به گزارش خبرگزاری حوزه، أمیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در نهج البلاغه نکاتی درباره «غفلت از گذر عمر» بیان می کنند که تقدیم شما فرهیختگان می شود:
حکمت ۶۴:
«أَهْلُ الدُّنْیَا کَرَکْبٍ یُسَارُ بِهِمْ، وَ هُمْ نِیَامٌ.»
ترجمه:
اهل دنیا چون کاروانی هستند که آنان را می برند در حالی که در خوابند.
شرح:
سوارانی در خواب!
امام(علیه السلام) در این کلام حکیمانه تشبیه جالبی درباره غافلان اهل دنیا دارد می فرماید: «اهل دنیا همچون کاروانیانی هستند که آنان را به سوی مقصدی می برند و آنها در خوابند».
می دانیم دنیا مسیر آخرت است و در این مسیر منزلگاه هایی است که در آنجا باید زاد و توشه برای آخرت برگرفت تا هنگامی که انسان به مقصد می رسد دستش خالی نباشد; ولی دنیاپرستانی که در تمام عمر به دنیا مشغول اند، همچون کسانی هستند که بر مرکب سوار و در خوابند و ساربان آنها را به سوی مقصد می برد. انتهای این مسیر همان مرگ است آنها زمانی که سیلی اجل در گوششان نواخته شود از این خواب غفلت بیدار می شوند و تهی دست به سوی آخرت می روند. همان گونه که در روایت معروف آمده است: «النّاسُ نِیامٌ فَإذا ماتُوا انْتَبَهُوا». مردم در خوابند هنگامی که بمیرند از خواب بیدار می شوند.(۱)
به بیان دیگر انسان ها سرمایه دارانی هستند که وارد بازار دنیا می شوند مدت این بازار ـ مانند بسیاری از بازارهای جهانی محدود است ـ و سرمایه آنها ساعات و شب ها و روزهای عمر آنهاست هرگاه در این مدت در خواب باشند سرمایه از دست می رود و تجارتی حاصل نمی شود. به گفته شاعر:
سرمایه ز کف رفت و تجارت ننمودیم *** جز حسرت و اندوه متاعی نخریدیم (۲)
پی نوشت:
(۱). بحارالانوار، ج۴، ص ۴۳; مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۵۰.
(۲). سند گفتار حکیمانه: در کتاب مصادر مصدر جدیدی برای این جمله حکمت آمیز نقل نکرده است همین اندازه می گوید این جمله مانند کلام دیگری است که از امام امیرمؤمنان علی(علیه السلام) در وصیتش به فرزند گرامی اش امام مجتبی(علیه السلام) بیان فرموده آنجا که می گوید: «وَاعْلَمْ أنَّ مَن کانَ مَطِیَّتُهُ اللَّیْلَ وَالنَّهارَ فَإنَّهُ یُصارُ بِهِ وَإنْ کانَ لایَصیرُ» (و در نسخه های موجود نهج البلاغه «وَإنْ کانَ واقِفَاً» آمده است). در کتاب تمام نهج البلاغه در وصیت امام به فرزندش امام حسن هر دو جمله را در کنار هم نقل کرده است; هم حکمت ۶۴ و هم جمله «وَاعْلَم...».
منبع: کتاب پیام امام امیر المومنین (علیه السلام)، شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه
نظر شما