به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از بوشهر، خانم صدیقه نمازی استاد مدرسه علمیه فاطمیه سلام الله علیها خورموج در یادداشتی به بررسی فقهی، فرهنگی، تاریخی و سیاسی حجاب پرداخت و عنوان کرد: بر اساس تفاسیر قرآن کریم، حریم و حیثیت زن بهمنزله حقالله است و بنابراین اگر خود زن و همه اطرافیانش راضی به بیحجابی او باشند، خداوند در این باره رضایت نمیدهد.
متن یادداشت به شرح زیر است:
بر اساس تفاسیر قرآن کریم، حریم و حیثیت زن بهمنزله حقالله است و بنابراین اگر خود زن و همه اطرافیانش راضی به بیحجابی او باشند، خداوند در این باره رضایت نمیدهد. در بینش قرآن کریم، حجاب زن تنها مربوط به خود او نیست تا بگوید از حق خود صرف نظر کردم. حجاب زن مربوط به مرد نیست تا بگوید من راضیام. حجاب زن مربوط به خانواده نیست تا اعضای خانواده رضایت بدهند بلکه حجاب زن، حق الهی است و لذا در جهان غرب و کشورهایی که به قانون غربی مبتلا هستند. اگر زن همسرداری آلوده شد و همسرش رضایت داد، قوانین آنها پرونده را مختومه اعلام میکند.
اما در اسلام این گونه نیست. زیرا حرمت زن نه اختصاص به خود زن دارد، نه شوهر و نه حق پدر و برادر و یا فرزندان اوست اگر همه اطرافیان زن راضی به بیحجابی او باشند، قرآن کریم در این باره رضایت نمیدهد. به این علت که آبروی زن در حکم حقالله است و شخصیت و حریم او حریم الهی به حساب میآید.
بنابراین حجاب داشتن یا نداشتن امری اختیاری نیست که کسی در مورد آن تصمیم بگیرد. حجاب، حق خداست و باید رعایت شود. زنی که با پوشش نامناسب در مقابل نامحرمان حاضر میشود در وهله اول، حق خدا را ضایع کرده است
در اسلام، حجاب به عنوان یک حکم شرعی برای زنان مسلمان شناخته شده است و بسیاری از فقها آن را واجب میدانند.
این حکم کلی حجاب از نظر بسیاری از فقها، به عنوان یک حکم شرعی ثابت، تغییر ناپذیر است.
و درست است که حجاب ابتداء یک امر شخصی تلقی شده است ولی با دقت در کارکردهای آن و نیز آثار و آسیبهای اجتماعی بیحجابی، یک امر اجتماعی خواهد بود. از آنجا که بیحجابی و پوشش نامناسب زنان، آثاری چون انواع مفاسد اجتماعی را در جامعه، هم برای زنان و هم مردان و هم خانوادهها، در پی دارد، در واقع از امور اجتماعی نیز به حساب میآید. مسلّم است که دولت، حق تجسّس در امور شخصی و دخالت در خانههای مردم و حریم خصوصی آنان را ندارد، ولی از آنجا که بیحجابی در بستر جامعه و حریم عمومی اتفاق میافتد و یک گناه آشکار محسوب میشود، دولت اسلامی حق دارد به جهت مفاسدی که به دنبال دارد، با جعل قوانینی الزامی، از آن جلوگیری کند. به عنوان مثال در قانون مجازات اسلامی، تظاهر به روزه خواری جرم بوده و مجازات دارد، هرچند روزه داری و روزه خواری هر دو اموری شخصی هستند. این شیوه قانونگذاری، در حقیقت یک شیوه عقلایی است. در تمامی سیستمهای حکومتی، دولت میتواند نسبت به رفتارهایی که به خودی خود امور شخصی محسوب میشوند، ولی در یک بازه زمانی و شرایط خاص، آثار اجتماعی مهمی دارند، قوانینی وضع کند که دامنه اختیارات فردی را به سود منافع اجتماعی تنگتر کند.
