به گزارش خبرگزاری حوزه، برپایه گزارشهای رسمی، نرخ باروری در کشورمان بر اساس الگوی متعارف به زیر سطح جایگزینی (یعنی کمتر از ۲.۱ فرزند به ازای هر زن) رسیده و نگرانی ها از بابت تداوم این روند موجب شده که در سال های اخیر چه از سوی رهبر معظم انقلاب و چه از سوی سران و مسئولان مملکتی همچنین علما، نخبگان، اساتید و کارشناسان دلسوز و دغدغه مند، به شکل های مختلف هشدارهایی در این رابطه داده شود.
جای هیچ بحثی نیست که با ادامه این وضع ناگوار و نامطلوب، در دهههای پیش رو به موازات کاهش نیروی جوان شاهد کاهش شدید نیروی کار، رشد منفی اقتصادی و فشار مضاعف بر نظامهای بازنشستگی و بهداشتی روبرو خواهیم بود.
از سوی دیگر ناگفته پیداست که چه به لحاظ ساختاری و چه ترکیب و توزیع، مساله جمعیت از جمله کلیدی ترین شاخصه های اقتدار ملی و استحکام بخش به ساخت درونی قدرت هر کشوری محسوب می شود؛ البته هم کمّیت جمعیت و هم کیفیت آن در ارتقای توانمندی یک جامعه نقش مهمی ایفا می کند با این وجود مهم ترین مؤلفه در شکل گیری قدرت، همچنان منابع انسانی است.
بیش از یک دهه است که مع الاسف در رسانه ها اخبار نگران کننده ای راجع به کاهش تدریجی نرخ رشد جمعیت منتشر می شود و این روند در حالی طی شده و می شود که کاهش محسوس جمعیت جوان در سالهای پیشرو، میتواند کشورمان را از جنبه های مختلف در معرض خطرات و تهدید جدی و گاه جبران ناپذیر قرار دهد.
همان طور که پیشتر نیز اشاره شد، جمعیت بیشتر به معنای نیروی کار بیشتر و در نتیجه تولید بیشتر کالا و خدمات است. این موضوع میتواند منجر به رشد اقتصادی و افزایش درآمد ملی شود، ضمن آن که از منظر فرهنگی نیز جمعیت بیشتر میتواند به معنای تنوع فرهنگی بیشتر و در نتیجه غنای فرهنگی افزونتر باشد.
از حیث سیاسی نیز جمعیت افزونتر میتواند به معنای نفوذ سیاسی بیشتر در سطح بینالمللی باشد، کما این که تجربه ثابت کرده کشورهایی با جمعیت زیاد معمولاً در سازمانهای بینالمللی صدای بلندتری دارند.
صدالبته که جمعیت زیاد به تنهایی نمیتواند ضامن قدرت ملی باشد، چه آن که می بایست با عوامل دیگری همچون توسعه اقتصادی، پیشرفت علمی و فناوری، و ثبات سیاسی توأم گردد تا به نتیجه مطلوب نزدیک شویم، اما با این وجود نمی توان منکر اهمیت بحث جمعیت، به عنوان سلاح پنهان قدرت در دنیای امروز شد.
در این میان بهره گیری درست و هدفمند از سلاح جهاد تبیین به منظور ترغیب مردم به فرزندآوری، به عنوان بایسته ای مهم مطرح است؛ این که در فرآیندی اقناعی این باور را در جامعه شکل بدهیم که افزایش جمعیت برای ایران یک ضرورت انکارناپذیر به شمار می رود و بر همین اساس، جمعیت جوان، موتور محرکه اقتدار ملی و اسم رمز پیشرفت پایدار و مطلوب است.
ما به خصوص در بحث جمعیت نیاز جدی به تلاشی از جنس جهاد تبیین داریم؛ جهادی که به تعبیر سکاندار انقلاب اسلامی، فریضه ای فوری و قطعی محسوب می شود و در این میان از باورمندان انقلاب اسلامی انتظار بیشتری می رود که وقت و انرژی بیشتری در این راستا صرف کنند.
در واقع به این واسطه می بایست بیش از پیش بر روی این موضوع تأکید و تمرکز کرد که جمعیت جوان، گنجِ پنهان اقتدار برای یک جامعه محسوب می شود؛ خاصّه جامعه ما که به درستی داعیه تمدنی هم دارد.
به تعبیر رهبر عزیزمان «بایستی حقایق را با منطق قوی، سخن متین و عقلانیّت کامل، همراه با زینت عاطفه و عواطف انسانی، و بهکارگیری اخلاق منتشر کرد. امروز همه ما بایستی در این میدان حرکت بکنیم؛ هر کدام به نحوی و با سهمی که در این راه داریم.» (بیانات معظم له در مهر ۱۴۰۰)
نکته ای که با عنایت به رهنمود مقام معظم رهبری مورد تأکید راقم این سطور است این که بهره گیری از ظرفیت عظیم رسانه و فضای مجازی آن هم با چاشنی هنر باید منجر به تولید روایت و عرضه شایسته آن در پهنهی رسانه ای شود، چه آن که صرف بیان آمار و ارقام نگران کننده درباره خطر کاهش جمعیت مادامی که منجر به روایت سازی تأثیرگذار نشود، ما را به هدف غایی نرسانده و این تلاش رسانه ای منجر به تحول مورد نظر نخواهد شد.
سمیرا مرادی
نظر شما