به گزارش خبرگزاری حوزه، شرایط جنگی و بحرانهای شدید علاوه بر فشارهای جسمی و روانی، گاه موجب نگرانیهای عمیق معنوی در افراد میشود.
یکی از این دغدغهها، مسئولیتهای دینی و ترس از عقبافتادن از وظایف شرعی است. نمازهای قضا، روزههای از دست رفته، و احساس ناتوانی در انجام کامل تکالیف الهی میتواند اضطرابی مضاعف بر دوش انسان بگذارد.
در چنین شرایطی، پرسش از مراجع دینی و کارشناسان مذهبی نه تنها یک نیاز فردی، بلکه گامی ضروری برای بازیابی آرامش روحی و اطمینان از پذیرش توبه و جبران نقیصههاست، اسلام با درک این حساسیتها، راهکارهای روشنی برای عبور از بحرانهای معنوی ارائه داده است؛
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در راستای رسالت علمی و فرهنگی خود، پرسشهای مطرحشده را در چارچوب سلسله مباحث «اخلاق جنگ» بررسی میکند تا با استناد به منابع دینی، پاسخی مستدل و جامع ارائه نماید که در ادامه تقدیم شما علاقهمندان میگردد.
سوال:
در این شرایط جنگ خیلی استرس دارم؛ نماز قضا، روزه قضا و ... را چه کنم؟
پاسخ:
در شرایط جنگی و بحرانی، طبیعی است که افراد نگرانیهایی در مورد اعمال و وظایف دینی خود داشته باشند، به ویژه اگر احساس کنند که برخی از وظایفشان را به درستی انجام ندادهاند. در اینجا چند نکته برای تسکین این نگرانیها و راهنمایی در این زمینه ارائه میشود:
توبه و استغفار
اولین گام برای جبران گذشته توبه و استغفار است.خداوند مهربان و بخشنده است و توبه نصوح را میپذیرد. قرآن کریم میفرماید:
«قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» (زمر: ۵۳)
«بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف کردهاید، از رحمت خدا نومید نباشید، زیرا خدا همه گناهان را میآمرزد، که او بسیار آمرزنده و مهربان است.»
قضای نماز و روزه
اگر نماز یا روزهای قضا دارید، سعی کنید هر چه زودتر آنها را جبران کنید. در مورد نماز قضا، میتوانید به تدریج و با برنامهریزی منظم، نمازهای قضا را به جا آورید. امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
«مَنْ کَانَتْ عَلَیْهِ صَلَاةٌ فَلْیَقْضِهَا، وَمَنْ کَانَتْ عَلَیْهِ زَکَاةٌ فَلْیُخْرِجْهَا»
«هر که نماز قضا دارد، باید آن را به جا آورد، و هر که زکات دارد، باید آن را بپردازد.»
استفاده از فرصتهای باقیمانده
زندگی فرصتهایی برای جبران گذشته فراهم میکند. سعی کنید از لحظات باقیمانده زندگی بهترین استفاده را ببرید و اعمال نیک تان را افزایش دهید. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«اغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ: شَبَابَکَ قَبْلَ هَرَمِکَ، وَصِحَّتَکَ قَبْلَ سَقَمِکَ، وَغِنَاکَ قَبْلَ فَقْرِکَ، وَفَرَاغَکَ قَبْلَ شُغْلِکَ، وَحَیَاتَکَ قَبْلَ مَوْتِکَ»
«پنج چیز را قبل از پنج چیز دیگر غنیمت شمار: جوانیات را قبل از پیری، سلامتیات را قبل از بیماری، توانگریات را قبل از نیازمندی، فراغتت را قبل از مشغله، و زندگیت را قبل از مرگ.»
توکل بر خدا و امید به رحمت الهی
خداوند مهربان و بخشنده است و رحمت او فراتر از تصور ماست. به رحمت الهی امیدوار باشید و بر او توکل کنید. قرآن کریم میفرماید:
«وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ» (اعراف: ۱۵۶)
«و رحمت من همه چیز را فرا گرفته است.»
دعا و طلب مغفرت
دعا و طلب مغفرت از خداوند میتواند راهگشای بسیاری از نگرانیهایتان باشد. در دعاهایتان از خداوند طلب مغفرت و رحمت کنید. امام سجاد (علیه السلام) در صحیفه سجادیه میفرمایند:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَتُوبُ إِلَیْکَ فِی مَقَامِی هَذَا مِنْ کَبَائِرِ ذُنُوبِی وَ صَغَائِرِهَا وَ بَوَاطِنِ سَیِّئَاتِی وَ ظَوَاهِرِهَا وَ سَوَالِفِ زَلَلِی وَ حَوَادِثِهَا تَوْبَةَ مَنْ لَا یُحَدِّثُ نَفْسَهُ بِمَعْصِیَةٍ وَ لَا یُضْمِرُ أَنْ یَعُودَ فِی خَطِیئَةٍ»
«خدایا! در این مقامم به درگاهت توبه میکنم از گناهان بزرگ و کوچک، پنهان و آشکار، گذشته و حال، توبهای که دیگر به گناه اندیشه نکنم و قصد بازگشت به گناه نداشته باشم.»
استفاده از فرصت جنگ برای تزکیه نفس
شرایط جنگی میتواند فرصتی برای تزکیه نفس و نزدیک شدن به خداوند باشد. جهاد در راه خدا، چه جهاد نظامی و چه جهاد با نفس، از بهترین اعمال است. قرآن کریم میفرماید:
«وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا» (عنکبوت: ۶۹)
«و کسانی که در راه ما جهاد کنند، قطعاً آنها را به راههای خود هدایت میکنیم.»
نگرانی در مورد اعمال گذشته طبیعی است، اما با توبه، جبران گذشته، توکل بر خدا و امید به رحمت الهی، میتوانید آرامش پیدا کنید. شرایط جنگی نیز میتواند فرصتی برای تزکیه نفس و نزدیک شدن به خداوند باشد.
نظر شما