امام علی(ع)، الگوی کامل مقاومت مؤمنانه و عدالت‌محور در تاریخ اسلام است+ عکس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، حسن رحیم‌پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، امروز پنجشنبه ۲۲ خردادماه در همایش بین‌المللی غدیر و مقاومت که در تالار نور برگزار شد، با تأکید بر اینکه نخستین جبهه مقاومت در تاریخ اسلام، پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) و بر محور مسئله غدیر شکل گرفت، به تبیین ابعاد این رویداد پرداخت.

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به این‌که حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) نخستین سنگر مقاومت را در موضوع ولایت پس از پیامبر شکل دادند، گفت: موضوع غدیر فقط یک واقعه تاریخی نیست، بلکه نقطه آغاز جبهه‌ای از مقاومت در برابر انحراف از مسیر الهی در حاکمیت اسلامی است.

وی ادامه داد: اگرچه حضرت علی (علیه‌السلام) در برابر انحراف، اعتراض و انتقاد داشتند، اما برای حفظ وحدت امت اسلامی از درگیری مستقیم پرهیز کردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) با وجود نقد شدید به خلافت پس از پیامبر(ص)، حاضر به ایجاد درگیری بین اصحاب نشدند، افزود: مقاومت ایشان در برابر نادیده‌گرفتن غدیر، با عقلانیت، صبر و آینده‌نگری همراه بود. از این‌رو، حمایت انتقادی حضرت از خلفا به معنای تأیید نبود، بلکه اقدامی برای جلوگیری از جنگ داخلی در امت اسلامی بود.

رحیم‌پور ازغدی ادامه داد: وقتی ابوسفیان و عباس، عموی پیامبر، نزد حضرت علی (علیه‌السلام) آمدند و پیشنهاد قیام علیه خلافت را مطرح کردند، ایشان با درایت و صراحت فرمودند که مصلحت اسلام در راه انداختن جنگ داخلی نیست. ایشان حتی خطاب به ابوسفیان گفتند: از کی دلسوز اسلام شدی؟ تو اهل فتنه‌ای، نه خیرخواه. حضرت با وجود اختلاف نظر شدید، اجازه درگیری بین مسلمانان را ندادند و راه مقاومت را در جایی دیگر تعریف کردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با نقل سخنی از پیامبر اکرم (ص) در واپسین لحظات عمر شریفشان، اظهار داشت: پیامبر(ص) به حضرت علی(ع) فرمودند: علی مانند کعبه است، کعبه به دنبال مردم نمی‌رود، مردم باید به سوی کعبه بروند. اگر پس از من با تو بیعت کردند، بپذیر؛ و اگر نه، درگیر مشو. این توصیه، راهبرد حضرت علی (علیه‌السلام) در مواجهه با خلافت پس از پیامبر بود.

رحیم‌پور ازغدی با تأکید بر اینکه مقاومت حضرت امیر در برابر کفار، مشرکان، مستکبران و جنایتکاران خارجی بی‌وقفه ادامه داشت، خاطرنشان کرد:حضرت علی(علیه‌السلام) از نوجوانی تا پایان عمر شریف خود در رکاب پیامبر و در مسیر دفاع از اسلام و عدالت جنگیدند. اما ایشان هیچ‌گاه اجازه ندادند درگیری درون‌ اسلامی به‌وجود آید، زیرا وحدت امت را راهبرد اصلی خود می‌دانستند.

مقاومت برای توحید، عدالت و نجات انسان‌ها است

وی هدف مقاومت را دفاع از توحید، عدالت، کرامت انسانی و نجات بشر عنوان کرد و گفت: هرجا توحید، عدالت، حقوق بشر و رشد معنوی انسان در خطر باشد، باید ایستاد و مقاومت کرد؛راز مقاومت علوی، همین است که برای حق ایستادگی کرد، اما هرگز اجازه نداد شمشیر در برابر مسلمان بالا برود.

