آگاهی به زمان، راه نجات از شبهه و فتنه /عملکرد توّابین؛ نمونه‌ای از اقدام دیرهنگام

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین سید رحیم توکل در مراسم عزاداری شب عاشورا که در هیئت فاطمیه قم برگزار شد، با اشاره به جایگاه بصیرت در سیر و سلوک معنوی، بر بهره‌گیری از تجربه گذشتگان، شناخت حق، و پرهیز از ساده‌انگاری در مواجهه با فتنه‌ها تأکید کرد و گفت: اهمیت علم و آگاهی، کلید حرکت در مسیر الهی است.

راه رسیدن به مقامات معنوی

عضو مجلس خبرگان رهبری در سخنان خود عوامل مؤثر در رسیدن به مقامات معنوی را چنین برشمرد: گاهی مطالعه شخصی موجب رشد می‌شود. انسان با نگاه به تاریخ و تحلیل جریانات، به درک‌هایی می‌رسد. گاهی نیز از تجربه دیگران بهره می‌گیرد؛ کسانی که این مسیر را پیموده‌اند، یا موفق شده‌اند یا شکست خورده‌اند، و ما می‌توانیم از مسیر آنان درس بگیریم.

وی با اشاره به فرمایشی از نهج‌البلاغه گفت: شما در طول تاریخ نیستید، اما می‌توانید از تجربه دیگران چنان بهره‌مند شوید که گویی در بستر تاریخ حضور دارید. برخی کارها تجربه شده و شکست خورده‌اند، پس تکرار آن‌ها ضرورتی ندارد. برخی هم نتیجه داده‌اند و می‌توان از نتایج آن بهره‌برد.

سلمان فارسی؛ الگویی بی‌نظیر در سیر معنوی

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به شخصیت ممتاز سلمان فارسی اظهار داشت: سلمان فقط یک فرد عادی نبود؛ او اعجوبه‌ای در تاریخ اسلام است. ما در تاریخ کمتر کسی را با شرایط سلمان می‌بینیم که به آن مقامات دست یافته باشد. درهایی از اسرار بر او گشوده شد که حتی فرشتگان در آن محرم نبودند.

این استاد حوزه علمیه افزود: سلمان با ۳۵۰ سال عمر، نه تنها فراموش نشد، بلکه همچنان با عظمت یاد می‌شود. این به‌خاطر مسیری است که با بصیرت طی کرد و خداوند نیز او را مورد عنایت خاص قرار داد. تا آنجا که رسول خدا فرمودند: «سلمان منا اهل‌البیت؛ سلمان از ما اهل بیت است.»

رمز موفقیت سلمان؛ جستجوی علم و بصیرت

این استاد اخلاق در ادامه به رموز پیشرفت سلمان فارسی اشاره کرد و گفت: سلمان می‌گفت من در تمام عمرم به دنبال علم و علما بودم؛ هر جا عالمی بود، در کنارش بودم تا بصیرتم بالا برود. چراکه دشمن از بصیرت می‌ترسد.

وی با اشاره به نقش بصیرت در مواجهه با فتنه‌ها اظهار داشت: دشمنان در اغتشاشات اخیر جوانان پاک‌دل اما بی‌تجربه را به کار گرفتند؛ کسانی که نیت پاک داشتند اما بصیرت نداشتند. دشمن دقیقاً از همین نقطه ضعف استفاده می‌کند.

نماز جماعت، آزمون بصیرت در جنگ صفین

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با ذکر نمونه‌ای تاریخی از جنگ صفین گفت: در این جنگ، هر دو لشکر امیرالمؤمنین(ع) و معاویه نماز جماعت برگزار می‌کردند. اما برخی از اصحاب ضعیف با دیدن نماز جماعت در هر دو سو دچار تردید شدند و گفتند: «یا علی، شما و معاویه هر دو اذان می‌گویید و نماز می‌خوانید، پس کدام‌یک برحق هستید؟» حضرت امیر نفرمودند که من برحقم، بلکه فرمودند: «اعرف الحق تعرف اهله؛ حق را بشناس تا اهل حق را نیز بشناسی.» اگر حق را با فرد بسنجی، در نبود آن فرد، معیار را گم خواهی کرد.

بصیرت، نوری فراتر از بینایی ظاهری

این استاد حوزوی به روایت معصومین(ع) درباره اهمیت بصیرت اشاره کرد و گفت: در روایات آمده: «فقد البصر اهون من فقد البصیره؛ یعنی از دست دادن بینایی آسان‌تر از از دست دادن بصیرت است.» انسان نابینا با کمک دیگران راه خود را پیدا می‌کند، اما انسان بی‌بصیرت ممکن است خود و دیگران را گمراه سازد.