در روایات، حجاب مردان (مانند پوشش مناسب و نگاه) نیز مورد تأکید قرار گرفته است اما در جامعهی امروز، بیشترین تمرکز روی حجاب زنان است و به این علت است که اگرچه زنان به لحاظ جمعیتی، نیمی از افراد جامعه را تشکیل می دهند؛ اما به لحاظ تاثیر، همه افراد جامعه را پرورش و آموزش می دهند. بنابراین سلامت روح و شخصیتی زنان در مقابل سلامت مردان اهمیتی مضاعف دارد. زنانی می توانند افراد سالمی به جامعه تحویل دهند، که خود از سلامتی و وضعیت روحی مناسب بهره مند باشند. از این رو است که چون از سلامت زنان در جامعه سخن به میان می آید در واقع، در چشم اندازی دورتر، سلامت جامعه مد نظر است. از جمله عواملی که تاثیر چشم گیری در سلامت بانوان دارد، حجاب است. البته حجاب در آیین مقدس اسلام چنان که در آیات و روایات بیان شده است، منحصر به پوشش نمی باشد بلکه حجاب مفهومی گسترده تر و فراگیرتر از پوشش ظاهری را دربر می گیرد؛ چنان که به طور مثال از حجاب در نگاه، گفتار و رفتار نیز سخن به میان آمده که شامل زنان و مردان می شود.
در میان برخی نسلهای جوان کاهش اقبال به حجاب مشاهده می شود ومهمترین علت و عوامل آن رسانه و فضای مجازی «تکنولوژی بدون فراهم شدن زیر ساخت فرهنگی»، نبود آموزش سواد رسانه و مدیریت زمان، کم توجهی خانواده به آموزش، فرهنگ دینی و دینداری، مناسکی بسنده کردن به احساسات دینی صرف، تبعیض شرایط اجتماعی دختران و پسران و کمبودهای امکانات برای دختران بخصوص اوقات فراغت و فضای نشاط اجتماعی،عدم شناخت از نسل نو و عصر نو «نسل z» و کمبود توجه به تغییرات و نبود برنامه متناسب و فاصله دار شدن شکاف نسلی وگسل نسلی «دهه ۸۰ و۹۰ و دعوت از ۷۰ و قبل آن» به فضاهای جدید با ذائقههای نو و بعضاً مخرب.
اگر علل و عوامل تحولات فرهنگی اجتماعی را درست بجا و بموقع بررسی نکنیم و برای مسائل آن راه حل و برنامه مفید اثربخش نداشته باشیم به معضلات بزرگ تر با معادلههای چند مجهولی مواجه خواهیم شد که تغییر در سبک پوشش و حیا زدایی و بد پوشی یکی از آثار آن خواهد بود.
برخی رویکردهای سلبی (مانند برخوردهای قهری) را عامل کاهش اثرگذاری فرهنگ حجاب میدانند و در این باره باید گفت که بسیاری از مباحث فرهنگی نیاز به چند مرحله اقدام عملی دارد نخست مفهوم سازی است روی یک مفهوم جامعه باید به صورت فراگیر کار شود تا روی آن باور عمومی ایجاد شود به گونهای که همه نسبت به آن فضای ذهنی مشترک داشته باشند. بنابراین مفهوم حیا و عفاف و پاکدامنی باید از سنین کودکی به هر دو جنس آموزش داده شود و این امر باید به تدریج صورت بپذیرد.
اقدام دوم فرهنگ سازی است یعنی یک فرهنگ مشترکی که همه به آن باور برسند. از این رو متولیان فرهنگی باید در راستای مفهوم فراگیر زیست عفیفانه کار کنند و آثار و فواید آن را بیان کنند و بگویند اگر افراد جامعه زیست عفیفانه داشته باشند نسل آنان از آمیختی نسلی در امان میمانند چرا که در آرامش و طهارت نسلی جامعه شاهد همجنس گرایی، ارتباط نامشروع، خانه بدون ازدواج و. نخواهد بود.