حضرت علی (علیه‌السلام) الگوی مقاومت عزتمندانه در تاریخ اسلام است

رحیم‌پور ازغدی تأکید کرد: حضرت علی(علیه‌السلام) با وجود گذشت بیش از ۶۰ سال از عمرشان، همچنان همان نوجوان فداکار و رزمنده‌ای بودند که در راه خدا می‌جنگیدند؛ هیچ‌کس به اندازه ایشان در رکاب پیامبر(ص) مجاهدت نکرده و الگویی درخشان از مقاومت مؤمنانه و عزتمندانه را از خود به‌جای نگذاشته است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه فلسفه مقاومت در نگاه اسلامی مبتنی بر دفاع از کرامت انسانی است، تأکید کرد: هدف امام علی (علیه‌السلام) از ورود به عرصه حکومت، نه قدرت‌طلبی، بلکه خدمت به انسان و تحقق عدالت و توحید بود.

رحیم‌پور ازغدی اظهار داشت: در منطق امام علی (علیه‌السلام)، حکومت، قدرت و سیاست هدف نیست، بلکه ابزاری مقدس در خدمت عدالت و توحید است.

وی افزود: اگر قدرت در مسیر الهی قرار گیرد، همه مفاهیم همچون جنگ، صلح، ولایت و خلافت، قداست توحیدی می‌یابند. اما اگر قدرت برای منافع شخصی، ریاست‌طلبی و خودمحوری باشد، فاقد مشروعیت است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به فرمایشات امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السلام) درباره جایگاه والای انسان گفت: انسان بنده خاص خداوند و تجلی اراده الهی در عالم است و هیچ‌چیز در هستی با او برابری نمی‌کند. امام فرمود حتی بهشت را هم نباید هدف قرار داد، زیرا بهشت برای انسان آفریده شده است، نه انسان برای بهشت.

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به اینکه امام علی (علیه‌السلام) حکومتی را مشروع می‌دانست که بتواند حق مستضعف را از مستکبر بگیرد، افزود: تنها قدرتی در اسلام مشروع است که در کنار مظلومان، مستضعفان و فقرا باشد و در برابر متکبران و ستمگران بایستد؛ هر حکومتی که به جای حمایت از ضعیفان، کنار اغنیا و زراندوزان قرار گیرد، طاغوت است، ولو آنکه شعار دینی بدهد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با استناد به کلمات نورانی امام علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه، خاطرنشان کرد: حضرت فرمودند به خدا سوگند اگر هفت اقلیم جهان را در یک سینی به من بدهند، حاضر نیستم یک دانه گندم را از دهان مورچه‌ای بگیرم تا دیگری بخورد. این نگاه توحیدی به عدالت و قدرت است که حکومت علوی را از سایر نظام‌ها متمایز می‌کند.

شفافیت و صداقت در حکومت علوی

رحیم‌پور ازغدی ادامه داد: امام علی (علیه‌السلام) تأکید داشتند که حتی یک دروغ به مردم نگفته‌ و هیچ چیز را از امت پنهان نکرده‌اند. حکومت ایشان شفاف، راست‌گو، پاسخگو و مردم‌مدار بود. آنچه از مردم پنهان می‌ماند، تنها اطلاعات امنیتی برای جلوگیری از سوءاستفاده دشمنان بود.

وی با اشاره به تعابیر بلند امام علی (علیه‌السلام) درباره حرمت انسان، گفت: جان و کرامت انسان، حریم خداوند است. حقوق مردم، مقدس و واجب‌الحفظ است و هرکس به آن تعرض کند، با خداوند دشمنی کرده است. معیار خشم و رضایت خداوند، خشم و رضایت مردم است.

رحیم‌پور ازغدی تأکید کرد: اگر مسئولی در مشکلات، کنار مردم و فقرا نباشد، حکومتش دینی نیست، حتی اگر عنوان امیرالمؤمنین داشته باشد. امام علی (علیه‌السلام) صراحتاً فرمودند: چطور به من بگویند امیرالمؤمنین در حالی که در سختی‌ها و گرفتاری‌ها کنار مردم نباشم و دست آنان به من نرسد؟

وی افزود: وظیفه حکومت اسلامی این است که ساختاری ایجاد کند که انسان‌های صالح بتوانند در امنیت و آرامش زندگی کنند و فاسقان نتوانند به پاکان تعرض کنند؛ اگر فاسقی در حریم خود است، ما وظیفه نداریم او را اصلاح کنیم، اما نباید اجازه دهیم ظلم او متوجه انسان‌های پاک و مظلوم شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: امام علی (علیه‌السلام) نسبت به ده گروه هشدار دادند که هم خود را به هلاکت می‌کشانند و هم جامعه را، از جمله عالم بی‌عمل، فقیه بی‌بصیرت، و کسانی که دین را به ابزار سیاست یا معیشت تبدیل می‌کنند.