نور و ظلمت؛ وارونگی حقیقت برای بی‌بصیرتان

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به خطرات بی‌بصیرتی، گفت: کسی که بصیرت ندارد، نور را ظلمت و ظلمت را نور می‌بیند. او با نور به‌عنوان ظلمت می‌جنگد و در عین حال، با تمام توان از ظلمت حمایت می‌کند. چنین فردی در توهم نور، جان می‌دهد اما نمی‌داند آنچه برایش می‌جنگد، ظلمت محض است.

وی افزود: سرانجام کار چنین کسانی، شبیه ابن‌ملجم می‌شود؛ کسی که در ظاهر برای نجات قرآن قیام کرد اما راه را چنان اشتباه رفت که گفت «تا علی را نکشم، آرام نمی‌گیرم». او علی(ع) را مانع قرآن می‌دید، درحالی‌که در تمام جنگ‌ها از بدر تا خیبر، امیرالمؤمنین(ع) محور پیروزی اسلام بود. این عدم بصیرت باعث شد که دشمنی با علی را مساوی با نجات قرآن ببیند.

سربازان دیروز، قاتلان امروز، شمری که جانباز اهل‌بیت(ع) بود

استاد حوزه علمیه با یادآوری شخصیت‌هایی چون شمر و ابن‌ملجم، تأکید کرد: اینان از نزدیک‌ترین افراد به اهل‌بیت(ع) بودند. شمر، سرباز و حتی جانباز جنگی در رکاب امام علی(ع) بود؛ اما نهایتاً جنایتی کرد که در تاریخ بی‌نظیر است. تنها امامی که سر از بدنش جدا شد امام حسین(ع) بود و این کار را شمر انجام داد؛ کسی که سابقه همراهی با اهل‌بیت(ع) را داشت.

عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: اگر بصیرت کنار گذاشته شود، چنین فجایعی رخ می‌دهد. به تعبیر روایت، کور واقعی کسی نیست که چشم نداشته باشد، بلکه آن است که بصیرت ندارد. بی‌بصیرت، راه را نمی‌بیند و جان خود را فدای مسیری باطل می‌کند.

از عاشورا تا امروز؛ سوءاستفاده از احساسات دینی جوانان

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به وقایع عاشورا، بیان کرد: کسانی که در کربلا مقابل امام حسین(ع) ایستادند، فاقد عقل و شعور نبودند؛ بلکه آنچنان بر آن‌ها مشتبه شده بود که گمان می‌کردند با کشتن امام، اسلام را نجات می‌دهند. عمر سعد روز عاشورا خطاب به لشکر گفت: «برای سبقت در رفتن به بهشت، با حسین بجنگید!»

وی افزود: دشمن امروز نیز با جوانان همین کار را می‌کند. در اغتشاشات چند دهه گذشته، بسیاری از افراد شرکت‌کننده جوانانی بودند که از لحاظ ذهنی، جسمی و اعتقادی مستعد فعالیت بودند، اما مسیر غلط به آنان نشان داده شد. باید این نیروها را در راه دین و انقلاب به‌کار گرفت، نه این‌که دشمن از آنان علیه دین استفاده کند.

آگاهی به زمان؛ راه نجات از شبهه و فتنه

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در ادامه با اشاره به حدیثی گفت: «العالمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ علیهِ اللَّوابِس»؛ کسی که به زمان خود آگاه باشد، شبهات به او هجوم نمی‌آورند. عالم باید دشمن‌شناس باشد، هدف دشمن را بفهمد، و تشخیص دهد که چه کسی در لباس دوست، با دشمن همکاری می‌کند.

وی با اشاره به جنگ صفین گفت: وقتی کار به پایان نزدیک شد و ریشه فساد در حال کنده شدن بود، دشمن با قرآن بر سر نیزه، فریب داد. بی‌بصیرتان گفتند «دیگر جنگ جایز نیست» و حتی امام علی(ع) را تهدید کردند. این‌ها از قرآن علیه قرآن استفاده کردند.

وی اضافه کرد: امروزه نیز عده‌ای باسواد، دارای مدرک حوزوی و دانشگاهی، اما ناآگاه به زمان، به ابزار دشمن تبدیل می‌شوند. دشمن در لباس دوست ظاهر می‌شود، آیه و روایت می‌خواند اما هدفش براندازی است. بصیرت یعنی شناخت زمان، دشمن، نفوذی‌ها و تشخیص راه درست از راه باطل و اقدام به‌موقع. بدون بصیرت، دوست را دشمن و دشمن را دوست خواهید دید و این آغاز انحرافی است که ممکن است همان‌قدر فاجعه‌بار باشد که عاشورا یا ضربت خوردن امیرالمؤمنین(ع) را رقم بزند.