هر ۱۰ سال یکبار فرهنگها تغییر میکند برای همین لازم است در این زمینه موج آفرینی مثبت در جامعه صورت بپذیرد متأسفانه امروز این فرهنگ موج آفرینی مثبت ضعیف است در حالی که اگر قوی صورت میگرفت جامعه در مسیر رشد و تکامل و هم بستگی فرهنگی قرار داشت و شاهد یک وحدت روبه فرهنگی در جامعه بودیم در این صورت سلامت و صیانت فرهنگی در جامعه تضمین میشود هم اکنون ما صیانت فرهنگی نداریم که هر کسی میتواند از دیوار فرهنگی کشور بالا برود تا فرهنگ ما را تغییر دهد
رسانهها در دوران کنونی بخشی جداییناپذیر از زندگی مردم شدهاند. مردم در طول شبانه روز از محتواهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و آموزشی و سرگرمی رسانهها استفاده میکنند. نسل کنونی جامعه از ابتدای حیاتش با رسانهها بزرگ میشود و در دنیای اطلاعاتی و ارتباطی امروز، این نسل، بخش عظیم فرهنگ، ارزشها و هنجارهای جامعهی خود و دیگر جوامع را از رسانهها دریافت میکند. رسانهها نقش تاثیرگذاری بر تمامی اعضای جامعه و به ویژه نسلهای کنونی در ترویج یا تضعیف فرهنگ حجاب و عفاف دارند.
با توجه به آنکه رسانه های غربی تمام سعی و تلاش خود را برای تضعیف فرهنگ حجاب با ساخت برنامه های مختلف می کنند رسانه های داخلی باید راهکارهایی در جهت مقابله با آن ها و ترویج حجاب و عفاف در جامعه بدهند و نباید به تبلیغات فرهنگی دشمنان بیشتر دامن بزنند. با در نظر گرفتن عملکردهای مثبت تلویزیون، به جرأت می توان اذعان کرد که این رسانه به دلیل برخی ضعف ها و آسیب های اساسی در برنامه سازی، تا حدودی نیز باعث کمرنگ شدن فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه امروز شده است. گویی برنامه ریزی دقیق و درستی برای این امر مهم در سیما وجود ندارد.
در زمینه علل فرهنگی نیز باید از تهاجم فرهنگی جلوگیری کنیم و این کار، با کنترل و فیلترینگ امکان پذیر نیست. ما باید جامعه را واکسینه و هویت سازی کنیم.
در بسیاری از موارد، خانوادههای مذهبی نیز با چالش حجاب دخترانشان مواجه هستند. میتوان یکی از دلایل مهم آسیبهای فردی و اجتماعی آیندهی افراد را بی توجّهی و غفلت در تربیت دینی در دورهی کودکی و نوجوانی دانست؛ با این استدلال که امام علی(علیه السلام) دربارهی تربیتپذیر بودن کودک و نوجوان به امام حسن(علیه السلام) میفرماید: «قلب نونهال مانند زمین خالی است که هر تخمی که در آن افشانده شود، میپذیرد.
یکی از مهم ترین مواردی که در تربیت دینی فرزندان تأثیر بسزایی دارد این است که از 3سالگی تربیت آموزههای دینی را درفرزندان تقویت کنید
از آنجا که فطرت کودک از همین سنّ کم، پذیرای نکات مثبت و منفی میباشد، پس نهادینه کردن حجاب در کودکان امری مهم است. از اینرو ابتدا با تهیّهی یک چادر یا روسری او را به این امر تشویق کنید. عبارات محبّتآمیز و تشویق در این مسئله بسیار نتیجهبخش میباشد. عادت دادن کودک به حجاب، بسیار مهم است ما نمیتوانیم حجاب را به صورت فشرده اعمال کنیم. ملایمت و لطافت و عادت دادن او بسیار اهمیّت دارد.