وی با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی علما، فراتر از محراب و منبر است، تأکید کرد: عالم دین، واعظی نیست که صرفاً درس بدهد و نماز بخواند، اما حاضر نباشد برای اصلاح جامعه، هزینه بدهد.

رحیم‌پور ازغدی تصریح کرد: عالمی که برای اصلاح امور جامعه قیام نکند و نگران آبروی خود باشد، در خط امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السلام) نیست. از آن‌سو، اصلاح طلبان سکولاری که سواد و شعور دینی ندارند نیز راه به جایی نمی‌برند؛ امام علی (علیه‌السلام) معیار شیعه را تقسیم دارایی با نیازمندان معرفی می‌کند، آن‌هم بدون سر و صدا و حتی بدون شناخت طرف مقابل است.

وی افزود: شیعه‌ای که اموال خود را برای خدا، بدون توقع و حتی شناخت نیازمند، در اختیار دیگران قرار می‌دهد، از نگاه امام علی (علیه‌السلام) شیعه حقیقی است. کسی که دو لباس دارد باید یکی را ببخشد، حتی اگر طرف مقابل را نشناسد؛ این سبک زندگی علوی است که پیام غدیر را معنا می‌کند.

عشق به مردم، شاخصه اصلی حاکمان دینی است

رحیم‌پور ازغدی تأکید کرد: امام علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند که عالم دینی و حاکم باید عاشق مردم باشد، نه صرفاً خدمتگزار. این عشق باید شامل تمام اقشار جامعه باشد، حتی آن‌هایی که متدین نیستند یا انقلابی و حزب‌اللهی محسوب نمی‌شوند. حاکم دینی باید به مردم محبت ورزد و بدون توقع خدمت کند.

وی با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم گفت: انبیاء به مردم خدمت می‌کردند بدون آنکه منتظر پاداش یا حتی تشکر باشند. امام علی(علیه‌السلام) نیز مسئولان را موظف می‌دانند که بی‌چشم‌داشت، رایگان و خالصانه به مردم خدمت کنند؛ حتی اگر مردم این خدمت را درک نکنند یا قدردان نباشند.

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به مسئله مقاومت، آن را وظیفه‌ای انسانی و الهی دانست و گفت: امام علی (علیه‌السلام) با اندوه فرمودند اگر در جامعه اسلامی، حتی به یک دختر یهودی تعرض شود و حکومت اسلامی نتواند از او دفاع کند، شایسته است که مؤمن از غصه دق کند و بمیرد؛ آن‌هم در حالی‌که دشمن آمد، تعرض کرد و رفت بدون آنکه خونی از بینی‌اش بریزد و کسی از ما دفاعی بکند.

فلسطین آزمون غیرت و انسانیت مسلمانان است

وی با اشاره به وضعیت کنونی غزه و فلسطین گفت: امروز در سرزمین‌های اسلامی، مردم هر روز کشته می‌شوند و کمتر کسی اعتراض می‌کند. در اروپا و آمریکا، غیرمسلمانان هر روز برای مردم غزه تظاهرات می‌کنند، در حالی که بسیاری از کشورهای مسلمان، حتی اجازه تجمع هم نمی‌دهند و نه دولت‌ها و نه ملت‌ها فداکاری نمی‌کنند.

رحیم‌پورازغدی با انتقاد از برخی علمای جهان اسلام اظهار داشت: بسیاری از علما در برابر جنایات اسرائیل سکوت کرده‌اند و برخی، چه شیعه لندن‌نشین که می‌گوید قدس به ما ربطی ندارد، و چه جریان‌های وهابی تکفیری، فتواهایی صادر می‌کنند که در راستای منافع اسرائیل و آمریکا است.

وی افزود: برخی می‌گویند جنگ نکنیم و بخش‌هایی از سرزمین را واگذار کنیم تا درگیری نشود. اما امیرالمؤمنین حضرت علی(علیه‌السلام)، با اینکه پس از پیامبر و ماجرای غدیر، برای جلوگیری از جنگ داخلی کوتاه آمدند، در زمان حکومت‌شان هرگز اهل مماشات با ظلم و تجاوز نبودند. فرمودند اگر ظلمی ببینی و کاری نکنی، از غصه باید بمیری.

