچ پایه گذار مکتب ومسلکی هم برای این جریانات سطحی، برنامه و قانون متحدی صادر نکرده و اگر هم صادر کند، زودگذر و لحظه‌ای و غیرعلمی است.

وی عنوان کرد: عامل تعیین کننده جریان های ظاهری، همان محتواهای نهانی ودرونی است، بنابراین جریانات باطنی که از پیچیدگی های فراوان آکنده است، زیرا انسان بر اساس محتویات درونی‌اش، عاطفه، عشق، جوانمردی، مهر، کینه و بخل وحسادت و عجله و شجاعت و بخشندگی دارد.

نویسنده و پژوهشگر تاریخ حوزه بیان کرد: بر همین اساس از مسائل مهم حیاتی و اجتماعی که باید زیربنای زندگانی هر انسانی قرار گیرد و انسان‏ها باید هر چه بیشتر به آن توجه و التفات داشته باشند، مسأله تخلیه و تحْلیه اخلاقی بر اساس این دو جریان است.

وی گفت: به عبارت دیگر، انسانیّت انسان ظهور و بروز پیدا نمی کند، مگر با آراستگی به فضایل و پیراستگی از رذایل اخلاق. سرّ مطلب این است که هیچ انسانی با انسانی دیگر از نظر ذات و ماهیّت متمایز نیست و به اصطلاح منطقیون و فلاسفه، تشکیل در ماهیّت وجود ندارد، بلکه تمام امتیازات انسان‏ها از همدیگر به وسیله عوارض جسمانی و یا حالات و ویژگی های نفسانی است. انسان‏ها از همدیگر به وسیله عوارض و ویژگیهایی که دارند و یا دریافت می کند، امتیاز پیدا می کنند.

سروری اظهارکرد: بنابراین، بالاترین ممیّز میان انسان‏ها همانا متخلّق بودن به فضایل اخلاق و اجتناب از رذائل اخلاقی است.

وی گفت: اخلاق دارای اقسام گوناگونی است. مانند اخلاق فردی، اخلاق الهی، اخلاق خانوادگی، اخلاق اجتماعی، اخلاق سیاسی، اخلاق اقتصادی، اخلاق نظامی که هر کدام دارای تعاریف مخصوص به خود است.

مؤلف کتاب «سلوک اخلاقی تربیتی میرزا کوچک جنگلی» یادآورشد:اما با این وجود اخلاق، واژه ه‏ای کمیاب در قاموس تمدن عصر حاضر است و معمولاً تفسیرهای نادرستی از آن می شود، واژه اخلاق تمدن جدید، خود را با هرج و مرج، بدبینی و بداندیشی، انحراف و کج روی، تجاوز به حقوق هم دیگر، بی عفتی و بی بندوباری و مانند آن آمیخته و تفسیر به رأی می شود و از کمالات اخلاقی مانند عشق و محبّت، مروّت و فتوّت و در نهایت از آداب و روش انسانیّت کم بهره مانده است. خردمند کسی است که مظاهر فریبنده تمدّن او را نفریبند و شعار «خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو» سر ندهد. وهمرهنگ ارزش ها واخلاق الهی می شود.

وی تصریح کرد: فضیلت های اخلاقی و ارزشی که از مقدّس ترین گرایش های فطری انسان به شمار می آیند و جدایی از آنها چه در بخش فردی و چه اجتماعی، هرجامعه ای را با رکود و انحطاط ارزشی مواجه می کند و انسان را با آسیب ها و آفت های بسیاری روبه رو می سازد؛از این رو، رشد و تعالی جوامع بشری در گرو توجّه به فضیلت های اخلاقی و نهادینه نمودن آنهاست و همین است که سعادت بشر را در دنیا و آخرت تضمین خواهد نمود.

مؤلف کتاب «سلوک اخلاقی تربیتی میرزا کوچک جنگلی» گفت: پایه اساسی و زیربنای همه برنامه های اسلامی بلکه همه شرایع آسمانی در سه بخش اعتقادات، باورهای درونی و اعمال قلبی، دستورات آسمانی و اعمال و اخلاق که برگرفته از صفات روحی و ملکات نفسانی است.