امروزه دغدغهمندی والدین نسبت به مسألهی حجاب دخترانشان بیش از گذشته است چراکه عوامل بازدارنده ی دختران از رعایت حجاب و حفظ حیا و عفت در جامعه، بسیار افزون گشته و همین امر موجبات نگرانیهای متعددی را برای والدین فراهم آورده است. والدین نباید با مشاهدهی بیحجابی از جانب دخترانشان آنها را متهم به بیحیایی کنند. بلکه باید رابطهی عاطفی خود را با آنها تقویت نمایند و از طریق تقویت ارزشهای اخلاقی و معنوی، تفریح و برنامهریزی صحیح برای اوقات فراغتشان، پرورش احساس عزتنفس و اعتمادبهنفس در وجود آنها، استفاده از فیلمها و برنامههای تربیتی، پرهیز از سختگیری و تنبیه، تشویق نمودن دختران هنگام رعایت خط قرمزها و... به برطرفکردن کمبودهای عاطفی فرزندان خود اقدام نمایند. بدون شک استفاده از خشونت و اجبار در تربیت، تأثیر منفی دارد و شما هرگز از طریق بدخلقی، دعوا، دادوفریاد و اِعمال روشهای خشک و مستبدانه نمیتوانید دخترتان را وادار به حجاب کنید. روحیهی عزتمندی و خود ارزشمندی را با احترام زیاد به دخترتان و سهیم کردن او در تصمیمات خانوادگی و مشورتکردن با او در برخی از مسائل بالا ببرید. اگر حس ارزشمندی برایش ایجاد شد، سراغ ضد ارزشها نخواهد رفت.
فرهنگ حجاب در ایران قدمتی به تاریخ بشر دارد و تاریخ گواه این است، تصویرهایی که از تاریخ به یادگار مانده بیانگر ارزش حجاب و لباس در گذشته های دور است، با توجه به تنوع قومی و فرهنگی پوشش مردمان در مناطق مختلف نیز متنوع بوده اما بلندی و پوشیدگی کامل ظاهر ویژگی مشترک لباس در هر شهر، فرهنگ و قوم بوده است.
مثلا لباس کردی با توجه به شکل ظاهری و تعدد تکه های پوشش دهنده بهترین حفاظ برای حجاب است. این نوع لباس در حدی پوشیده و موجه است که حتی نیاز به استفاده از پوشش دومی به نام چادر نیست.
انواع بسیاری از لباس ها در فرهنگ های مختلف ایرانی متاسفانه به سبب محیط شدن فرهنگ بیگانه غربی لای آلبوم صنایع دستی جا خوش کرده اند البته در تعدادی از شهرها برگزاری مراسمات بهترین بهانه برای یاد کردن از فرهنگ دیرینه قوم و در بر کردن لباس های سنتی است در حالی که این لباس ها به عنوان صنایع دستی از دید غربی هایی که ریشه خود را در منجلاب تجدد از دست داده اند ارزشمند است.
حجاب ارزش قائل شدن نوع بشر برای یکدیگر است، بارعایت حجاب غرور، عفت، شرم و حیا و نجابت از خطر سقوط نجات می یابد.
تبلیغ، ترویج و یادآوری فرهنگ اصیل قومی در راستای امر به معروف و نهی از منکر و استحکام بخشی به فلسفه حجاب در جامعه امروز امری ضروری و مبرهن است همچنین تشویق به مطالعه و فراهم نمودن بستری برای اینکه در نسل جوان و نوجوان خود به این درک برسند که رعایت حجاب به معنای دفاع از حرمت و حریم شخصی و ارزش قائل شدن برای خود و هم نوعانشان است در توجه به مقوله حجاب و مهم شمردن این امر موثر خواهد بود.
حجاب فقط پوشش ظاهری نیست بلکه نگاه، رفتار، گفتار و بسیاری از مفاهیم وابسته دیگر را شامل میشود
حجاب نه فقط یک پوشش است، بلکه فکری است که در آن زنان قدرت خود را در انتخاب و حفظ ارزشهای عفاف و حجاب میدانند. این همان پیامی است که جبهه مردمی زیست عفیفانه در راستای تقویت زیست عفیفانه و ترویج حجاب، عفاف، غیرت، حیا دنبال میکند.
حجاب، انتخابی است که به ما یادآوری میکند که ما بیشتر از ظاهر خود هستیم ما حاملهای ارزشهایی هستیم که باید با افتخار آنها را نمایان کنیم و این با اصول زندگی عفیفانه در ارتباط مستقیم است.
نظر شما