وی با اشاره به سیره حکمرانی امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السلام) و سه جنگ داخلی تحمیل‌شده بر ایشان، گفت: امام علی علیه‌السلام تا می‌توانست از جنگ پرهیز می‌کرد و تنها در صورت اجبار، اقدام می‌نمود. با این حال، وقتی پای دفاع از حقیقت در میان بود، حتی مقابله با معاویه را مقابله با دشمنان خدا و قرآن می‌دانست.

رحیم‌پورازغدی با اشاره به تعبیر نهج‌البلاغه درباره دشمنان داخلی، افزود: امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) نه با کفار، بلکه با منحرفان مدعی اسلام مواجه بود. فرمود سیرو الی اعداء الله؛ آنان دشمن خدا و قرآن بودند، حتی اگر ظاهراً مسلمان به نظر می‌رسیدند.

وی با بازخوانی سندی از آرشیو ساواک، اظهار داشت: پیش از انقلاب، در همین مشهد، برخی از روحانیون شناخته‌شده نه‌تنها با رژیم پهلوی مخالفت نمی‌کردند، بلکه برای آرام نگه‌داشتن فضای شهر، مبارزان انقلابی نظیر آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله طبسی و آیت‌الله هاشمی‌نژاد را به ساواک معرفی می‌کردند. برخی حاضر بودند در ازای وجوهات و سکوت، به ساواک قول دهند که مشهد را آرام نگه دارند.

رحیم‌پورازغدی تأکید کرد: امام علی (علیه‌السلام) در کلامی مشهور فرمودند الموت فی حیاتکم مغرورین و الحیات فی موتکم قاهرین؛ یعنی زندگی واقعی، همان مرگی است که همراه با مقاومت و عزت باشد، و حیات پست، آن است که با ذلت و غفلت همراه باشد.

وی خاطر نشان کرد: این منطق علوی، با منطق دنیازدگان تفاوت دارد. آنانی که فقط به دو روز عمر بیشتر راضی‌اند، صرفاً برای چند وعده غذا و آسایش کوتاه، همه‌چیز را فدا می‌کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به آیه شریفه «و لقد بعثنا فی کل امه رسولاً» گفت: در هر امتی پیامبری آمد تا مردم را دعوت به عبادت خدا کند و از پرستش طاغوت برحذر دارد؛ مشکل اکثر امت‌ها با بند اول نبود، مشکل آنجا بود که پیامبران از آنان خواستند با طاغوت بجنگند. مقاومت در برابر ظلم، بخش تفکیک‌ناپذیر دینداری است.

اهل دیانتِ بی‌مقاومت، در خط قرآن نیستند

رحیم‌پورازغدی با انتقاد از برخی مسلمانان که دیانت را از سیاست جدا می‌کنند، افزود: آنان می‌گویند ما خدا را قبول داریم، ولی اهل درگیری سیاسی نیستیم. این رویکرد خلاف نص صریح قرآن است که فرموده لا طاعة لمخلوق فی معصیت الخالق. اطاعت از هر قدرتی که خلاف فرمان خداست، ممنوع است؛ حتی اگر آن قدرت، حکومت طاغوت باشد.

وی با تأکید بر معنویت جهادی و اجتماعی، اظهار داشت: حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید غایت المکارم الا ایثار؛ یعنی بالاترین درجه اخلاق و عرفان، ایثار است. اگر کسی واقعاً عارف و اهل معنویت است، باید از مال، جان و آبروی خود برای خدا و مردم بگذرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به خطبه منا از امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السلام) که بخش‌هایی از آن از سیدالشهدا (علیه‌السلام) نیز نقل شده، گفت: این خطبه، وصیتنامه‌ای علوی و حسینی برای همه مؤمنان است. حضرت در آن فرمودند اگر کسی به‌دنبال بهشت تضمینی است، باید بداند که جهاد باب من ابواب الجنه است؛ جهاد راهی است که در آن جان می‌دهی، اما راه بهشت را می‌گشایی.