به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، در نشستی به زبان انگلیسی با موضوع «قداست زندگی انسان ـ درک ممنوعیت قتل ناعادلانه و شدت قتل در اسلام (سوره مائده، آیه ۳۲)» در غرفه بینالملل حوزه در نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم برگزار شد.
دکتر جامیو آمائو سالیو در این نشست به تبیین مبانی کلامی و اخلاقی قداست حیات بشری از منظر قرآن و اسلام پرداخت.
دکتر سالیو با اشاره به جایگاه والای انسان در قرآن تصریح کرد: اسلام به خلقت و برتری انسان تأکید دارد و زندگی انسان را مقدس میداند. این امر مسئولیت انسان در حفظ و احترام به جان انسانها را ایجاب میکند.
وی افزود: قرآن به کرامت انسانی اشاره کرده و انسانها را جانشین خدا در زمین معرفی کرده است؛ بنابراین، اجرای عدالت و جلوگیری از قتلهای ناعادلانه، وظیفهای الهی بر دوش انسانهاست.
ادکتر سالیو با استناد به آیه ۳۲ سوره مائده خاطرنشان کرد: قرآن هرگونه قتل ناعادلانه را معادل کشتن تمام انسانها میداند و نجات یک انسان را برابر با نجات تمام بشریت میشمارد.
وی تأکید کرد: این اصل اخلاقی و حقوقی، نشاندهنده اهمیت حفظ جان انسانها در آموزههای اسلامی است.
مبانی کلامی قداست حیات بشری
دکتر سالیو در ادامه به مبانی قرآنی قداست حیات انسان اشاره کرد:
۱. خلقت و برتری انسان
- قرآن خلقت انسان را بهعنوان یک عمل الهی توصیف کرده و بر تقدس زندگی انسان تأکید دارد. برتری انسان در قرآن بهعنوان مسئولیتی اخلاقی و الهی معرفی شده است.
۲. کرامت و عزت انسانی
- قرآن به انسانها عزت بخشیده و کرامت انسانی را برای همه افراد، صرفنظر از دین، نژاد یا موقعیت اجتماعی، معتبر دانسته است (سوره اسراء، آیه ۷۰). این کرامت مسئولیت اجرای عدالت و رعایت احترام متقابل را بر دوش انسانها قرار داده است.
۳. ممنوعیت قتل به ناحق
- قرآن بهشدت از قتل غیرمجاز نهی کرده و تنها در موارد خاص، مانند قصاص یا فساد در زمین، اجازه سلب حیات را داده است. این حکم محدود و با شرایط خاص تعریف شده است.
دیدگاه مفسران درباره قداست حیات انسان
در ادامه نشست، دکتر سالیو به دیدگاه مفسران برجسته اسلامی درباره آیه ۳۲ سوره مائده اشاره کرد:
- علامه طباطبایی در تفسیر «المیزان» این آیه را بهعنوان یک اصل اخلاقی جهانی تفسیر کرده است. وی بر این باور است که این اصل نهتنها برای مسلمانان، بلکه برای تمام بشریت معتبر است.
- امام خمینی در کتاب «تحریرالوسیله» بر حرمت قتل ناعادلانه تأکید کرده و بخشش را بهعنوان یک آرمان اخلاقی برتر معرفی کرده است.
- شیخ طوسی در تفسیر «التبیان» اصل قصاص را تثبیت کرده، اما بخشش و آشتی را بهعنوان گزینههای اخلاقی برتر مورد توجه قرار داده است.
- طبری در تفسیر خود به تعادل بین عدالت و رحمت اشاره کرده و مجازات قانونی را مجاز، اما بخشش را ترجیح داده است.
- قرطبی در کتاب «الجامع فی احکام القرآن» قداست جان انسان را مسئولیت جمعی دانسته و قتلهای آیینی یا خرافی را محکوم کرده است.
- ابن کثیر در تفسیر خود این آیه را بهعنوان استعارهای برای عواقب گسترده قتل معرفی کرده و حفظ نظم اجتماعی را وابسته به احترام به جان انسانها دانسته است.
دکتر سالیو در پایان با اشاره به داستان قابیل و هابیل بهعنوان نخستین قتل در تاریخ بشر اظهار داشت: این داستان نشاندهنده پیامدهای اجتماعی و اخلاقی قتل ناعادلانه است. قرآن با تأکید بر این اصل اخلاقی، مسئولیت جهانی در قبال حفظ حیات انسانها را مطرح کرده است.
وی خاطرنشان کرد: اصل «حفظ جان انسان» در اسلام، بنیانی اخلاقی و حقوقی برای مقابله با خشونت و قتلهای ناعادلانه فراهم میکند.
نظر شما