وی در خصوص کتاب اخیرش درباره میرزا کوچک خان جنگلی گفت: این کتاب گلگشتی است از سر دفتر بوستان فضائل اخلاقی مرد الهی و غیورمردی از تبار جنگل و گیلان سر سبز و سردار ایرانی یعنی روحانی مجاهد و نستوه میرزا یونس استاد سرایی معروف به میرزا کوچک جنگلی که به عنوان "سلوک تربیتی اخلاقی میرزا کوچک جنگلی" تألیف شده است.

سروری تصریح کرد: این کتاب نسبت به کتاب هایی که در مورد نهضت جنگل و میرزا کوچک نگاشته شده است قدری متفاوت بوده و با یک نگاه علمی وکاربردی در پنج بخش به رشته تحریر درآمده است: بخش اول شامل اخلاق فردی میرزا کوچک، بخش دوم، اخلاق عملی میرزا کوچک، بخش سوم شامل اخلاق اجتماعی میرزا کوچک، بخش چهارم اخلاق سیاسی میرزا کوچک و بخش پنجم اخلاق الهی میرزا کوچک است.

نویسنده کتاب «سلوک اخلاقی تربیتی میرزا کوچک جنگلی» یادآورشد:این کتاب در ۲۵۰ صفحه نوشته شده که از ویژگی های این کتاب آن است که در این کتاب سعی کردیم با برداشت از سیره میرزا کوچک جنگلی،اخلاقیات فردی،عملی، اجتماعی و سیاسی و الهی ایشان با استناد به آیات قرآن کریم واحادیث اهل بیت علیهم السلام مطالب آن را تنظیم کنیم و به صورت کاربردی به شرح وتوضیح ۶۵ موضوع اخلاقی میرزا کوچک جنگلی پرداختیم.

این نویسنده حوزوی بیان کرد: یکی از مهمترین موضوعاتی که هر جامعه‌ای سخت به آن احتیاج دارد، مسائل اخلاقی است که در سایه آن آرامش، آسایش، شادکامی، بالندگی، پویایی، امنیت، کار و تلاش، شکوفایی استعدادها، رونق اقتصادی، به نمایش گذاشتن جلوه‌های والای انسانی و در یک کلمه، «سعادت» برای آن جامعه به ارمغان می‌آید.

وی افزود: بدون تردید، خوب زیستن و رسیدن به سعادت، آرزوی هر انسانی است. آدمی همیشه در پی دستورات و فرامینی بوده که بتواند با عمل به آنها، مناسبات خود را با دیگران شکل بخشد، تا از این طریق عمر خود را بگذراند و بقای حیات خویش را تضمین کند؛ از این رو، آدمی نیازمند نظام ارزش‌ها می‌باشد، نظامی که خوب و بد را برای او معین کند و در پیچ و خم زندگی راهنمای او باشد. اخلاق وسیله‌ای مؤثر برای بهتر زیستن و فراگیری آن، لازمه حیات بشری است.

سروری گفت: بنابراین قانون و نظام اعمال و رفتار آدمی در سایه «علم اخلاق» است. با آگاهی وپایبندی به این علم است که انسان می تواند از خطر سقوط نجات یابد. به همین دلیل در میان همه علوم، علم اخلاق ضروری‌ترین علم برای انسان است؛ چرا که در تمام اوراق کتاب زندگی دخالت و نظر دارد و بدون آن، زندگی اجتماعی و فردی در ورطه سقوط قرار می گیرد.

وی اظهار کرد: علم اخلاق معادن مکنون ارزش ها را در سرزمین نفس انسانی استخراج می‌کند و آنها را به صورت مکارم اخلاق در وجود انسان به فعلیت رسانده و برای بهره‌برداری عمومی آماده می‌سازد؛ همین علم است که نهال گل‌های زیبا و معطر را در صفحه نفس می‌نشاند و بهشت برین از مکارم اخلاق را در آن به وجود می‌آورد. کرامات اخلاقی علاوه بر آنکه صاحبش را به عالی‌ترین درجات انسانیت می‌رساند و بر دیگران برتری می‌دهد، در آخرت نیز او را به عالی‌ترین درجات بهشت ارتقاء خواهد داد.

انتهای پیام