خبرگزاری حوزه | خانواده به عنوان بنیادیترین نهاد اجتماعی، نقشی حیاتی در تربیت نسلهای آینده و همچنین حفظ ارزشهای دینی و فرهنگی ایفا میکند. از اینرو خانواده به عنوان کانون اصلی حفظ سنتها و اساس پیوندهای اجتماعی و سنگ بنای جامعه محسوب میشود.
حال این سیستم مانند هر سیستم دیگری دستخوش حوادث تلخ و آسیبهایی میشود و همیشه در امان و به دور از تهدید نیست. یکی از این تهدیدات رسانه است. در دنیای امروز، رسانهها نه تنها به عنوان یک منبع اطلاعاتی، بلکه به عنوان یک ابزار قدرتمند برای شکلدهی افکار عمومی و تأثیرات عمیق بر ساختارهای اجتماعی به ویژه خانواده عمل میکند.
یکی از این رسانههای مهم و تأثیرگذار سریالهای خانگی است که متأسفانه به جای ارتقای جایگاه خانواده به تضعیف آن پرداخته است. تضعیف بنیان خانواده میتواند منجر به بروز مشکلات اجتماعی متعددی از جمله افزایش طلاق، کاهش نرخ ازدواج، افزایش خشونت خانگی و آسیبهای روانی و اجتماعی در افراد شود.
سریالهای خانگی با نمایشدادن سبکهای متفاوت زندگی و چالشهای متعدد و... میتوانند بازتابی از واقعیت جامعه باشند؛ اما گاهی با اغراق در این زمینهها، تصویری معکوس از واقعیت ارائه میدهند. از جمله آسیبهای این سریالها، الگودهی نامناسب به خانوادههاست. در برخی از این سریالها، شخصیت اصلی در این آثار اغلب در موقعیتهایی قرار میگیرند که با فرهنگ و ارزشهای دینی و اجتماعی ما تضاد دارند.
این سریالها به طور غیرمستقیم الگویی از روابط خانوادگی و اجتماعی را معرفی میکنند که میتواند برای بسیاری از مخاطبان به ویژه جوانان الگو قرار گیرد و بر تفکر و رفتارشان تأثیرات منفی ایجاد کند.
اغلب سریالهای به ظاهر خانوادگی حاوی داستانهایی از عشقهای کاذب و روابط نامتعارفاند. بیننده بعد از تماشای این سریالها به طور غیرارادی و ناخودآگاه به تطبیق زندگی خود با سریالها پرداخته که نتیجهاش مصادیقی همچون خیانت به همسر، افزایش سن ازدواج، بیتفاوتی به حریم خانواده و بیبندوباری فرهنگی در جامعه میشود. اینها همگی نمونهای بارز از الگوگیری خانوادهها از این سریالهاست.
یکی دیگر از آسیبهای سریالهای خانگی کمرنگ شدن ارزشهای معنوی و اخلاقی در خانوادههاست. این سریالها با نمایش تجملات و سبکهای متفاوت از زندگی و همچنین رقابت برای کسب ثروت از هر راهی، ارزشهای معنوی و اخلاقی افراد را تحتالشعاع قرار میدهند. این امر باعث میشود که ارزشها جای خود را به ضد ارزشها بدهند.
همچنین نمایش این سریالها باعث افزایش تنش و اختلافات بین اعضای خانواده میشود. زمانیکه مخاطب به صورت مداوم در حال تماشای سریالهایی باشد که مضمونشان خانوادههای پرتنش است، این باور در مخاطب تقویت میشود که مشکلات خانوادگی یک امر طبیعی و اجتنابناپذیر است.
این امر منجر به عدمتلاش مخاطب برای حل مشکلات بوده و در نهایت منجر به ایجاد حس سرخوردگی و ناامیدی در مخاطب میشود. نتیجهی این امور کاهش تعاملات چهره به چهره در خانواده است.
بدیهی است که تهیهکنندگان این سریالها مسئول سرگرمکردن مخاطباناند؛ اما میبایست محتوایی اخلاقی و حرفهای تولید کنند. این امر با رعایت شئونات اسلامی در پوشش، رفتار و تمسک به اخلاق در نمایش صحنهها و دیالوگها امکانپذیر است. تولیدکنندگان سریالها باید مدنظر داشته باشند که هدف اصلی از ساخت این سریالها، ایجاد محتوایی است که با فرهنگ و ارزشهای جامعه همخوانی داشته و فضای مناسبی را برای مخاطبان فراهم سازد.
علاوه بر موارد فوق والدین نیز باید در انتخاب سریالهای خانگی محتاط باشند تا فرزندانشان تحت تأثیر محتوای منفی قرار نگیرند. والدین نه تنها باید خودشان نسبت به محتوای سریالها آگاهی داشته باشند، بلکه باید سریالها را متناسب با سن و شرایط روحی فرزندانشان انتخاب کنند.
بنابراین سریالهای خانگی با قدرت تأثیرگذاری خود، پتانسیل ساختن یا تخریب بنیان خانواده را دارند. ضروریست که هم تولیدکنندگان سریالها و هم مسئولان ساترا نگاه دقیقتری به مقولهی تولید این سریالها داشته تا از تأثیرات منفی آنها در ساختار خانواده جلوگیری کنند. در نتیجه با تدابیر درست میتوان از این پلتفرم در جهت ترویج ارزشهای بنیادین خانواده در جامعه کمک گرفت.
نفیسه جلالی
۱۱:۴۰ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
نظر شما