رهبر انقلاب فرمودند: «آتش به اختیار» یعنی درنگ نکنید

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب فرمودند: "آتش به اختیار" یعنی اگر روزی دیدید دستتان از نهادها و مراکز رسمی خالی است و امور بر شما مشتبه شده، منتظر اجازه نباشید؛ دشمن را هدف قرار دهید و نابود کنید.

این عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: بعضی کارها ذاتاً خوب هستند، اما اگر در زمان و مکان مناسب انجام نشوند، می‌توانند فاجعه‌آفرین شوند. در تاریخ اسلام نیز نمونه‌هایی از این غفلت‌ها داریم.

عملکرد توّابین؛ نمونه‌ای از اقدام دیرهنگام

استاد حوزه علمیه قم با نقد عملکرد توابین پس از واقعه کربلا، آن‌ها را مثال بارزی از بیداری پس از فاجعه دانست و گفت: توابین کارهای بزرگی کردند؛ شمشیر از غلاف کشیدند، کفن به تن کردند، غسل شهادت انجام دادند و با لب تشنه به میدان آمدند. اما این اقدامات پس از شهادت امام حسین (ع) چه فایده‌ای داشت.

وی افزود: همه این کارها عالی بود، اما خطایی بزرگ مرتکب شدند، آن‌ها زمانی اقدام کردند که کار از کار گذشته بود. زمانی که امام مظلومانه شهید شده و سر از بدنش جدا شده بود. اهل بیت به اسارت رفته بودند و آن وقت بود که این افراد تازه از خواب غفلت بیدار شدند.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با تأکید بر شناخت زمانه، اظهار داشت: بزرگ‌ترین خطای توابین این بود که زمان‌شناس نبودند. اگر همان لشکر عظیم در کربلا کنار امام حسین(ع) بودند، تاریخ به شکل دیگری رقم می‌خورد. دشمن زمانی ضربه زد که مردم در خانه‌هایشان نشسته بودند، بی‌عمل و بی‌تفاوت.

حتی هلهله‌گران هم شریک جرم‌اند

این استاد حوزه علمیه به روایتی از امام صادق (ع) اشاره کرد و گفت: شخصی نزد امام آمد و گفت در کربلا تیر و شمشیر نزد، تنها در جمعیت هلهله‌کنندگان حضور داشت. اما امام با چشمانی اشک‌بار فرمود: خدا از تو نگذرد. چون همین حضور تو باعث دلگرمی شمر شد تا جرأت پیدا کند سر از بدن جد ما جدا کند. در تظاهرات‌ها، دشمن از طریق ماهواره جمعیت را رصد می‌کند. حضور شما حتی در قامت سیاهی‌لشکر هم مهم است؛ یا در لشکر خودی باشید یا دشمن.

رؤیای عبرت‌آموز و عاقبت بی‌تفاوتی

استاد حوزه با نقل خوابی که یکی از اهالی کوفه دیده بود، به اثرات روانی مشارکت در ظلم یا سکوت اشاره کرد و گفت: در خواب، فردی پیامبر(ص) را دید که تشت خون در مقابلش بود و فرمود: این خون، خون حسین ماست. وقتی از آن شخص کوفی پرسیدند با حسین چه کردی، گفت برای فرار از جنگ با امام، به صحرا گریختم. پیامبر فرمود: نپرسیدم کجا رفتی، پرسیدم با حسین چه کردی. سپس خون را برداشت و بر چهره‌اش زد؛ و او با چشمان کور از خواب بیدار شد.

فردا از ما هم سؤال خواهند کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در پایان تأکید کرد: در قیامت از مردم هر دوره درباره امام زمان خودشان سؤال می‌شود. از ما نیز خواهند پرسید: با مهدی ما چه کردید؟ اگر بگوییم در دوران غیبت بودیم و دستمان به امام نمی‌رسید، پاسخ خواهند داد: با نایبش چه کردید. این هشدار جدی به جامعه است که نباید در قبال ظلم، بی‌تفاوت، و در برابر حجت خدا خاموش بود. اقدام دیرهنگام، هرچند خالصانه، جبران‌گر خسارات تاریخی نیست.

انتهای پیام/